برکت وقت

پرسشگر گرامی با سلام و سپاس از ارتباطتان با این مرکز
بركت به معناى خيرى است كه در چيزى مستقر گشته و لازمه آن شده باشد، مانند بركت در نسل كه به معناى فراوانى اعقاب يا بقاى نام و دودمان است، و بركت در غذا به معناى سير كردن مردم بيشترى است. بركت در وقت به معناى گنجايش داشتن براى انجام كارى است كه آن مقدار وقت معمولا گنجايش انجام چنان كارى را ندارد.
از آنجا كه غرض از دين فقط سعادت معنوى و يا حسى منتهى به معنوى است، لذا مقصود از بركت در لسان دين آن چيزى است كه در آن خير معنوى و يا مادى منتهى به معنوى باشد؛ مانند دعايى كه ملائكه در حق ابراهيم (ع) كرده و گفتند:" رَحْمَتُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ" كه مراد از آن، بركت معنوى مانند: دين و قرب خدا و ساير خيرات گوناگون معنوى، و نيز بركت حسى مانند مال و كثرت و بقاى نسل و دودمان و ساير خيرات مادى است كه برگشت آن به معنويات مى‏باشد.(1)
در استفاده بهینه از فرصت‏ و برکت در وقت، به چند حدیث اشاره می کنیم که به نوعی جزء عوامل برکت هم به شمار می رود :
رسول اكرم (ص) به ابى ذر غفارى فرمود:
پنج چيز را پيش از پنج چيز غنيمت بشمار، جواني‌ات را قبل از پيرى، سلامتي‌ات را قبل از بيمارى، تمكّنت را قبل از تهيدستى، فراغتت را قبل از گرفتارى، زندگاني‌ات را قبل از مرگ.(2)
امام صادق (ع) از پدران خود، در تفسير آيه:« وَ لا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيا»؛ روايت كرده است كه:
سلامت، نيرومندى، فراغت، جوانى، نشاط و بى‏نيازى خود را فراموش منما، در دنيا از آنها بهره بردارى كن و متوجّه باش كه از آن سرمايه‏هاى عظيم به نفع معنويّات و آخرت خود استفاده نمائى.(3)
امام على (ع) فرموده است:
فرصت مانند ابر از افق زندگى مي گذرد، مواقعى كه فرصت هاى خيرى پيش مى‏آيد غنيمت بشماريد و از آن ها استفاده كنيد.
و نيز امام علی(ع) فرموده است:
فرصت خيلى زود مي گذرد و دير برمي گردد.(4)
امام مجتبى(ع) مي فرمود:
اى فرزند آدم! تو از روزى كه شكم مادر را ترك گفتى و به زمين قدم گذاردى، پيوسته سرگرم نابود ساختن عمر خويشتن هستى. از فرصت زندگى استفاده كن و از آن چه اكنون در دست دارى، براى منازلى كه در پيش دارى، بهره‏بردار كه افراد با ايمان از دنيا زاد و توشه براى فرداى خود تهيه مي كنند و افراد بى‏ايمان تنها از آن لذّت و كامروائى مي خواهند.(5)
اما به عوامل دیگری که در استفاده بهینه از وقت آمده هم اشاره می کنیم:
1. حسابرسی در وقت :
حضرت موسى بن جعفر (ع) فرمود: از ما نيست كسى كه هر روز به حساب خويش نرسد؛ پس اگر كار نيكى انجام داده، از خدا بيش از آن را بخواهد و خدا را بر آن سپاس گويد، و اگر كار زشتى مرتكب شده، از خدا طلب آمرزش كند و به درگاه او توبه نمايد.(6)
2. دور اندیشی نمودن:
امير المؤمنين(ع) از پسرش امام حسن(ع) پرسيد: عقل چيست؟
گفت: اين كه قلبت آن چه را به آن سپرده‏اى نگاه دارد. گفت: دورانديشى و حزم چيست؟ گفت: اينكه منتظر فرصت بمانى و هر جا ممكن باشد شتاب كنى. گفت: جهل و نادانى چيست؟ گفت: فرصت نارسيده را رسيده پنداشتن و در اقدام شتاب كردن.‏(7)
3- به موقع انجام دادن:
از امير المؤمنين(ع) نقل شده است : مبادا كه براى پرداختن به عمل، امروز و فردا كنيد؛ هر وقت امكان برايتان پيدا شد، به كار برخيزيد.(8)
در موضوع منابع هم می توانید به کتاب الحیاة، ترجمه احمد آرام، ج1 ،ص 563 تا 575 ؛ یا الحکم الزاهره، ترجمه انصاری، ص 474 یا به منابعي كه در پی نوشت آمده، مراجعه نمائید.
پی نوشت :
1. ترجمه المیزان، ج 7، ص 390.
2. بحار الانوار ،ج17 ،ص 23.
3. جعفریات، ص176.
4. غرر الحکم، صص 34 و 89 .
5. سفینه البحار، ص 671.
6. مشكاة الانوار،ص 247 ؛ بحار الانوار، ج70، ص72.
7.معانی الاخبار، ص 380 .
8.بحار الانوار ،ج 10 ،ص111.