با سلام. لطفا در مورد فراترنالیسم توضیح کامل بدهید. با تشکر.
با سپاس و تشکر از ارتباطتان با مرکز
در پاسخ به پرسش شما دوست عزیر ابتدا توضیحی درباره فراترنالیسم ارائه می کنیم و سپس ادعاهای این مکتب و حزب را مورد بررسی و نقد قرار می دهیم:
فِراتِرنالیسم به فرانسوی (Fraternalisme) یا فراترنالیزم به انگلیسی Fraternalism))، برگرفته از (fraternity ) به معنای برادری و اُخوّت است که در قرن چهاردهم میلادی استفاده میشده است . (1)
امروزه اصطلاحاً مسلک پیروان "لئوناردو داوینچی" و "رنه دکارت" و "اسحاق نیوتون" و جمعی دیگـر از دانشمندان بزرگ اروپایی است که ازدواج با زن را مانع کسب کمال و ترقی برای مرد می دانستند و هر چند اصل سنت ازدواج را برای بقای نوع بشر حکمتی الهی می شمردند، ولی معتقد بودند که در اغلب موارد، زنان از این سنت مشروع، سوء استفاده یا سوء برداشت کرده و مرد را به هلاکت می کشانند. بنا بر این از نظر آنان دانشمندان نباید با زنان ازدواج کنند، چون این باعث عقب افتادن آن ها از سیر تکاملی خود میشود و در زندگانی دنیوی و اُخرَوی خود دچار حسرت و پشیمانی خواهند شد.
این دسته از افراد اعتقاد دارند که هر مرد یا پسری، دارای یک مکمّل یا متمّم مثل خودش در میان مردان و پسران جهان است، که بایـد او را با تلاش و سعی فراوان بیابد، تا هر دو با کمک هم، راه کمال را در پیش گرفته و با روی هم گذاشتن و ترقی دادن قوای روحانی و روانی خود در یکدیگر، از طریـق عشق پاک انسانی و نـه شهوانی حیوانی - که به آن "عشق افلاطونی" نیز می گویند - تصاعدی هندسی ایجـاد کرده و در نتیجه، همین دو پسر و یا دو مرد متناسب با هم، بتوانند یک دنیا را در جهت مثبت و سازنده تغییر دهند. و اضافه می کنند که:
نباید نگران انقطاع نسل بشر با گسترش ایدهی فراترنالیسم بود، زیرا بازهم در هر دوره، پسران و مردان بسیاری خواهند بود که هوسرانی و شهوت را بر علم و دانش و کمال ترجیح داده و با دختران و زنان مورد نظر خودشان ازدواج خواهند نمود و نسل منقطع نخواهد شد.
آری، بازهم در میان اولاد و نوادگان ایشان، پسرانی یافته خواهند شد که ایده ی فراترنالیسم را بپذیرند و به اصلاح نسبی جامعهی زمان خود بپردازند و این زنجیره انتها ندارد ... (2)
دانشمندان نام برده شده همگی تا پایان عمـر، مجـرّد از زن و فرزند بوده و هرگاه به آن ها عیب گرفته می شد که چرا ازدواج نمی کنند، ایشان برخی از پیامـبران بزرگ الهی همچون: عیسی بن مریم و یحیی نبی و نیز پسران مجرّد دیندار مذکور در کتب آسمانی (اصحاب کهف) را مثال می آوردنـد تـا ثابت کنند که این گونه مجرّد بودن هیچ عیبی ندارد و گرنه این افراد مورد مدح و ستایش خداوند قرار نمی گرفتند.
در بین مسلمانان و در کل دنیای اسلام به ویژه شیعیان دوازده امامی ترکیّه و مخصوصاً نوجوانان و جوانان امروزی آن کشور، و تا اندازهای، ایران و عراق و برخی دیگر از کشورهای دارای جمعیّت شیعه ،طی سنـوات اخیر از ۱۹۹۲ تـا کـنـون در این مکانها فراترنالیسم به گسترشی دست یافته و گذشته از استـناد به مجرّد بـودن برخی از پیامبران و بزرگان الهی، به احادیثی از شخص پیامبر گرامی اسلام استناد شده که در آن هـا پسـران دورهی آخِرالزمان را به ترک ازدواج و مجرّد بودن (عَزَب بودن) ترغیب فرموده و از آن جا که این احادیث را بزرگان شیعه در کتب خود نقل نموده اند، شهید ثانی ( شیخ زین الدین عامـلی - شهادت ۹۹۶ هـ . ق در استانبول) که صاحـب کتاب معروف حوزوی شرح لـُمعه نیز هست ، در کتاب مشهور دیگر خود: مُنیَة المُرید فتوی به ترجیـح مجرّد بودن برای پسران طالب علم و کمال داده و به سختی از آن دفاع نموده و زن را مانع رشد تکاملی علمی مرد معرّفی می نماید . (3)
همچنین تقریباً تمامی تواریخ شیعه و سنی اتفاق نظر بر این مورد دارنـد کـه سلمان فارسی بزرگترین صحابی پیامبر اسلام پس از حضرت علی بن ابیطالب ، تا آخر عمر، مجرّد و عَزَب بوده و پیامـبـر و حضرت علی به او در این مورد هیچ ایرادی و یا اعتراضی وارد نیاوردهاند و همواره او را ستوده و تکریم فرمودهند.
و دیگر این که: بسیاری از علمای شیعه معتقدند که امام دوازدهم شیعیان (حضرت مهدی) به جهت شرایط خاصّی که دارد، مجرّد باقی مانده و ازدواج نفرموده است. این به عقیدهی آن ها همان راهی است که برخی از بزرگان شیعه همچون ناصرخسرو و ابوحاتم رازی و دیگر مبلغان تشیّع، به پیروی از آن بزرگان در پیش گرفته بودند.
این ها همراه با دهها دلیل دیگر از کتاب های روائی و رجالی و حدیث شیعـه، سبب شده تا فراترنالیسم با پیوند به عقد برادری (عقد اُخوّت) مذکور در احادیث شیعیان امروزه به نحوی چشمگیر در میان نوجوانان شیعه مذهب کشورهای مزبور، شیوع پیدا کند و در مقابـل فِمینیسم (زن گرایی) به عنوان یک رقیب سرسخت و جدّی پا به میدان نهد و فِمینیستها را دچار یک چالش جدّی در پیشبرد اهدافشان در این کشورها بنماید. بهگونهای دیگر فِراتِرنالیسم جنبشی مذهبی بر ضدّ فمینیسم محسوب میشود و این امر با اخـذ فتواهایی از آیة الله سیـّد ابوالقاسم خوئی مرجع شیعیان عراق در جایز بودن معاشقه ی دو پسـر با هم، بدون قصد شهوت به اوج قوّت خود رسیـد، که سیّد احمد عیسی مرعشی، ریاست احزاب فراترنالیسم ترکیه (به ترکی: کارداش لیک یا قارداش لخ) تمامی این استفتائات را در کتابی جمع کرده و در سال ۱۹۹۲ میلادی برابر با ۱۳۷۱ هجری شمسی منتشر ساخته است . (4)
برخی از محققان، به اشتـباه جوانان فراترنالیست را به شیعیان اسماعیلیه نسبت دادهاند، که همواره در طول تاریخ عملیّات مخفیانه و وسیع را برعهده می گرفتهاند و در میان مردم به نحو ناشناس ، به تبلیغ مرام خود می پرداختهاند. اما اگرچه باید این را پذیرفت که عملیّات احزاب فراترنالیسم تا حدّی شبیه به عملیّات مرموز و مخفی اسماعیلیه است و بسیاری از شیعیان اسماعیلی هند و زیدی یمن و ...، نیز امروزه به جنبش فراترنالیسم پیوسته اند، لیکن بیشتر دلایل و احادیث و فتاوای برگرفته شده از فقها و یا کتابهای فقها در این رابطه، تنها در شیعهی ۱۲ امامی به نحوی کامل و جامع یافت می شود.
جوانان زیدیّـهی یمن و اسماعیلیّهی هند هم به فتوای آیة الله خوئی در این رابطه عمل می کنند و گسترش فراترنالیسم، برای دختران و زنان ایشان نیز به یک چالش جدّی مبدّل گشته است .(5)
در خاتمه باید این مسئله را یادآور شد که لفظ فراترنالیسم و در معنای قدیمی آن (قرن۱۴ و ۱۵ م) به مفهوم عضویّت در انجمنهای اخوّت و برادری با هدفی آرمانی و واحد توأم با اتحاد و همبستگی اعضا به کـار می رفته (6) و نیوتون ( فیزیکدان انگلیسی معروف درگذشته ۱۷۲۷م ) کتاب کوچکی به همین نام نوشته است. (7) و در آن به گفته ی خود این مسئله را اثبات نموده که هـرگـاه دو پسر با هم باشند، می توانند یک جهان را تحت تأثیر قرار دهند ... و هرگاه یک پسر و دختر در کنار هم باشند، قادر نخواهـند بود که حتی یک خانـواده ی کوچک را اداره و کنترل نمایند و همیشه در تضادّ با هم خواهند بود، مگر این که پسر تحت فرمان آن دختر و تابع هوس ها و آرزوهای خام او باشد که در این فرض نیز، زندگانی هر دو به بطالت و نابودی کشیده خواهد شد...
این گفتهها سبب شد تا برخی از روی نا آگاهی، به نیوتون و دیگر فراترنالیستها نسبت "همجنس بازی" بدهند؛ حال آن که چنین نیست . (8)
نماد فراترنالیسم (برادری): تصویر"کاستور و پولوکس" (برج جوزا = دوپیکر = دو پسر روم باستان) واقع در موزه ی مادرید اسپانیا است.
اما سمبل و شعار پسران حزب فراترنالیسم اسلامی، انگشتر عقیق سرخ، با رکاب نقره، است. پیروان این حزب با هم عقد اخوّت (پیمان برادری) می بندند و برای آن که تا پایان زندگی با هم وفادار و راستگو بمانند، یک انگشتری عقیق سرخ، با رکاب نقره، برای یکدیگر می خرند و به هم هدیّه می دهند؛ تا فراموششان نشود که برادری آنان اسلامی است و نه از روی همجنس بازی که در شرع مقدّس اسلام، حرام گردیده است.
هدف پیروان فراترنالیسم، ریشه کن سازی فِمینیسم (زن سالاری و زن پرستی) است. آنان معتقدند که باید با فمینیسم (زن سالاری) مبارزه کرد تا فساد و بی بندوباری و انحطاط اخلاقی جامعه ی امروز - که سبب اصلی آن دخترها و کودکان تربیت شده توسط آن ها هستند - از جامعه پاک و زدوده شود.
در نتیجه فراترنالیسم (کارداش لیک): عنوان حزبی شیعی در ترکیه، ایران و عراق، که بنای آن بر اعتصاب پسران مجرّد علیه زن سالاری، زن گرائی و زن پرستی است.
رد ادعاهای فراترنالیسم:
1. با توجه به آیات و روایات مربوط به لواط و دیگر روایات قطعی که نحو ارتباط مرد با مرد و حد و مرز آن را مشخص می کنند، می گوییم که کار حزب برادری مخالفت قطعی با این دسته آیات و روایات دارد.
2. نسبتی که به آیة الله خویی داده شده، دروغ است و فتوای ایشان این است که اگر دو مرد به صورت عربان با هم بخوابند، حرام است و به هر یک 99 ضربه شلاق زده می شود (آیة الله خوئی ،منهاج الصالحین، ج 2 ، بخش تکمله منهاج ، ص 40).
3. در صورتی هم که اگر آیة الله خویی این چنین نظری داشته باشند ، تنها برای مقلدین ایشان اعتبار دارد و از آن جا که ایشان مرحوم گشته اند ، طبیعتاً باید مقلدین ایشان به مرجع زنده اعلم مراجعه کنند که در حال حاضر هیچ یک از مراجع فعلی قائل به این گونه رابطه ای که حزب برادری به آن اعتقاد دارند، ندارند.
4. از آن جا که روایات زیادی در محاسن ازدواج وارد شده است و سیره نبوی و ائمه اطهار بر ازدواج و ترغیب جوانان به ازدواج بوده است، جامعه و والدین و خود جوانان بار ها در این خصوص مورد خطاب قرار گرفته اند . حتی در جایی که برای جوان خوف افتادن در گناه می رود، ازدواج را واجب شرعی می دانند.
5. ازدواج در فرهنگ اسلام، از جايگاه ممتازي برخوردار است و بر خلاف برخي اديان تحريف شده كه به تجرّد، سفارش ميكنند، اسلام پيروان خود را به ازدواج ترغيب و تشویق مينمايد تا آن جا كه پيامبر اكرم ازدواج را سنّت و سيره خود اعلام نموده و فرمودهاند: هر كس از آن روي بگرداند، از من نيست. (9)
ازدواج در عنفوان جواني، ناله شيطان را در پي دارد و با ازدواج، نصف دين انسان، حفظ ميشود.
عمل انسان مجرد با فرد متأهل، تفاوت فراوان دارد، به گونهاي كه فضيلت دو ركعت نماز متأهل، از عبادت شبانه و روزه مجرد، بيشتر است.
دین اسلام در كنار اهميت دادن به ازدواج، در مقابل ، مجرد زیستن را نكوهش شديد فرموده، به گونهاي كه بدترين را افراد مجرّد ميداند . (10)
6. عملکرد برخی از انبیای الهی و برخی اندیشمندان در ترک ازدواج، مجوز نادیده گرفتن سیره قطعی پیامبر اسلام (ص) و ائمه اطهار (ع) و نیز بسیاری از انبیای دیگر و اندیشمندان و دیگر افراد از ابتدای خلقت تا کنون نمی شود ؛ به همین خاطر نمی توان حکم به نیکویی مجرد بودن و ناپسند شمردن ازدواج کرد. از طرف دیگر مجرد زیستن برخی از بزرگان دلیل بر اعتقاد آنان بر نیکویی مجرد بودن نیست ؛ چه بسا ممکن است آنان اصل ازدواج را نیکو می دانستند، ولی شرایط و مقتضیات زمان و مکان و عوامل ناشناخته دیگر مثل: فرار از دشمنان و ... ، باعث عدم ازدواج و مجرد زیستن آن ها گردیده است .
و نیز ممکن است که تا پایان عمر شرایط ازدواج برای آنان فراهم نگردیده است و یا این که آنان ازدواج کرده اند ، ولی به علل مختلف در تاریخ ثبت نشده است.
در مورد حضرت عیسی مسیح آمده است:
اگرچه طبق گواهي تاريخ، حضرت مسيح هرگز ازدواج نكرد، اما اين هرگز به خاطر مخالفت او با اين امر نبود، بلكه عمر كوتاه مسيح به اضافه اشتغال مداوم او به سفرهاي تبليغي به نقاط مختلف جهان به او اجازه اين امر را نداد. همچنین حضرت مسیح و يارانش به حدي تحت فشار و آزار و شكنجه بودند كه نمي توانستند مثل اغلب مردم در شهر زندگي كنند، لذا ديرنشيني را برگزيده بودند.
7. اگرچه ممکن است در برخی جهات ازدواج و زندگی با زن، مانع کسب کمال و ترقی برای مرد گردد ؛ ولی این کلیت ندارد و ما اگر به تاریخ نگاهی بکنیم با موارد فراوانی روبرو می شویم که زنان علاوه بر این که خود ، قله های کمال و ترقی را فتح کرده اند و به مقامات عالی رسیده اند ، بلکه موجب رشد و کمال مردان و رساندن آنان به قله های کمال و ترقی هم شده اند.
8. اصولاً جوهر انسان، زمانی به کمال می رسد و پخته می گردد که با مشكلات زندگی رويارويي کند و تلاش کند که بر آن ها غلبه کرده و پیروز شود. آن چه كه انسان را ميسازد و به کمال نهایی خویش می رساند، همين درگير شدن با مشكلات و تلاش براي رفع آن هاست و این در رهگذر ازدواج و زندگی مشترک با زن تحقق می یابد نه با رهبانیت و ترک ازدواج.
9. آن چه که پیروان حزب برادری در مورد عقد اخوت معتقدند ، با آنچه روایات شیعه و سنی بیان می کنند ، کاملاً متضاد است. برداشت شیعه حقیقی از عقد اخوت این گونه است:
«عقد اُخوت» واژهاي است عربي كه از دو كلمهي «عقد» به معناي بستن و ارتباط برقرار نمودن بين دو چيز؛ و كلمهي «اُخوت» به معناي برادري تشكيل شده. معادل فارسي اين واژه را ميتوان «پيمان برادري» دانست. در فرهنگ اسلامي، منظور از اين واژه جاري نمودن صيغهي برادري بين دو نفر است كه بواسطهي آن عهد و ميثاقي ويژه بر رعايت حقوقِ برادري ميان ايشان استوار ميگردد.
معيار اساسي در ايجاد برادري چيزي جز ايمان به خداي متعال و دلدادگي محض به ذات أقدس ربوبيت نيست. و با اجراي عقد برادري حقوق برادری بر انسان بار ميشود كه در ضمن صيغه مخصوص برادري، همه آن حقوق به جزء شفاعت، ديدار و زيارت و دعا براي برادر ساقط می شود.
پیمان برادری احکامی دارد آن احکام مورد اتفاق علما می باشد و ما به آن ها اشاره می کنیم:
1. در پيمان برادري، هيچگونه اثر شرعي از قبيل : محرميت با محارم يكديگر، ارث و ...، بر آن بار نميشود.
2. در پيمان برادري لازم است صيغه اخوت خوانده شود ؛ اما اينكه حتماً به عربي یا صیغۀ خاصی خوانده شود، هيچ تعيين و تصريحي بر آن وارد نشده است.
3. با خواندن صيغة برادري هيچ وظيفهاي بر انسان تكليف نميشود و اجراي صيغة تنها براي استحكام مودت و صميميت بين مؤمنان است.
پی نوشت ها:
1. فرهنگ وبستر (انگلیسی - انگلیسی).
2. فراترنالیزم، سِر آیزاک نیوتون انگلیسی (فوت ۱۷۲۷م) ، ترجمه: جعفر خجسته ، ص ۲۵.
3. مُنیَة المُرید، شهید ثانی، چاپ سوّم، آداب و وظایـف شاگرد، ش ۴ از بخش اول این فصل.
4. استفتائات حزب برادری پسران ترکیه (به ترکی: کارداش لیک یا قارداش لخ) ۱۹۹۲.
5. جنبش فراترنالیسم و بررسی تعلق آن به شیعیان اسماعیلیه یا زیدیه یا اثنا عشری امامیه، دکتر محمود آزرم، چاپ سوم،۱۳۸۰ ، خرم بهشت.
6. فرهنگ انگلیسی فارسی ۵ جلدی، دکتر عباس آریانپور.
7. FRATERNALISM book the .
8. فراترنالیزم، آیزاک نیوتون انگلیسی (فوت ۱۷۲۷م)، ترجمه جعفر خجسته، ص۴۰.
9. ميزان الحكمه، ج 4، ص 271.
10. همان، ص 273.