با سلام و آرزوي قبولي طاعات و عبادات شما و سپاس از ارتباط تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
خودكشي، امري حرام و از گناهان بزرگ است. تنها گناهي است كه بعد از آن هيچ گاه انسان فرصت توبه و پشيماني از آن و بازگشت دوباره را نخواهد داشت.
خودكشي، كشتن يك انسان است. قرآن در آيات مختلف اين مسئله را با اهميت فوقالعادهاى ذكر كرده است؛ تا آن جا كه قتل بىدليل يك انسان را همانند كشتن تمام مردم روى زمين معرفى مىكند: «مَنْ قَتَلَ نَفْساً بِغَيْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسادٍ فِى الأَرْضِ فَكَأَنَّما قَتَلَ النَّاسَ جَمِيْعاً؛ (1) آن كس كه انسانى را بدون اين كه قاتل باشد و يا در زمين فساد كند بكشد، گويا همه مردم را كشته است. از اين جهت، فرقي ميان خود انسان يا شخص ديگر نيست.
البته اگر فردي دست به خودكشي مي زند، به گونهاي باشد كه اصلاً متوجه كاري كه انجام ميدهد نيست و در آن حال خير و صلاح و سود و زيان خود را تشخيص نميدهد و كارش از روي جنون و خارج از مدار عقل و اختيار باشد، تكليفي ندارد، چون محور تكاليف، عقلي است و گناهي بر او نميباشد.
شخصي كه دست به خودكشي مي زند، و بداند چه مي كند، هر چند هيچ گاه در شرايط عادي و متعادل به آن روي نمي آورد، با اين همه، خودكشي در اسلام اين مسئله با توجه به شرايط سختي كه انسان دست به انجام آن مي زند، گناهي بزرگ و غير قابل جبران دانسته شده است.
بنابراين، اقدام به خودكشي از گناهان كبيره است. شخصي كه خودكشي كرده است، چون با اين عمل فرصت توبه را نيز از دست داده، براي اين گناه دچار عذاب الهي مي شود.
اما بدان معنا نيست فردي كه خودكشي مي نمايد، در آتش خلود داشته باشد؛ زيرا اگرچه فرد مرتكب شونده اهل دوزخ مي شود، اما بالاخره انواع خيرات از جمله صدقات كه به نيت او داده مي شود، در تخفيف مجازاتش بي تأثير نخواهد بود. اميد نجات از عذاب ابدي براي او وجود دارد. خصوصا كه وي در نامه عمل خود خيرات فراواني نيز داشته باشد.
براي اموات از جمله كسي كه خودكشي نموده، بهترين عمل اين است كه انسان براي آنان از خداي مهربان طلب عفو و مغفرت كند. از خداوند بخواهد رحمت و بخشش و نعمتهايش را بر آنان نازل نمايد و براي آن ها صدقه بدهد.
يكي از صحابه از حضرت رسول - صلي الله عليه و آله و سلم - نقل كرده: «براي مردگان خود هديه بفرستيد». گفتم: هديه مردگان چيست؟ فرمود: «صدقه و دعا». اضافه فرمود: «ارواح مؤمنان هر جمعه به آسمان دنيا مقابل خانههاي خود ميآيند و فرياد ميكنند... اي خانواده من، پدر، فرزندان و خويشان من، بر ما مهرباني كنيد. آنچه در دست ما بود، عذاب و حساب آن ها بر ما است. نفعش براي غير ما. اي خويشان ما، به درهمي يا قرص ناني يا جامهاي ما را كمك كنيد تا خداوند شما را از جامههاي بهشت بپوشاند». (2)
پي نوشت ها:
1. مائده (5)، آيه 32.
2. محدث قمي، مفاتيح الجنان، بخش زيارت قبور مؤمنين.
موفق باشید.