اگر ما در خواندن قرآن کریم سهلانگاری کنیم و در زندگی خود از راهنماییهای آن بهره نبریم، با چه مشکلاتی مواجه می شویم؟
قرآن کتاب زندگی و دستورالعمل هر انسان و قانون در تمام مراحل زندگی است. باید با این کتاب خوب آشنا باشیم و در برنامههای زندگیمان آن را به کار بندیم. بنابراین دو مرحله را باید بپیماییم: آشنایی با قرآن، عمل کردن به آن.
برای آشنایی به قرآن باید با نحوه خواندن و قرائت آن و با معانی و تفسیر آن آشنا بشویم.
در سوره بقره آیه 121 آمده: "الذین آتیناهم الکتاب یتلونه حق تلاوته اولئک یؤمنون به و من یکفر فأولئک هم الخاسرون". امام صادق(ع) درباره حق تلاوت قرآن فرمود: "حق تلاوت قرآن این است که آیات را زیبا بخوانیم و معانی آنها را بفهمیم و به احکام آن عمل نماییم. از قصهها و مثلهای قرآن پند بگیریم و به دستورهای قرآن عمل کنیم و از نواهی آن پرهیز کنیم".(1)
در این آیه شریفه و با تفسیری که از امام صادق(ع) درباره آن آمده، به هر دو مرحله اشاره دارد. ترجمه آیه چنین است: "کسانی که کتاب را به حق تلاوت میکنند، به آن ایمان دارند و هر کس بدان معتقد نباشد، یعنی به قرآن عمل نکند، از زیانکاران خواهد بود".
علی(ع) فرمود: "به زودی زمانی خواهد آمد که هیچ چیز مخفی تر از حق نخواهد بود و هیچ چیز ظاهرتر و علنی تر از باطل نخواهد بود (باطل در جامعه علنی و ظاهر و حق در جامعه مخفی خواهد بود). در آن زمان تلاوت قرآن، متاعی کم ارزش خواهد بود پس قرآن و اهل قرآن مطرود و منفور خواهند بود".(2)
در بُعد اجتماعی و سیاسی نیز عمل به قرآن کارساز است. مسلمانان هیچ چارهای ندارند غیر از آن که به قرآن بازگردند. قرائت آن را منحصر به ماه رمضان نکنند. درس و تفسیر قرآن جزو برنامههای لازم بلکه از واجبترین آنها باشد. همان طور که مردم الجزائر با رجوع به قرآن و عمل به آن، خود را از زیر چکمههای استعمار فرانسه نجات دادند.
"محمد عبدُه" پیرو مکتب سید جمال الدین اسدآبادی که شعارش بازگشت همه مسلمانان به قرآن بود، به شمال آفریقا آمد و همه علمای اسلامی را گرد آورد و آنها را دعوت کرد به جای غرق شدن در علوم بیهوده و موشکافی های افراطی در جزئیات بدون فائده، به سراغ قرآن روند. از آن هنگام به بعد قرآن دوباره میان مردم الجزائر مطرح شد. یکی از درسهای قرآن آن است که مسلمانان نباید تحت سیطره کفار باشند قرآن میفرماید: "لن یجعل الله للکافرین علی المؤمنین سبیلاً؛(1) خداوند هرگز اجازه نمی دهد که کافران بر مؤمنان مسلط شوند". خدا به مسلمانان اجازه نداده که با سهلانگاری و بیتوجهی به مسائل ارزشمند اسلام زیر بار استعمار کفار بروند و استقلال خود را از دست بدهند. باید مسلمانان با جهاد و مبارزه، حق خویش را از ظالمان و ستمگران بستانند. اگر مسلمانان به قرآن عمل میکردند، هرگز اسرائیل و صهیونیستها نمیتوانستند به بیش از یک میلیارد مسلمان زور بگویند. مشکلاتی که امروز پیش روی مسلمانان قرار دارد، ناشی از دور شدن از حقیقت قرآن و عمل نکردن به آیات روشنگر آن است.
پی نوشتها:
1 - میزان الحکمة، عنوان 3307، حدیث 16217.
2 - میزان الحکمة، عنوان 3307، حدیث 16516.
3 - نساء (4)، آیه 141. برای اطلاع بیشتر ر.ک: سید محمد حسین حسینی طباطبایی، نور ملکوت قرآن، ج 3، ص 108.
