فحش دادن

یکی از گناهان زبان و آفاتی که برای زبان وجود دارد ، فحش دادن به دیگران است. از نظر دین و آداب دینی، مسلمانان مؤظف به رعایت آداب زبان هستند. از نابهنجاری های اجتماعی که در جامعه بسیار رواج یافته و به صورت پدیده ای در همه جا حتی در میان کودکان و نوجوانان بروز پیدا کرده است، مسئله دشنام و ناسزا با واژگان و الفاظ رکیک و زشت است.
انسان­هایی که از ادب و تربیت صحیحی برخوردار نیستند و هم چنین افرادی که عصبانی می­شوند و کنترل اعصاب و نفس اماره را از دست می­دهند و به اصطلاح از «حد اعتدال خارج» می­شوند، فحش و توهین بر زبان جاری می­نمایند.
در قرآن کریم آیاتی وجود دارد که مسلمانان را امر به گفتن حرف نرم و نیکو می کند :
«وَ قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً» (1) در جای دیگر می فرماید: «قُولا لَهُ قَوْلاً لَیِّناً»(2)
فحش دادن و حرف های رکیک و زشت حتی به کافر بر خلاف آداب و دستور اسلامی است و شایسته نیست.
در نگاه أهل بیت(ع)؛ خداوند بهشت را حرام کرده بر هر دشنام دهنده بی‌آبروی بی‌حیائی که از آنچه می‌گوید و از آنچه به او گفته می‌شود، باکی ندارد و متاثر و ناراحت نمی‌شود.
توهین ذاتا نامطلوب است. زیرا هم خلاف ادب و روش صحیح تبلیغ است و هم باعث جریحه دار شدن احساسات طرف مقابل می گردد. او را در روش غلط خود محکم تر می سازد و از حق دورتر می کند .
خداوند نه در کلامش به بندگان توهین می کند و نه بندگان را به توهین اجازه می دهد و این روشی است که با دین و اخلاق جور در نمی آید.
ناسزا و توهین و دشنام نشانه بی ادبی، ضعف و بی منطقی است و از افراد مسلح به منطق و برهان وادب و پشتگرم به حق صادر نمی شود. به همین دلیل هم با این که در بحث نهی از "سب" و فحش، قبل از نهی، رسول خدا مخاطب است، ولی در آیه نهی از سب و دشنام ، ایشان مخاطب نیست و مسلمانان مخاطب می باشند: «وَ لا تَسُبُّوا الَّذينَ يَدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَيَسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَيْرِ عِلْمٍ كَذلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلى‏ رَبِّهِمْ مَرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُون ؛ (3) (به معبود) كسانى كه غير خدا را مى‏خوانند دشنام ندهيد، مبادا آن ها (نيز) از روى (ظلم و) جهل، خدا را دشنام دهند! اينچنين براى هر امّتى عملشان را زينت داديم سپس بازگشت همه آنان به سوى پروردگارشان است و آنها را از آنچه عمل مى‏كردند، آگاه مى‏سازد (و پاداش و كيفر مى‏دهد)».
این گرداندن روی کلام از پیامبر به مؤمنان، بدین جهت است که فحش و توهین و ناسزا از ادب و خلق عظیم ایشان ، به دور است و مؤمنان هم باید به سیره ایشان اقتدا کنند و از این روش غلط و جاهلانه دوری جویند. رسول خدا خلیفه و نشان دهنده اخلاق خدایی است.
نحوه برخورد با دشنام دهنده؛ (راه درمان و معالجه بیماری توهین کردن و دشنام گویی):
1)با توجه بر اینکه علت أصلی فحش و توهین، عصبانیت است. سعیتان بر این باشد که زمینه ناراحتی، خشم و عصبانیت او را فراهم نسازید تا او هم بر أعصابش مسلط باشد.
2)با معاشرت، رفاقت و محبت به او، تأثیر مثبت و موثر روی او داشته باشید. او را برادر خود بدانید و دلسوزی کنید.
3)با شخصیت دادن و احترام گذاشتن به او، برایش ارزش قایل شوید تا خودش را آدم محترمی بداند و شأن خود را بالاتر از این بداند که به دیگران فحش و توهین کند.
4)به ألفاظ و کلمات رکیکی که استفاده می کند، حساسیت نشان ندهید تا نسبت به آنها موضعی نداشته باشد و لقبی به شما ندهد. محبت را به صورت طبیعی بر او ابراز کنید.
5)با طرز برخوردتان او را متوجه سازید که انسان های متین و محبوب و با شخصیت از این الفاظ استفاده نمی کند.
پی نوشت ها:
1. بقره(2)آیه83.
2. طه(20) آیه 44.
3.أنعام(6)آیه107.