با سلام و عرض ادب
دختري 4ساله داريم كه فرزند دوم ما مي باشد.كوچكتر از او پسري 2ساله و بزرگتر از او دختري 6ساله فرزندانمان هستند.دختر خانم 4ساله ما بسيار صحبت مي كند و گاهي مطلبي را بارها مي پرسد مثلاً مي پرسد اجازه مي دهيد من بعد صبحانه به خانه عمو بروم.درصورت تاييد يا رد سؤال آنرا آنقدر تكرار مي كند كه اعصاب همه خراب مي شود.ضمناً همه چيز را براي خود مي خواهد و در برابر پاسخ منفي خيلي لجبازي مي كند تا به نتيجه برسد. نمي دانيم با او چگونه رفتار كنيم. در صورت امكان ما را راهنمايي فرماييد. متشكرم
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
به طور كلي، لجبازي كودكان خصوصاً در بعضي از سنين مانند بعد دوسالگي و دوران نوجواني جزء رشد طبيعي آنان محسوب مي شود و تا حدي طبيعي است، چون اين طبيعت آنهاست كه اطرافشان را آزمايش كنند و بفهمند كه تا كجا مي توانند پيشروي كنند. كودك با لجبازي اعلام استقلال و موجوديت مي كند. با اين حال، بچه ها حد و مرز خود را نمي شناسند و اين وظيفه والدين است كه محدوديت ها را براي آنها مشخص كنند. البته در صورتي كه شدت لجبازي بيش از حد انتظار باشد، نشان‌دهنده يك اختلال است كه علل مختلفي مي تواند عامل آن باشد. علل لجبازي در كودكان مي تواند بسيار گسترده و پردامنه باشد. از نظر بيولوژيكي اختلال در عملكرد غدد و اعصاب ممكن است يكي از عوامل لجبازي در كودكان باشد. اما بيشتر لجبازي ها ريشه در سبك رفتاري والدين دارد. از اين روي، مهمترين علت لجبازي كودكان رفتارهاي والدين است كه اگر آن رفتارها اصلاح شود از لجبازي كودكان كاسته مي‌شود. متاسفانه گاهي والدين به محض جيغ زدن و يا گريه كردن كودك به سمت كودك خود مي روند و او را بغل مي‌كنند و بلافاصله نيازهاي او را برآورده مي سازند. در اين شرايط، كودك مي آموزد براي جلب توجه و يا رسيدن به مقصودش، با لجبازي و تندخويي مي‌تواند همه چيز را به دست آورد.
امر و نهي‌هاي مكرر، سرزنش و فرمان‌هاي غير‌عملي به كودكان باعث تشديد لجبازي آنان مي‌شود، تبعيض بين كودكان، دادن قول‌هايي كه هرگز به آنها عمل نمي‌شود، بي‌توجهي و خشونت والدين، مخالفت‌هاي مكرر با رفتارهاي كودك و استفاده نابجا از تنبيه و تشويق باعث افزايش لجبازي در كودكان خواهد شد. گاهي بر اثر عوامل ياد شده كودك دست به پرخاشگري هم مي‌زند. اما والدين، پرخاشگري او را با لجاجت اشتباه مي‌گيرند. لجاجت پديده‌اي طبيعي‌تر از پرخاشگري است و متعلق به كودك است.
گاهي اختلال لجبازي به واسطه وجود يك اختلال خُلقي و به دنبال تحريك پذيري و افسردگي ايجاد مي شود كه در اين حالت پيدا كردن و درمان اختلال زمينه اي ضروري است.
گاهي بروز ندادن خشم توسط كودك، باعث لجبازي مي شود و گاهي اضطراب ها و تنش هاي درون خانوادگي به خشم دروني در او منجر مي شود. هم چنان كه الگوپذيري از والدين و تناقضات رفتاري والدين بر شكل گيري لجاجت در رفتار و شخصيت كودك نقش دارد. لجبازي براي كودك در واقع راهي براي رسيدن به هدف است زيرا او ياد گرفته است با لجبازي به هدف و خواسته خود برسد. او اين الگو را از رفتارهاي مستقيم والدين و يا تناقضاتي كه در خانواده شاهد بوده، گرفته است. گاهي روش هاي تربيتي متناقض بين والدين، لجبازي كودك را تشديد مي كند. اگر يكي تنبيه كند، ديگري تشويق، يكي كنترل گر باشد، ديگري كودك را آزاد بگذارد اين عوامل در واقع كودك را دچار تضاد مي كند و باعث مي شود كه او نتواند به راحتي درست را از نادرست تشخيص دهد. نبايد فراموش كرد كه قاطع بودن پدر و مادر، شفاف بودن قوانين داخل خانواده و مقيد بودن والدين به اجراي آن قوانين بهترين راهكار براي حل مشكل لجبازي بچه هاست. قوانين نبايد سخت گيرانه، احساسي، پرتناقض و موقتي باشد بلكه بايد آسان، هميشگي و لازم الاجرا باشد و همه اعضاي خانواده به آن عمل كنند.
راه‌هاي درمان لجبازي كودكان:
ـ دادن پاد‌اش و امتياز به هنگام ارائه رفتار مناسب، لجبازي در كودكان را كاهش مي‌د‌هد.
ـ بي اعتنايي، ناد‌يد‌ه گرفتن و بي‌توجهي اطرافيان به لجبازي كودك اين رفتار را در وي كاهش مي‌د‌هد.
ـ مي‌توان لجبازي كودك را با حذف امتياز و پاد‌اش كه به د‌ليل لجبازي دريافت كرد‌ه، درمان كرد.
ـ استفاده والدين و مربيان از واژه‌ها و جمله‌هاي مثبت و پاد‌اش‌هاي شفاهي، تحسين و ستايش، اثربخشي خوبي در درمان لجاجت كودك دارد.
ـ هرگز براي از بين برد‌ن لجبازي به كودكان رشوه ند‌هيد.
البته ارائه راهكارهاي تخصصي تر نياز به گرفتن شرح حال و چكاپ كامل فرزندتان را داريد كه اين با مراجعه حضوري به مراكز مشاوره اي و خدمات روانشناختي محقق مي گردد. توصيه مي شود فرزندتان را به اين گونه مراكز ببريد و از سلامت وي اطمينان كسب كنيد. در كنار اين مي توانيد برخي از كتاب هايي را كه در زمينه تربيت كودك نگاشته شده را مطالعه كنيد و پاسخ بسياري از سؤالات خود را دريافت كنيد و با دخترتان به بهترين شكل برخورد كنيد. در اين زمينه مطالعه كتاب هاي زير مفيد خواهد بود:
- به كودكان گفتن از كودكان شنيدن، پديد آورنده: آدل فاير، مترجم: فاطمه عباسي فر، ناشر: نشر دايره
- بچه هاي بهشتي هستند، پديد آورنده: جان گري، مترجم: مهدي قراچه داغي، ناشر: پيكان
- چگونه با كودكم رفتار كنم، پديد آورنده: گاربر، مترجمان: شاهين خزعلي و ديگران، محمد ولي سهامي، ناشر: مرواريد
موفق باشید.
