با سلام و تشکر
من مدتی است که مبلغی در یکی از بانکها گذاشته ام و هر ماهه از سود ان استفاده می کنم ولی تازه متوجه شده ام که نظر اقای بهجت ره این کار ربا محسوب می شود و درست نیست . با دفتر ایشان در قم تماس گرفتم فرمودند که اگر در کنار ÷ول یک چیز دیگر مثل شکلات یا خودکار به بانک بدهید و بگویید که به همان قیمت سود به شما می فروشم این را از نظر اقا مشکلی نیست؟ ÷اسخگو های ان لاین شما هم همین را گفتند که به نظرم قابل قبول نبود .چون این مساله ذهن مرا مشغول کرده و از وقتی که فهمیدم بد جوری ناراحتم لطفا شفاف و مفصل برای من مساله را شرح دهید و در ضمن بفرمایی که اگر من اشتباه کرده ام در قیال اون ÷ول هایی که گرفته ام از بانک و خرج کردهام چکار باید بکنم که در اینصورت من گناه کردهام و تکلیف من چیست/ ایا باید ان مبلغهایی را که در این مدت گرفته ام باید ÷س بدهم اگر این طور هست به کی بدهم؟چگونه بدهم در حالیکه ممکن است نتوانم دقیق انرا حساب کنم و یا اگر الان ÷ول نداشته باشم چکار کنم/؟
لطفا اگر اینطور بود از دفتر ایشان ب÷رسید و بگویید که چکار کنم چون با تلفن زیاد توضیح نمی دهند؟
پرسشگر گرامی با سلام سپاس از ارتباط تان با این مرکز.
به نظر آیت الله بهجت: اگر سود گرفتن از بانک و يا سود دادن به بانک در ضمن يک معامله اي مشروط در ضمن عقد باشد، اشکالي ندارد.
كسي كه مي خواهد به بانک پول بدهد ، در صورتي که بانک همان مقدار سودي را که در مدت يک سال براي پول او مي دهد ، همان مبلغ را در ضمن يک معامله مشروط به صاحب پول بدهد ،جايز است ،مثلا بانک يک خودکار را از صاحب پول به مبلغ دويست هزار تومان خريداري کند، به شرط آن که صاحب پول به مدت يک سال ده ميليون تومان به عنوان وام و قرض به بانک بگذارد. در اين صورت گرفتن سود بانکي اشکالي ندارد .(1)
در غير اين صورت اگر به بانك پول بدهد ،در صورتي كه در آن شرط سود شده باشد، گرفتن سود بانکي جايز نيست و ربا و حرام است.(2)
2- سودی که تاحالا شما از بانک گرفته اید، به نظر آیت الله بهجت چون در ضمن معامله مشروط در ضمن عقد نبوده است، حکم ربا را دارد و تصرف شما در آن حرام بوده است ، بنابراین هر مقدار سودی که از بانک تا حالا گرفته اید، از باب مجهول المالک به دفتر مرجع خود بدهید تا از طرف صاحبان اصلی پول به عنوان صدقه بدهند.
اگر پولی که بابت سود تا حالا گرفته اید، مبلغ کمی باشد، دفتر ایشان اجازه داده اند که خود شما از طرف صاحب اصلی پول به فقیر صدقه بدهید. اما اگر مبلغ زیادی باشد، باید به دفتر مرجع خود و یا به نماینده مرجع خود بدهید.(3)
4- با توجه به اینکه: مقلدان حضرت آيت الله بهجت بايد به مجتهد اعلم زنده رجوع كنند و طبق فتواي مجتهد اعلم زنده رفتار نمايند ، چنانچه بخواهند بر تقليد خود از آيت الله بهجت در بعضي از مسائل يا در تمام مسائل باقي بمانند، با اجازه مجتهد زنده باقي بمانند . هم چنين مي توانند در تمام مسائل، به فتواي مجتهد اعلم زنده عمل نمايند.(4) وظیفه شما نیز آن است که به مجتهد زنده ای که اعلم از دیگران باشد رجوع کنید . اگر خواستید با اجازه مجتهد اعلم زنده بر تقلید خود باقی بمانید ، می توانید در این مسأله طبق فتوای مجتهد زنده عمل کنید . چنانچه مجتهد اعلم زنده ای که با اجازه او بر تقلید خود باقی مانده اید ،سود بانکی را طبق یکی از قرار داد های شرعی جایز بداند ،طبق فتوای او عمل کنید .در این صورت سود بانکی که طبق قرار داد شرعی گرفته اید، حلال است و لازم نیست سود آن را برگردانید.
پي نوشت ها:
1.آيت الله بهجت ،توضيح المسائل ،مسئله 2281و2282.
2. همان، مسأله 2285.
3. سؤال تلفنی(7743272-0251) از دفتر آیت الله بهجت.
4. آيت الله بهجت، توضيح المسائل، مسئله 11.
