عبودیت یعنی چه؟
اهل لغت عبودیت را به معناى خضوع و تذلل گرفته اند:
راغب در مفردات مى نویسد: «عبودیت اظهار تذلل و عبادت نهایت تذلل است.»(1)
عنوان بصرى از امام صادق(ع) در مورد حقیقت عبودیت پرسش: کرد ایشان فرمود: «حقیقت بندگى درسه چیز است: اول این که بنده، خودش را مالک چیزهایى که خدا به وى عطا کرده نداند،زیرا بندگان مالک چیزى نمى شوند، بلکه مال را مالِ خدا می‌دانند و در همان طریق که فرموده به مصرف مى رسانند.
دوم این که بنده خودش را در تدبیر امور ناتوان بداند. سوم این که خودش را در انجام اوامر و ترک نواهى خدا مشغول بدارد.»(2)
کسی که عبودیت و بندگى خدا را برگزیده است، در تمام مراحل زندگى و حتى در جزئیات اعمال و رفتار نیز طبق رضاى پروردگار عمل می‌کند؛ یعنى واجبات را انجام می‌دهد و محرمات را ترک می‌کند.
عمل به واجبات و پرهیز از محرمات حداقل مرتبه بندگی و عبودیت است. مراتب بعدى آن انقطاع از خلق و توجه محض به پروردگار می‌باشد. امام باقر(ع) می‌فرماید: «هیچ بنده اى آن طور که شایسته و سزاوار است خدا را عبادت نکرده تا آن که از همه مرد منقطع شود در این حال خداوند می‌فرماید: این بنده خود را براى من خالص کرده پس اورا به کرمش می‌پذیرد».(3)
امام علی(ع) براى عبادت پروردگار سه درجه و مرتبه ذکر می‌کند و می‌فرماید: «گروهى خدا را به انگیزة پاداش مى پرستند این عبادت تجارت پیشگان است و گروهى او را از ترس می‌پرستند این عبادت برده صفتان است و گروهى او را براى آن که او را سپاس گزارى کرده باشند مى پرستند این عبادت آزادگان است».(4)
رسول اکرم(ص) برترین عبادت را عبادت عاشقانه می‌داند و می‌فرماید: «برترین مردم کسى است که نسبت به عبادت عشق ورزد».(5)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
پی‌نوشت‌ها:
1.المفردات، ص 319.
2.بحارالانوار، ج 1، ص 224.
3.بحارالانوار، ج 67، ص 111.
4.نهج البلاغه، قصار 237.
5.بحارالانوار، ج 67، ص 253.
