با سلام. من خوانده ام که بهشت بر غیبت کننده حرام است و در جایی دیگر ثواب زیارت امام حسین بهشت است. حال اگر مثلا شخصی غیبت کننده به زیارت امام حسین برود چه می شود؟ از این دسته تناقضات زیاد دیده ام. می خواستم برایم توضیح دهید که اعمالی که ثواب و عقابشان در آخرت بر ضد هم اند چگونه محاسبه می شوند؟
با سلام و تشکر از ارتباط¬تان با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی
آيات الهي و روايات معصومين همگي از منبع اي معصومانه شكل گرفته كه به هيچ عنوان اشتباه يا تعارضي بين آنها وجود ندارد و پندار تعارض در برخي از آنها، تصوری اولیه بوده كه با دقت در دلالت هر كدام، وجود تعارض مرتفع مي شود، آن چنانكه در برخي از موارد سند روايتي ضعيف بوده و بعد از بررسي مشخص مي شود كه اساساً اين حديث جعلي بوده و از غير معصوم صادر شده است و یا مواردی از این دست که راهکارهای تشخیص آن در خود روایات بیان شده است؛ بنابراين در مجموع مسلم آن است كه هيچگاه معارف قطعي دين با هم تعارض ندارند.
اما در خصوص اين مورد به چند نكته توجه فرمائيد:
1- در بسياري از آيات و روايات به نقش توبه در پاك شدن انسان از آثار گناه تاكيد كرده و بيان داشته اند بسياري از آثار گناه زماني بر شخص جاري مي شود كه وي توبه نكرده باشد. لذا با توبه و پشيماني، آثار گناه مانند حرمت ورود به بهشت و... نيز برداشته مي شود و اساساً گناهي باقي نمي ماند تا داراي آثار خارجي باشد در برخي از روايات آمده است"َ التَّائِبُ مِنَ الذَّنْبِ كَمَنْ لَا ذَنْبَ لَه"(1)توبهكننده (واقعى) مانند كسى است كه هيچ گناهى نكرده باشد"بنابراين عدم ورود به بهشت، براي غيبت كننده اي است كه از گناهان خويش توبه نكرده باشد.
و از آن طرفي آثار زيارت امام حسين(ع) نيز براي كسي است كه به هر حال با اعمال خلاف و گناه،مانند غيبت و...آثار زيارت را از بين نبرده باشد و با فرض گناه اساساً در خارج براي زيارت آثاري مانند ورود به بهشت و ...مترتب نمي شود در نتيجه آثار غيبت و آثار زيارت، هر كدام به عنوان اصلي اولي است كه چه بسا هر كدام به سببي ديگر يا هر دو به سبب فعلي ديگر از بين بروند.
2-در برخي از روايات براي زيارت امام حسين(ع) آثار و بركات خاصي بيان شده است مثلاً در برخي از روايات آمده است به سبب زيارت امام حسين(ع) بسياري از گناهان قبلي افراد بخشيده مي شود آن چنانكه از امام كاظم(ع) نقل شده است كه فرمود"كسى كه از خانهاش خارج شده و قصدش زيارت قبر مطهّر حضرت ابا عبد اللَّه الحسين بن عليّ سلام الله عليهما باشد خداوند متعال فرشتهاى را بر او مىگمارد پس آن فرشته انگشتش را در پشت او قرار داده و پيوسته آنكه از دهان اين شخص خارج شود مىنويسد تا به حائر وارد گردد و وقتى از درب حائر خارج شد كف دستش را وسط پشتش نهاده سپس به او مىگويد: گذشت ات همه مورد غفران و آمرزش واقع شد اينك از ابتداء به عمل بپرداز"(2)
كه مطابق روايات ديگر، مسلم آن است كه مراد گناهان و آثاري است كه جنبه حق الهي مانند منع از بهشت و ...دارد لذا بر فرض شخص غيبت كرده باشد،خداوند مي تواند به جهت زيارت امام، از حق خود گذشته و شخص را به سبب زيارت وارد بهشت نمايد.
خلاصه آنكه آثار غيبت و آثار زيارت هر كدام به عنوان اصلي اولي است كه چه بسا هر كدام به سببي ديگر يا هر دو به سبب فعلي سومي از بين برود.
3- آثار اعمالي که خداوند به مقتضای حکمت خود در مقابل هر یک از اعمال صالح قرار داده، آثار اعمال، استحقاقی است. يعني شخص به جهت فلان عمل مستحق فلان ثواب يا فلان اثر مي شود اما برخي از آثار،تفضلي است كه خداوند به جهتي خاص به بنده عنايت مي كند براين اساس آثاري كه در روايات براي غيبت بيان شده است مربوط به آثار استحقاقي است كه مثلاً شخص به جهت غيبت و...مستحق منع از جهنم مي شود اما اين امر مانع از آن نيست كه خداوند به جهت برخي اعمال ، از آثاري كه شخص مستحق آن بوده صرف نظر كند و مثلاً وي را وارد بهشت كند.
در پايان توجه داشته باشيد مسائلي مانند بخشش گناه، قبول زيارت و... اصل ثانوي است كه ممكن است براي برخي با شرائطي خاص مانند معرفت در زيارت و... محقق شده و براي ديگري محقق نشود در نتيجه نمي توان با اميد به بخشش گناه در زيارت، گناه كرد و آنچه بدان مكلفيم آن است كه در شرائط مختلف به وظيفه عمل كنيم يعني به واجب عمل كرده و از حرام پرهيز نمائيم و در حد امكان مستحباتي مانند زيارت و...انجام دهيم و آنچه در شرائط عادي موجب قرب افراد به خداوند مي شود، عمل به همين موارد است.
پي نوشت ها:
1. ثقة الاسلام كلينى، الكافي، چ دار الكتب الإسلامية، تهران 1365 ه ش ، ج 2، ص 435.
2. ابن قولويه، كامل الزيارات، چ مرتضوى، نجف 1356 ه ق، ص 153.
