با سلام و عرض خسته نباشید
من در دانشگاه هستم و یکی از هم کلاسی های سنی مذهب ما که مطلع هست می گویددر زیارت نامه های شما به فلسفه قیام امام حسین اشاره ای ندارد !!
می خواستم در این باره اطلاعات نسبتا جامعی برای بنده بفرستید که هم خودم از شک و تردید بیرون بیایم و هم به این دوست سنی مذهبم بتوانم ارائه دهم .
لطفا اگر منابعی هم دراین باره هست معرفی فرمایید .
با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
ابتدا لازم است بگوييم كه زيارت نامه جملاتي است كه زائر هنگام حضور نزد مزور(امام) كه همراه با احترام است از آنها استفاده مي كند و لزومي ندارد كه به فلسفه قيام اشاره داشته باشد، چرا كه در ديگر جملات و خطبه هاي امام هدف روشن شده است.
به هر روي ما به دو تا از فلسفه هاي قيام امام حسين با توجه به زيارتنامه هاي آن جناب اشاره مي كنيم.
در زيارت نامه وارث چنين جملاتي به كار رفته ُّ أَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ أَقَمْتَ الصَّلَاةَ وَ آتَيْتَ الزَّكَاةَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَيْتَ عَنِ الْمُنْكَر
1 -امر به معروف و نهي از منكر
«معروف» اصل اسلام و سنت پيامبر بود كه در حال از بين رفتن يا تحريف بود.
حضرت اباعبدالله الحسين(ع) ديدند اگر در آن برهه از زمان و در آن اوضاع خاصي كه بر جامعه اسلامي حاكم بود، امر به معروف و نهي از منكر نكند، اصل اسلام در خطر است و فاتحه اسلام خوانده مي‌شود؛ نيز زحماتي كه جدّ بزرگوارش براي اسلام كشيده و جان فشاني شهيداني كه خونشان را در راه اسلام نثار كردند، در معرض بي اثر شدن است. از اين رو بر خود لازم دانست كه قيام كند،گرچه جان خود و بستگانش را در اين راه فدا كند.
يك روز پيش از حركت امام حسين(ع) از مدينه به طرف مكه مروان بن حكم حضرت را در كوچه ديد و گفت: يا اباعبدالله! تو را نصيحت مي‌كنم به اين كه با يزيد بيعت كني كه خير دين و دنيايت در بيعت با يزيد است. حضرت در پاسخ فرمود: «انا لله و انا اليه راجعون و علي الأسلام السلام اذ قد بليت الأمة براع مثل يزيد؛ (1) وقتي فردي مانند يزيد حاكم امت اسلام باشد، فاتحه اسلام خوانده است».
بنابراين معلوم است كه در آن زمان و موقعيت، اساس اسلام در خطر بود.
حضرت در جاي ديگر فرمود:
«ألا ترون أنّ الحق لا يُعمَل به و أنّ الباطل لا يتناهي عنه،ليرغب المؤمن في لقاء اله محقا؛ (2) آيا نمي‌بيند به حق عمل نمي‌شود؟ آيا نمي‌بيند قوانين الهي پايمال مي‌شود؟ آيا نمي‌بيند اين همه مفاسد پيدا شده و احدي نهي نمي‌كند؟ در چنين اوضاعي، مؤمن بايد از جان خود بگذرد و لقاي پروردگار را در نظر بگيرد».
در نتيجه عمل حضرت مصداق عملي امر به معروف و نهي از منكر بود. به علاوه اين عمل عين تكليف حضرت محسوب مي شد.
2 -روشنگري و جهل زدايي
مهم‌ترين عامل كه آن را علت كامل و يا علت تكميل كننده ساير عوامل مي توان تلقي كرد، همان است كه در زيارت نوراني اربعين آمده:
« و بذل مهجته فيك ليستنقذ عبادك من الجهالة وحيرة الضلالة؛(3) جانش را در راه تو فدا كرد تا بندگانت را از ناداني و حيرت گمراهي نجات دهد».
بنا بر اين اساس قيام امام براي نجات مردم از جهالت نوين و گمراهي جديد بود كه به نام دين و خليفه مسلمانان مي‌خواست از سوي يزيد اجرا شود. حضرت با قيام خود حقايق را روشن ساخت. براي ابد روشن نمود كه جهالت نوين يزيدي ربطي به دين ندارد. نبايد نفاق در لباس دين مردم را به حقايق آسماني بدبين كند.
نتيجه آنكه مواردي چون امر به معروف و نهي از منكر همچنين روشنگري و جهل زدايي از اهداف قيام امام حسين بود كه در زيارت نامه ها به آنها تصريح شده است
در كتاب «جلوه‌هاي عرفاني نهضت حسيني» درباره عوامل قيام امام حسين (ع) به تفصيل بحث شده است.
پي‌نوشت‌ها:
1. سيد محسن امين، اعيان الشيعه، دارالاحيا لتراث العربي، بيروت، بي تا، ج2، ص 402.
2. علامه مجلسي، بحارالانوار، نشر دارالاحيا التراث العربي، بيروت، 1403 ق، ج42، ص 192.
3. مفاتيح الجنان، ص 775.
موفق باشید.
