سود بانك حلال است يا نه؟

پرسش 1:
سود بانك حلال است يا نه؟ شرح :
ارزش پولي كه در بانك پس انداز كرده ايم با توجه به تورم كم مي شود و همچنين اين پول ممكن است براي كارهاي خيري استفاده شود. اگر اين پول براي سود بيش تر در آن جا گذاشته باشيم حكمش چيست؟

پاسخ:
با سلام و تشکر به خاطر ارتباط تان با اين مرکز.
به نظر آيت الله بهجت سود گرفتن يا سود دادن به بانک در قالب سپرده گذاري اشکال دارد.(1)
مقدار سود بانک هم فرقي در اين حکم ندارد .
بنابراين به نظر آيت الله بهجت: گذاشتن پول در بانک و گرفتن سود بانکي جايز نيست ، ولي جايز است پول را به بانک وام داد. مقدار سود توافقي را با فروش چيزي به بانک از بانک گرفت، مثلا اگر سود بانکي پول شما در يک سال دويست هزار تومان مي شود، بانک يک خودکار را از شما به مبلغ دويست هزار تومان خريداري کند ،به شرط آن که به مدت يک سال ،يک ميليون تومان به عنوان وام و قرض در بانک بگذاريد. (2) از جهت مجهول المالک بودن پول ها ، آيت الله بهجت به مقلدان خود اجازه داده در پولي که به صورت شرعي از بانک مي گيرند ، تصرف کنند.

پي نوشت ها:
1. آيت الله بهجت،توضيح المسائل،م2290.
2. همان ،م 2283و2284.
پرسش 2:
بانك يك نرخ سودي براي وام در نظر مي گيرد و خودمان هم از اين قضيه آگاهي كامل داريم و در اين زمان تا وام نگيري، پولت براي خونه يا هرچيزي كه قيمت بالايي داشته باشد، كافي نمي باشد . حكم اين وام چه مي باشد؟
پاسخ:
وام گرفتن از بانك در صورتي كه در آن شرط سود شده باشد ، جايز نيست . ربا و حرام است اما مي تواند كالا و جنسي را از بانك و يا وكيل آن به نسبت معيني مثلا ده درصد از قيمت بازار گران تر بخرد، به شرط اينكه بانك مبلغ مورد تقاضاي او را تا مدت معيني به او قرض دهد. (1)
براي گرفتن وام از بانك كافي است مقدار سود را به عنوان خريد كالا يا جنسي به بانك و يا وكيل آن بپردازد مثلا اگر يك ميليون تومان وام مي گيرد كه در هنگام بازگشت صد هزار تومان سود آنست ،مي تواند مبلغ سود را در ازاي خريد كالايي از بانك به بانك بپردازد .در اين صورت گرفتن چنين وامي حلال است.

پي نوشت :‌
1. آيت الله بهجت ، توضيح المسائل، م 2281و 2282.
پرسش 3:
آيا كسي كه ربا مي دهد. همين كارهاي بانكداري اسلامي را انجام نمي دهد؟
پاسخ:
سودي که بانک بر اساس يکي از قراردادهاي شرعي مانند جعاله مي دهد حلال است (1).
اما اگر بر اساس معاملات شرعي نباشد ، فرقي بين كسي كه ربا مي دهد و بانك نيست . در بانك هم اگر شرط سود شده باشد، ربا و حرام است. (2)

پي نوشت ها:
1. آيت الله بهجت ، توضيح المسائل، م 2294.
2. همان، م 2281.