در موقع سفر اضطراب دارم برای رفع آن چه پیشنهادی دارید؟
هر فرد در طول رشد خود خواه نا خواه با استرس‌های زندگی رو به رو می‌شود مانمی توانیم تمام استرس‌ها و فشارها را از زندگی خود حذف کنیم زیرا زندکی همراه با استرس و هیجانات مختلف است.(1)
آن چه می‌خواهیم این است که استرس‌های منفی را به حد اقل برسانیم. حالاتی را که در نامه مرقوم داشته‌اید نشانه استرس و فشارهای روانی است. متداول‌ترین واکنش‌های استرس منفی، احساس گرفتگی روی قفسه سینه، تشدید ضربان قلب، تحریک پذیری و حساسیت زیاد، دشواری در به خواب رفتن، کمی تمرکز، اختلاف در کار کرد معده، گرفتگی عضلات کردن و نامیة شانه‌ها سردرد، خشکی دهان، عرق کردن کف ست، پشت درد(درد کمر) و به هم فشرده شدن آروارها می‌باشد.(2)
برای مقابله با استرس راه‌های متفاوتی وجود دارد، ولی مهم‌ترین و رایج‌ترین آن‌ها روش آرام سازی عضلاتی است که آن را آسپرین رفتاری نیز نامیده‌اند.(3) در این روش قبل از هرچیز باید ابتدا گروه گروه عضلات مختلف بدن خود را منقبض کنید (حدود 10 ثانیه) و سپس به تدریج آن گروه عضله را شل و منبسط نمایید (حدود 20 ثانیه) و در لحظه انقباض یا انبساط فقط و فقط به احساسی که در عضلانتان وجود دارد توجه کنید و نه چیز دیگری. البته این تمرین را در مکان راحتی در یک حالت دراز کشیده روی زمین و یا بروی یک صندلی بزرگ انجام دهید با تکرار و تمرین مهارت بیش‌تری به دست خواهید آورد. این تمرین نیاز به یک برنامه مرتب دارد و فرد باید روزانه حد اقل دو بار و هر روز آن را انجام دهد.(4)
روش دیگر روش آرامش خلاّق است. این روش در 5 مرحله انجام می‌گیرد. در مرحلة اول در جای راحتی دراز می کشید و چشمان خود را می‌بندید و آرام تنفس می کنید و هوا را به آرامی به ریه های خود می کشید و بعد آن را به بیرون بدمید در حالی که آرام تنفس می کنید صحنه خوشایندی را در ذهن خود تصویر کنید.
در این حالت روی عضلات پای چپ خود متمرکز شوید و آن را منقبض کنید برای انجام این کار پنجه پایتان را به سمت رو یه زمین امتداد دهید و به هر شدت که می‌توانید آن‌ها را بکشید و تا سه شماره آن‌ها را به همین حالت نگاه دارید اکنون پنجه خود را رها کنید و بگذارید عضلات پای شما در حالت راحت قرار گیرند و این تمرین را در مورد عضلات پا و ساق پای راست و عضلات دست و باز و نیز تکرار کنید.(5)
راه آسان‌تر در خنثی کردن استرس آن است که: 1 ـ نفس آرام و عمیقی بکشید. 2 ـ حدود سه ثانیه نفس را در سینه نگه دارید. 3 ـ وقتی به آرامی تمام نفَس خود را بیرون می‌دمید موج آرامشی در بدن خود ایجاد می‌کنید می‌توانید از سر خود شروع و تا پاها ادامه دهید.(6)
از آن جایی که خواه ناخواه به زودی مسؤلیت زندگی را باید بپذیرید و در این راه نیازمند به تصمیم‌گیری و حضور در اجتماع و مواجه با افراد مختلف هستید، ناگزیرید ترس خود را درمان کنید. با خود بگوید چرا از مسافرت و حاضر شدن در جمع باید بترسم. بیان مسئله و تحلیل آن شما را به بی ریشه بودن ترس واقف می‌سازد. نکته دیگر تلقین و اظهار قدرت و تظاهر به نترسیدن است قبل از مسافرت به خود بگویید هیچ خطری مرا تهدید نمی‌کند و با جرأت و شهامت مانند دیگران به مسافرت می‌روم این تلقین قدرت روحی شما را افزایش می‌دهد. دعای قبل از سفر و صدقه می‌تواند ضریب خود باوری و اعتماد به نفس و غلبه بر ترس را بالاببرد. دعاهای مختلفی در این مورد وارد شده است از جملة: "سبحان الذی سخّر لنا هذا و ما کنّا له مقرنین" و بعد هفت مرتبه "سبحان اللّه" و هفت مرتبه "الحمد للّه" و هفت مرتبه "لا اله الا اللّه" می‌گویی.(7)
امام صادق (ع) می‌فرماید: هرگاه به منزلی وارد شدی و از آن خوفناک بودی این آیه شریفه را تلاوت کن: "ربّ أدخلنی مدخل صدق و أَخرجنی مُخْرج صدقٍ و اجعل لی من لدنک شلطاناً نصیرا" سپس فرمود: هرگاه چشمت به چیزی افتاد که از آن ترسیدی، آیة الکرسی بخوان.(8)
نکته سوم تدبر در فواید و آثار سفر و مسافرت است که می‌تواند اضطراب شما را کاهش دهد. هر انسان عاقلی در پی جذب منافع و دفع مفاسد است. بدیهی است جلب منافع گاهی با مشقت و رنج همراه می‌باشد، و لی تدبر در فوائد و آثار همة سختی‌ها را قابل تحمل می‌سازد و به انسان جرأت و شهامت و رود به آن کار را عطا می‌کند.
بسیار سفر باید تا پخته شود خامی
صوفی نشود صافی تا در نکشد جامی
به این نکته توجه کنید که با ترس از مسافرت از مواهب و پیامدهای آن محروم می‌شوید. پیامبر اکرم (ص) می‌فرماید: "سافروا تصحّوا؛ سفر کنید تا صحت یابید.(9) دلیلش آن است که تغییر آب و هوا و پای نهادن به دنیای جدید به زندگی تنوع می‌بخشد و به انسان شادابی و نشاطی خاص می‌دهد. بر این اساس رسول اکرم (ص) فرموده‌اند: اگر مردم از رحمت خدا به مسافر، خبر می‌داشتند همکی با سفر می‌بستند خداوند با مسافران بسی مهربان است.(10)
نکته چهارم: چه بساترس از مسافرت شما، مدلول ترس از معاشرت وآمیزش با مردم باشد. در این صورت لازم است با خود باوری و تجربه حضور در اجتماع و شرکت در کارهای گروهی و بر قراری ارتباط صممی با دوستان و شرکت در مهمانی‌ها، با این ترس مبارزه نمایید. توجه به آثار و فواید در جمع بودن و استفاده از تجارب دیگران در میان جمع و تأثیر آن در ایجاد اعتماد و به نفس و ایجاد محبت بین شما و دیگران بسیار مفید است.
در پایان به شما سفارش می‌کنیم حتماً به روان پژشک مراجعه کنید چون حالات خاص در مواقع خاص دارید و تحت نظر و مراقبت پرشک بهتر می‌توانید مشکل خودت‌را حل کنید. برای شما آرزی سلامتی و سعادت داریم.
پی نوشت ها:
1 . دکتر غلامرضا گرشاسبی، همراز، ص62
2 . دکتر دبورا برایت، آرامش اخلاق، ترجمة مهدی قراچه داغی و زهره فتوحی، ص26.
3 . دکتر غلامرضا گرشاسبی، همان، ص91.
4 . برای اطلاع پبیش‌تر کتاب همراز اثر دکتر غلامرضا کرشاسبی جهت مطالعه معرفی می‌شود.
5 . دکتر دبورا برایت، آرامش خلاق، ص40 ـ 60 با تلخیص.
6 . همان، ص73.
7 . محجة البیضاء: ج4، ص63.
8 . وسائل الشیعه، ج1، ص287.
9 . بحار الانوار، ج76، ص221.
10 . مجموعه ورام، ج2، ص33.
