سوره توبه

با سلام و آرزوی قبولی طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
سوره مباركه توبه بر خلاف ساير سوره هاي قرآن با «بسم الله الرحمن الرحيم» شروع نمي شود، بنابراين كسي كه مي خواهد از ابتداي اين سوره را بخواند نبايد «بسم الله الرحمن الرحيم» بگويد. اما اگر كسي مي خواهد از آيات ديگر اين سوره غير از ابتداي آن شروع به خواندن كند، مانند ساير سوره هاي قرآن است كه انسان مي خواهد از آيه اي غير از ابتداي سوره شروع به خواندن كند. بنابراين از آنجا كه خداوند در قرآن مي فرمايد:«فَإِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطانِ الرَّجيمِ»(1)؛ چون خواهى تلاوت قرآن كنى اول از شر وسوسه شيطان مردود به خدا پناه ببر.
بهتر است قبل از تلاوت قرآن، چه در ابتداي سوره هايي كه «بسم الله الرحمن الرحيم» دارد يا ابتداي سوره توبه كه «بسم الله» ندارد، و يا از هر آيه اي غير از ابتداي سوره را كه مي خواهيم شروع به خواندن كنيم، «اعوذ بالله من الشيطان الرجيم» بگوييم. اما گفتن «بسم الله الرحمن الرحيم» قبل از تلاوت قرآن، اگر تلاوت ابتداي سوره هاي قرآن باشد كه خودش «بسم الله» دارد به غير از سوره توبه كه در ابتداي آن «بسم الله» نازل نشده و نبايد «بسم الله» گفت. اما اگر آغاز تلاوت قرآن غير از ابتداي سوره باشد، كه «بسم الله» جزء قرآن نيست، باز مستحب است كه «بسم الله» بگوييم با استناد به رواياتي كه سفارش كردند به اينكه بهتر است در آغاز تلاوت قرآن يا شروع هر كاري «بسم الله الرحمن الرحيم» بگوييم. پيامبر اكرم(ص) فرمودند:«كُلُّ أَمْرٍ ذِي بَالٍ لَمْ يُذْكَرْ فِيهِ بِسْمِ اللَّهِ فَهُوَ أَبْتَرُ» رسول خدا(ص) فرمودند هر كار مهمى كه با نام خدا شروع نشود بى فرجام است.
همچنين در روايتي آمده: «قال عبدالله بن يحيى يا أمير المؤمنين، ما تفسير بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ؟ قال: إن العبد إذا أراد أن يقرأ، أو يعمل عملا، فيقول: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ أي بهذا الاسم أعمل هذا العمل، فكل عمل يعمله، يبدأ فيه ببِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ فإنه مبارك له فيه»(3)؛ عبد الله بن يحيي به امير المومنين(ع) گفت تفسير بسم الله الرحمن الرحيم چيست؟ حضرت فرمودند: همانا بنده هر گاه اراده كند كه قرآن تلاوت كند يا كاري را انجام دهد پس مي گويد بسم الله الرحمن الرحيم يعني با اين اسم اين كار را انجام مي دهم پس هر كاري كه با بسم الله الرحمن الرحيم آغاز شود آن كار براي صاحبش مبارك است.
پي نوشت ها:
1. نحل(16)آيه98.
2. بحراني، سيد هاشم، البرهان في تفسير القرآن، انتشارات بنياد بعثت، ج1، ص105.
3. همان، ص106.
موفق باشید.