سلام
در حدیثی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله میخوانیم ) : العلم ثلاث :آیة محکمه ، فریضة عادله أو سنة قائمه و در حدیث دیگری می خوانیم : العلم علمان :علم الأدیان و علم الأبدان
سوال من این است که چگونه این دو حدیث را با یکدیگر جمع کنیم؟
بالاخره پزشکی جزء علوم قرار می گیرد یا نه ؟
با توجه به اینکه فراگیری علم واجب کفایی است آیا فراگیری هیچ یک از این علوم بر ما واجب است ؟ اگر واجب است فراگیری کدامیک واجب است؟
پرسشگر گرامی با سلام و سپاس از ارتباطتان با این مرکز
حدیث اول پیامبر اسلام(ص) بر سه علم اشاره دارد:
آيه محكمه: نشانه استوار (علم اصول عقائد كه آيات و نشانههاى آن استوار است) .
فريضه عادله: واجب بين افراط و تفريط (علم اخلاق كه خوبش از روى عقل و بدش از روى جهل است. بر هر كس واجب است آنچه را از روى عقل است بپذيرد . آنچه را از روى جهل است نپذيرد).
سنّت قائمه: احكام برپا و هميشه (مسائل حلال و حرام كه تا روز قيامت تغييرپذير نيست ؛ احکام ).
حدیث دیگری از پیامبر اسلام(ص) وارد شده که علم بر دو قسم است:
علم الادیان : علم اديان و كيش ها.
علم الابدان: علم تنها (علم طبّ).
تقسیم بندی علوم با معیارها و موضوعات مختلفی صورت می گیرد . این ها به معنای تضاد و اختلاف و عدم امکان جمع نیست و به راحتی قابل جمع است؛
در حدیث اول، پیامبر اکرم(ص) در مقام تقسیم علوم دینی بوده است . با نگاه بر اقسام علوم دینی به سه قسم آن اشاره نموده؛ یعنی در مقام بیان شمارش علوم دینی مورد نیاز انسان بوده ، ولی در حدیث و تقسیم بندی دوم نیاز انسان را بر اساس جسم و روح تقسیم نموده است . علم مورد نیاز جسم را علم طب و پزشکی و علم مورد نیاز روح را علم دین شناسی می گویند.
پس علم یا دینی است(دین شناسی) و یا غیر دینی( علم پزشکی) . علم دینی هم یا علم احکام یا علم اخلاق و یا علم عقاید است (البته در این تقسیم بندی علم غیر دینی به معنای ضد دین نیست ،بلکه یعنی از روش های تجربی و حسی استفاده می شود که ضد دین نباشد).