در مورد دین یهود به طور مختصر مطالبى را براى ما بیان دارید.
دین یهود منتسب به حضرت موسى (ع) است. به همین جهت به یهودیان کلیمى میگویند (کلیم الله ، لقب حضرت موسى (ع) است).
حضرت موسى به دستور خدا مأموریت یافت قوم بنى اسرائیل را از بدبختى نجات دهد؛ او با فرعون جنگید و بنى اسرائیل را از ظلم و بدبختى رهانید؛ لیکن این قوم بعد از پیروزى به کارهاى ناشایسته اقدام کردند که از جملة آن گوساله پرستى و کشتن پیامبران است. بدین جهت خداوند بر آنان غضب نمود و ذلیل شدند. آنان در طول تاریخ سه هزار ساله شان بارها به خشم و غضب خدا دچار گشتند.
یهودیان بر این باورند که شریعت یکى است. ابتدا و انتهاى آن با حضرت موسی(ع) است. قبل از موسى شریعت و دینى نبود. آن چه بود، حدود عقلى و احکام مصلحتى بود. پس از موسى نیز شریعت و احکام دیگرى نبود و نخواهد بود، زیرا نسخ احکام و دستورهاى الهى جایز نیست.(1)
طبق نقل عهد عتیق پس از سه ماه از خروج بنى اسرائیل از مصر، خداوند با حضرت موسى سخن گفت و ده حکم بسیار مهم به او داد که به «ده فرمان » مشهور است.
این ده حکم بدین قرار است:
1ـ براى خود خدایى جز من نگیرید.
2ـ به بت سجده نکنید.
3ـ نام خدا را به باطل نبرید.
4ـ شنبه را گرامى دارید.
5ـ پدر و مادر را احترام کنید.
6ـ کسى را به قتل نرسانید.
7ـ زنا نکنید.
8ـ دزدى نکنید.
9ـ بر همسایه شهادت دروغ ندهید.
10ـ به اموال و ناموس همسایه طمع نورزید.(2)
این فرمان ها در قوم بنى اسرائیل رواج یافت و بعداً علماى یهود با استفاده از کتاب هاى عهد عتیق، اصولى براى دیانت و ملت قوم یهود تدوین نمودند که مهم ترین آن ، اصول سیزده گانه اى است که توسط موسى بن شمعون در سال 1204 میلادى قرائت شد؛ بدین شرح:
1ـ خداوند حاضر و ناظر است.
2ـ خداوند یکتا است.
3ـ خداوند جسم و شبیه کسى نیست.
4ـ خداوند قدیم و ازلى است.
5ـ هیچ کس را جز او نباید عبادت کرد.
6ـ او سرور همة پیامبران است.
7ـ نبوت حضرت موسی(ع) صحیح است.
8ـ خدا بر افکار نوع بشر واقف است.
9ـ تورات از جانب خدا است.
10ـ تورات غیر قابل تغییر و تبدیل است.
11ـ خداوند ظالم را مجازات مى کند و عادل را پادا ش مى دهد.
12ـ سلطان مسیح از نسل داوود ظهور خواهد کرد.
13ـ مردگان مستعد زنده شدن مى باشند.(3)
این امور را مى توان اصول و پایه هاى عقیدتى دین یهود بر شمرد. افزون بر این امور در دین یهود «صندوق عهد» جایگاه ویژه اى دارد که شرح آن بدین قرار است:
حضرت موسی(ع) پس از آن که « ده فرمان» را در میقات دریافت نمود، به میان بنى اسرائیل بازگشت؛ در دامنة کوه مَذْبحى با دوازده ستون (به تعداد اسباط بنى اسرائیل) بنا کرد، در آن جا قربانى نمود و نصف خون حیوانات قربانى شده را بر مذبح و نصف دیگر را بر قوم خود پاشید و گفت : این عهدى است که خداوند بر شما بسته است.
پس از آن به دستور حضرت موسی(ع) خیمه اى براى عبادت بر پا کردند که آن را «خیمة عهد» خواندند. درون خیمة عهد صندوقى قرار داشت . درون آن ، دو لوح سنگى بود که روى آن نص میثاق الهى با قوم بنى اسرائیل منقوش بود. این صندوق، تابوت عهد، تابوت شهادت یا صندوق تورات است که در تاریخ بنى اسرائیل جایگاه ویژه اى داشت. در مهاجرت ها و جنگ ها صندوق را با حرمت فراوان در ارابه اى مى نهادند و پیشاپیش خود حرکت مى دادند. هیچ کس جز کاهنان و ربانیون اجازه نداشتند آن را لمس نمایند.(4)
نام خاص خدا در دین یهود «یهوه» است که تلفظ آن حرام است. تنها بالاترین مقام مذهبى یهود میتواند سالى یک بار، آن هم در معبد سلیمان و در مکان خاص این نام را بر زبان جارى کند.
در عهد عتیق 613 حکم شرعى بیان شده که 365 حکم حرام و 248 حکم واجب است، (5) که از جملة آن است.
1ـ نماز هاى فردى و جمعى واجب است.(6)
2ـ در دین یهود تقیه وجود دارد. مى گویند: اگر گفتند: باید مرتکب گناهان شوى وگرنه کشته میشوی، او باید مرتکب گناهان شود، جز سه گناه کبیره: بت پرستى ، زنا و قتل نفس.(7)
3ـ زنى که مرتکب زناى محصنه شود، شوهر باید او را طلاق دهد.(8)
4ـ مرد مى تواند با رضایت یا بدون رضایت زن او را طلاق دهد.(9)
5ـ مرد بلند قد با زن بلند قد، مرد کوتاه قد با زن کوتاه قد، مرد سفید رو با زن سفید رو، مرد سیه چرده با زن سیه چرده ازدواج نکند.(10)
6ـ تعدد زوجات جایز است.(11)
7ـ اگر زنى به میان مردان رود و سر خود را نپوشاند، ازدواجش باطل است.(12)
8ـ احترام پدر و مادر لازم است. در صورت تعارض بین احترام پدر و احترام مادر، احترام پدر مقدم است، چون زن وظیفه دارد از شوهر اطاعت کند.(13)
9ـ بلوغ دختران در سن دوازده سالگى و بلوغ پسران در سن سیزده سالگى است.(14)
10ـ ذبیحة غیر یهودى حرام است.
11ـ ختنه براى مردان واجب است.
12ـ کارکردن روز هاى شنبه حرام است.
1. توضیح الملل، ج 1، ص 297.
2.عهد عتیق، سفر خروج، فصل 20.
3. معرفى کتب آسمانی، ص 80؛ تاریخ ادیان و مذاهب جهان، مبلّغی، ج 2، ص 590 و 589.
4. جان . بى . زاس، تاریخ جامع ادیان، ص 496 و 497.
5. گنجینه اى از تلمود، ص 98.
6.همان، ص 102 و 103.
7. همان، ص 115.
8. همان، ص 185.
9. همان، ص 185.
10. همان ، ص 182.
11. همان، ص 184.
12. همان، 186.
13. همان، ص 200.
14. همان، ص 181 و 92.