سلام بر شما و تبریک بابت دقتی که در فهم کلمات قرآنی دارید
کلمه ی « الله » در اصل از دو لفظ « ال » و « إلاه » تشکیل شده است ( ال + إلاه ). « الف و لام » در اینجا برای معرفه کردن آمده و « إلاه » به معنای « معبود » است پس معنای « الإله » یعنی « معبودی که می شناسیمش ».
از آنجائی که این لفظ در میان عرب زیاد استفاده می شود، برای سادگی در نوشتار و گفتار، همزه ی « إله » حذف شده و کلمه به صورت « الله » استعمال گردیده است ( ال + لاه = الله). [1]
حال به سراغ قواعد عربی می رویم تا سوال شما را مطابق با آن قواعد پاسخ دهیم.
وقتی « الف و لام » بر سر کلمه ای می آید، رعایت قاعده ی حروف شمسی و قمری لازم می شود. [2]
اگر آن کلمه با حروف قمری شروع شده باشد، « لام » آن تلفظ می شود مثل کلمه ی « الْقَمَر ».
ولی اگر با حروف شمسی آغاز شود، لام آن تلفظ نشده و در حرف بعد ادغام می شود و در نتیجه آن حرف با تشدید خوانده می شود مثل کلمات « الشَّمْس » و « النَّهار ».
کلمه ی « الله » نیز از همین نوع کلمات است که با حروف شمسی آغاز شده است. پس در تلفظ آن « لام اول » حذف شده و به جای آن « لام دوم » را با تشدید می خوانیم. همین حالت را دقیقا در کلمه ی « اللَّيْل » هم می توانیم ببینیم که با وجود داشتن دو « لام »، « لام دوم » با تشدید نوشته و خوانده می شود. پس این حالت اختصاصی به لفظ « الله » ندارد.
سر بلند و شادکام باشید
پی نوشت:
1. صافی محمود بن عبد الرحیم، الجدول فی اعراب القرآن، لقرآن، دمشق / بیروت، دار الرشید / مؤسسه الإیمان، 1418 ق، چ چهارم، ج 1، ص 21.
2. از حروف الفبای عربی، چهارده حرف آن حروف شمسی و چهارده حرف دیگرش حروف قمری می باشند. حروف شمسی عبارتند از: ش- ن- ل- ت- ز- ر- د- س- ط- ذ- ظ- ض- ث- ص و حروف قمری ما بقی حروف الفبای عربی هستند.
