در خصوص امکان و عدم امکان ملاقات حضوری با امام زمان (ع)- در عصر غیبت کبری- ، اختلاف است. برخی عقیده دارند این امر امکان دارد، یعنی انسان با رعایت تقوا و شایستگی می‌تواند به حضورامام زمان (ع) برسد،چنانکه شخصیت‌هایی، مانند مقدس اردبیلی، علامه حلی و علامه بحرالعلوم به حضور حضرت رسیدند. (1)
برخی دیگر باور دارند دارند ملاقات حضوری با امام زمان (ع)، امکان ندارد. (2) اینان به برخی از روایات تمسک نموده‌اند که ارتباط حضوری با امام زمان(ع) را منع می‌کنند. (3) ، اما در جمع بندی روایات می توان به این نتیجه رسید : با تقوا و قابلیت می‌توان به حضورآن امام همام رسید؛ چنان که برخی از بزرگان به حضورش رسیده‌اند. روایاتی که دلالت بر منع ملاقات دارند، ناظر بر این است که جلوی سوء استفاده ادعای دیدن امام زمان گرفته شود و شکسی ادعای رؤیت امام زمان (ع) را نکند
اما برای برقرارى ارتباط و انس با امام زمان رعایت برخى از شرایط و ایجاد برخى از عوامل نیاز است. از جمله :
1. شناخت مقام امام
اولین راه برقراری ارتباط با امام زمان شناخت جایگاه و مقام ایشان است . در روایات متعدد به این امر اشاره و از همگان خواسته شده است که امام زمان خود را بشناسند. اگر کسی بداند که امام زمان انسان کامل و حجت خداوند است، و بداند که: به ماندن او است که دنیا باقى مانده است و به خیر و برکت او تمام مخلوقات روزى داده مىشوند ، عاشق امام می شود . با وی ارتباط بر قرار می نماید. لازمه عاشق شدن این است که عاشق از همه قید و بندهای مادیت رهایى یافته، حجاب ها را کنار بزند. آنانى که نتوانستهاند در حریم محبوب راه یابند ،خود حجاب بودهاند!
گفتم که روى خوبت، از من چرا نهان است؟ گفتا تو خود حجابى، ورنه رُخم عیان است
گفتم فراق تا کى؟ گفتا که تا تو هستى، گفتم نفس همین است؟ گفتا سخن همان است
2. پارسایى
همچنین براى برقراری ارتباط با امام ، پارسایى لازم است تا نوعى همگونى بین مراد و مرید به وجود آید. بر همین اساس است که یکى از اوصاف 313 نفر یاران امام، تقوا بیان شده است. کسانی که می خواهند با امام ارتباط داشته باشند، باید تقوای الهی را رعایت کنند. امام صادق (ع) فرمود: «هر کس خوش دارد در شمار اصحاب قائم باشد، باید چشم به راه باشد و پارسایى پیش گیرد و کردار با ورع داشته باشد». (4)
3. دین مدارى
یکى از عوامل مهم بر قراری ارتباط با امام زمان دین دارى است، یعنی انسان در زمان غیبت باید بیش تر از هر زمانی دیگر دستورات دین را رعایت نماید. بیش تر مقید به انجام تکلیف خدایى باشد، زیرا انسانها درعصر غیبت بیش تر در معرض آفات و آسیبها قرار می گیرند. انجام وظایف دینى کارآمدترین عامل آسیب زدایى است. شاید بر همین اساس باشد که پیشوایان دین، مردم را به دین مدارى فرا خوانده اند. امام صادق فرمود: « براى صاحب الامر غیبتى طولانى است. در این دوران هر کسى باید تقوا پیشه سازد، و چنگ در دین زند». (5)
4. انتظار فرج
انسان منتظر همیشه آماده پذیرایى از مهمانى است که انتظار او را مىکشد. طبیعى است چنین حالتى آمادگى بیش ترى را جهت ارتباط معنوى با امام زمان فراهم مىکند؛ از این رو در بعضى روایات یکى از وظایف شیعیان انتظار فرج بیان شده است. پیامبر اسلام (ص) فرمود: «أفضل أعمال أمتى أنتظار الفرج من الله عزوجل». (4)
5. دعا و توسل به اهل بیت (ع)
یکى از راههاى مهم بر قراری ارتباط با امام زمان دعا و توسل به اهل بیت- به ویژه ساحت مقدس امام زمان -است. از این رو یکى از وظایف شیعیان در زمان غیبت دعا براى امام زمان و توسلات بیان شده است. (7) البته برخى دعاها، مانند دعای عهد و دعاى فرج از اهمیت ویژهاى برخوردار است.
پی‌نوشت‌ها:
1. مجله حوزه، شماره 71-70، ص 97.
2. همان، ص 75.
3. محمد باقر مجلسی ، بحار الانوار، بیروت ، موسسه الوفا ، 1404 ج 51، ص360.
4 . همان ،ج52، ص 140 .
5 . همان، ج 52، ص 135 .
6 . صافى گلپایگانى منتخب الاثر، قم ، موسسه السیدة المعصومه، 141ه . ص 629
7 . شیخ عباس قمى منتهىالامال، قم، موسسه انتشارات هجرت، 1378 ج 2 ، ص 863
