رعایت پاکدامنی و کنترل شهوت

پاسخ:

"براي مديريت شهوت و سرکشي غريزه جنسي هيچ راهکاري استوارتر و ارزشمند­تر از ازدواج نيست ". شايد فلسفه کلام زيباي پيامبر اکرم را بهتر متوجه مي­شويد که در يک جا فرمود : ازدواج يک سوم دين را حفظ مي­کند.
در حديثي ديگر به فرد يا گروه ديگري (که لابد تأثير شهوت گرايي در انحراف شان بيش­تر بود )فرمود: ازدواج نصف بلکه دو سوم دين افراد را حفاظت و نگهباني مي کند. از اين رو مي فرمايد : در اسلام هيچ بنايي محبوب­تر و ارزشمند تر از ازدواج نيست. اگر زمينه و امکان ازدواج داريد، بايد ازدواج کنيد، در غير اين صورت به راهکارهاي زير که جهت کاهش شهوت وغريزه جنسي ذکر مي شود، رو آوريد :
کارشناسان مسايل جوانان، براي کنترل غريزة جنسي راهکارهاي متعدد و متفاوتي بيان کرده­اند.
راه داروئي و غذايي:
1- داروهايي جهت کاهش شهوت جنسي به صورت آمپول و قرص و پودر در داروخانه ها موجود است.
2- برخي داروهاي گياهي در کاهش غريزه جنسي تأثير زيادي دارند،مثل سداب که گياهي است داراي برگ هاي ريز و باريک ،ولي بسيار بد بو که به يوناني فيجن و در شمال ايران (تنکابن و مناطق ديلمان)"پيم" ناميده مي­شود. عصاره و جوشانده برگ آن ميل شود. نام اين گياه در لغت نامه دهخدا آمده كه مي­توانيد اطلاعات بيش­تر را از آن بگيريد.
هم چنين کافور که پودر آن در برخي از مجامع شبانه روزي ايران، براي تعديل غريزه جنسي جوانان، در غذاهاي شان مي ريزند. البته براي تعيين مقدار آن حتما بايد با پزشک مشورت شود.
3- از غذاهايي که طبع سرد دارند مثل عدس، لبنيات به خصوص ماست، وسبزي به ويژه کاهو وکلم زياد استفاده کنيد.
4- از خوردن مواد غذايي انرژي زا و محرک که طبيعت گرم دارند، مانند:عسل، خرما، پياز، موز، ارده شيره، قاووت، سير، تخم مرغ، فلفل و انواع ادويه جات، گردو، پسته و. . . پرهيز کنيد يا به حد اقل برسانيد.
5- کم‌خوري: يکي ديگر از راه‌هاي کنترل غريزة جنسي، دوري از پرخوري است. از اين رو در روايات اسلامي از روزه‌داري به عنوان عامل تعديل غريزه جنسي ياد شده است.
راه هاي ديگر براي كنترل شهوت و غريزه جنسي:
1- کنترل منفي:
غالبا وقتي سخن از کنترل غريزه جنسي به ميان مي‏آيد، توجه اشخاص به سمت و سوي نوع منفي آن جلب مي‏شود و آن اين است که کسي با وجود تحريکات مختلف و مواجهه با عوامل انگيزش اين غريزه، بخواهد با ميل تحريک شده‏اش مبارزه و مقابله کند . به سوي ارتکاب جرم نرود، چنين کاري گرچه قطعا بهتر از آلايش دامن و عمل به جرم است، ولي پيامدهاي سوء و مخرب آن بر کسي پوشيده نيست. اين کار هم به غايت دشوار است و هم زيانبار . بدين جهت هرگاه شخصي به کنترل غريزه سفارش مي‏شود با چنين برداشتي از آن و تصور دشواري و زيانباري آن، از پذيرفتن چنين توصيه‏هايي سرباز مي‏زند.
2- کنترل مثبت:
غريزه جنسي اگر با ازدواج مهار نگردد، مطلوب‏ترين راه تسلط بر آن، کنترل مثبت است و آن پرهيز از صحنه‏ها و کارهايي است که به تحريک اين غريزه مي‏انجامد.
اين نوع از کنترل، که در حقيقت جنبه‏ پيشگيري دارد، هم راحت است و هم بي‏زيان، بلکه مفيد و راحت است، زيرا در اين صورت همچون وسيله نقليه‏اي است با سرعت معمولي و قانوني که در مواجهه با خطر، مهار آن زحمت چنداني ندارد. بي‏زيان است، زيرا با اين حال کنترل غريزه فشاري بر جسم و روان تحميل نمي‏کند تا به آن صدمه‏اي وارد شود. مفيد است چون موجب مي‏شود مغز و اعصاب و قواي بدن در حالت عادي به سر برند. تعادل رواني شخص محفوظ بماند. انرژي و سرمايه‏هاي جسمي و روحي او بيهوده مصرف نشوند. برخلاف ماشيني که با سرعتي بسيار فراتر از حد شناخته شده و بايسته خود سير مي‏کند که چه بسا به کلي اختيار آن از دست صاحبش بيرون رفته و مصيبت‏هايي به بار آورد. کنترل آن هم در صورت تحقق، صدها زيان و رنج و زحمت و اضطراب براي وسيله و صاحب آن به همراه دارد.
خداوند در قرآن کريم مي‏فرمايد: «بايد کساني که قدرت و وضعيت مساعد براي ازدواج ندارند، عفت پيشه کنند». (1)
با تأمل معلوم مي‏شود که عفت در اين آيه کريمه معنايي عام دارد. عفت در همه اعضا و اندام است . اکنون طريق کنترل مثبت را به اختصار برمي‏شمريم:
1- پرهيز از فکر و ترسيم صحنه‏هاي محرک در ذهن و خيال.
عبدالله بن سنان از امام صادق(ع) نقل مي‏کند: «ان عيسي قال للحواريين:. . . ان موسي امرکم ان لا تزنوا و انا أمرکم ان لاتحدثوا انفسکم بالزنا فضلاً عن ان تزنوا، فان من حدّث نفسه بالزنا کان کمن اوقد في بيت مزوق فافسد التزاويق الدّخان و ا ن لم يحترق البيت؛
عيسي به اصحاب خود گفت:. . . موسي به شما دستور داد که زنا نکنيد. من به شما دستور مي‏دهم که فکر زنا هم در سر نپرورانيد تا چه رسد به اين که زنا کنيد ،زيرا کسي که خيال زنا کند، مانند کسي است که در خانه‏اي نقش و نگار شده دود و آتش به پا کند. چنين کاري گرچه خانه را نمي‏سوزاند، ولي زينت و صفاي آن را مکدر کرده و فاسد مي‏کند» (2)
2- دوري از نگاه‏هاي مسموم و مناظر تحريک‏آميز.
قرآن کريم در دو آيه متوالي دستور به نگهداري چشم از نگاه حرام و هوس‏آلود داده است. در آيه اول مي‏فرمايد: «قل للمؤمنين يغضّوا من ابصارهم و يحفظوا فروجهم. . . ؛ به مؤمنان بگو ديدشان - را از نامحرمان - فرونشانند . نهانگاه‏هاي خود را - از وقوع در حرام - نگه دارند». در آيه بعدي مي‏فرمايد: «و قل للمؤمنات يغضضن من ابصارهن و يحفظن فروجهن. . . ؛ به زنان مؤمن بگو - چشم هاي شان را فرو گيرند و نهانگاه‏هاي خويش را محافظت کنند» (3)
جالب اين است که در هر دو مورد خداوند متعال نخست دستور به مراقبت از نگاه محرک و عفت چشم مي‏دهد و آن گاه به حفاظت از عورت فرمان داده است.
رسول اکرم(ص) مي‏فرمايند: «النظره سهم مسموم من سهام ابليس فمن ترکها خوفا من الله اعطاه الله ايمانا يجد حلاوته في قلبه؛ نگاه هوس‏آلود - تيري است مسموم از تيرهاي شيطان - هر کس آن را به جهت خوف الهي ترک کند، خداوند ايماني به او مي‏بخشد که حلاوت آن را در قلب خود احساس مي‏کند» (4)
3- گوش ندادن به آوازها و موسيقي‏هاي تحريک‏کننده و مبتذل. در حديثي از حضرت صادق(ع) آمده است: «ان رجلا سأله عن سماع الغناء فنهي عنه و تلا قول الله عز وجل: «ان السمع والبصر والفؤاد کل اولئک کان عنه مسؤولاً». (5) «و قال يسأل السمع عما سمع والفؤاد عمّا عقد والبصر عما ابصر؛
مردي از حضرت درباره شنيدن آواز محرک پرسيد. حضرت نهي کرده و اين آيه را خواندند: «به يقين گوش و چشم و دل هر يک مورد سؤال خواهند بود» و فرمود: گوش از آنچه شنيده و قلب از آنچه بدان دل بسته و چشم از آنچه ديده است، مسئول بوده و بازخواست خواهند شد». (6)
4- اجتناب شديد از نشست‏هاي غفلت‏زا و معاشرت با دوستان ناباب و گوش سپردن به سخنان تحريک‏آميز.
از حضرت امام باقر(عِ اين‏گونه روايت شده است: «من اصغي الي ناطق فقد عبده، فان کان الناطق يؤدي عن الله عزوجل فقد عبدالله و ان کان يؤدي عن الشيطان فقد عبد الشيطان؛
هر کس به سخن گوينده‏اي گوش فرا دهد، او را بندگي کرده است، پس اگر ناطق از خدا بگويد، شنونده، خداوند را بنده شده. اگر از شيطان و سخنان شيطاني بر زبانش جاري کند، بندگي شيطان کرده است» (7).
5- اعتدال در خوردن.
پرخوري و بي‏نظمي در خوردن در ذخيره‏سازي و انباشتن موادي که نيازمند دفع باشد، مؤثر است، ولي در صورت اعتدال و کم‏خوري سهم ناچيزي از آن صرف تهيه آن مواد مي‏شود.
در حديثي که قبلاً از پيامبر گرامي(ص) نقل کرديم، حضرت پس از آن که جوانان را به ازدواج ترغيب مي‏کنند مي‏فرمايند: «هر کس قدرت بر ازدواج ندارد، روزه بگيرد. روزه نيروي غريزه او را تضعيف مي‏کند»(8).
6- اشتغال، ورزش و سرگرمي‏هاي مفيد. زيرا با وجود فراغت، هم مواد غذايي در تقويت غريزه به مصرف مي‏رسد و هم‏فکر و خيال مصروف چاره‏سازي در دفع آن مي‏شود. در روايات بر اشتغال و کار و پرهيز از فراغت تأکيد بسيار شده است.
حضرت امام صادق(ع) در حديث پردامنه «مفضل» مي‏فرمايند: «. . . وهکذا الانسان لو خلا من الشغل لخرج من الاشر و العبث والبطر الي ما يعظم ضرره عليه و علي من قرب منه. . . ؛
همين‏گونه انسان اگر بي‏کار و فارغ باشد، به بيهودگي و سرمستي دچار مي‏شود. بر اثر آن به مسايلي مبتلا مي‏شود که زيان آن هم بر خود و هم بر نزديکان او سنگيني خواهد کرد. . . » (9)
7- تلاوت قرآن. بي‏شک انس با قرآن، تلاوت، تدبر و تفکر در مضامين آن، خود شفاي هر دردي است که به سرعت کار هر پريشاني را رو به سامان مي‏برد. زخم‏هاي پنهان را التيام مي‏دهد. همت‏ها را تا آسمان‏ها بالا مي‏برد. بشر را از فرو رفتن در عالم حيوانات را نجات مي‏بخشد.
اميرمؤمنان(ع) مي‏فرمايند: «و تعلّموا القرآن فانه ربيع القلوب واستشفوا بنوره فانه شفاء الصدور و احسنوا تلاوته فانه انفع القصص؛ قرآن را فرا گيريد زيرا قرآن بهار دل هاست. از نور آن بر مرض‏ها و دردهاي خود مرهم بگذاريد زيرا آن داروي شفابخش سينه‏هاست. آن را نيکو تلاوت کنيد که به يقين سودمندترين قصه‏هاست» (10).
خلاصه اين که: راه حل دين در خصوص نوع مقابله و مواجهه به غريزه جنسي نخست ازدواج و نکاح مشروع است. در صورت عدم امکان، کنترل مثبت با شرحي که بيان شد. سپس کنترل منفي با وجود همه زيان‏هاي آن، ولي هيچ‏گاه به بي‏بند و باري و افسارگسيختگي و آلودگي به گناه رضايت نمي‏دهد. زيان آن را به مراتب خسارت‏بارتر و ويرانگرتر از ضرر کنترل منفي مي‏داند.
اين نوشتار را با اين جمله به پايان مي‏بريم که بزرگان گفته‏اند: «نفس را مشغول بدار وگرنه او تو را به خود مشغول خواهد ساخت».
پي‌نوشت‌ها:
1. نور(24) آيه 33.
2. وسائل‏الشيعه، ج 14، ص 24. .
3. نور، آيه 3. - 31.
4. الاخلاق، سيد عبدالله شبر، قم، انتشارات بصيرتي، ص 127.
5. اسراء(17) آيه 36.
6. مستدرک‏الوسائل، چاپ قديم، ج 2، ص 459، ابواب يکتسب به، باب 8. .
7. وسائل‏الشيعه، چاپ ايران، کتابفروشي اسلاميه، ج 12، ص 236.
8. مستدرک الوسائل، ج 2، ص 531.
9. بحارالانوار، تهران، انتشارات دارالکتب الاسلاميه، ج 3، ص 87.
10. وسائل‏الشيعه، ج 4، ص 825، ابواب قرائه القرآن، باب 1، ح 7.