حکم موسیقى از نظر مراجع و علّت تحریم آن و اثرات گوش دادن به آن چیست؟
براساس نظریه اکثر مراجع فعلی موسیقی بر دو قسم است:
1 ـ موسیقى مطرب و مناسب با مجالس لهو و لعب و عیاشی.
2 ـ موسیقى غیر مطرب و معمولى که انسان را به هیجان شهوى وا دار نمی‌کند .
تمامى فقهاى عظام قسم اول را حرام می‌دانند؛ هم نواختن آن و هم یادگیرى و یاد دادن آن و هم گوش کردن‌به آن را، ولى قسم دوم را حرام نمی‌دانند، مگر آیات عظام: گلپایگانى (ره) و صافى گلپایگانى (دام عزه).
علت تحریم موسیقى قسم اوّل واضح است، زیرا موسیقی‌های شهوت زا انسان را به لهو و لعب و عیّاشى و‌بى و بند و بارى سوق می‌دهد و باعث تزلزل اعتقادات مذهبی می شود لذا از رسول گرامی اسلام نقل شده: «سه چیز قلب انسان را پر قساوت می‌گرداند: شنیدن و گوش دادن به‌صداها و گفتارهاى لهو؛ دنبال صید رفتن براى خوشگذرانی؛ به دربار شاهان رفت و آمد کردن.»[1]
باز فرمود: «چهار چیز قلب را فاسد می‌کند و موجب نفاق قلبى می‌شود: گوش دادن به لهویات؛ فحّاشی‌کردن؛ به دربار سلاطین رفت و آمد کردن و دنبال صید رفتن».[2]
امام صادق(ع) فرمود: «زن آوازه خوان (مغنیّه) ملعون است و هرکس او را به منزل دعوت کند و به او پول‌بدهد، ملعون است».[3]
علی(ع) فرمود: «پولى که به آوازه خوان هرزه داده می‌شود، حرام است».[4]
یکى از اصحاب رسول خدا از جایى عبور می‌کرد. صدای موسیقى شنید. انگشت‌هایش را در گوشش کرد تا‌صدا را نشنود و سپس گفت: با پیامبر از جایى می‌گذشتیم که این چنین بود. پیامبر با دست‌هایش گوشش را‌گرفت تا صدا را نشنود».(5)
باز رسول الله فرمود: «غنا و آوازهاى لهوى (ترانه) باعث نفاق در قلب می‌شود(6)و فرمود: «از شنیدن‌چنگ و غنا دورى کنید. آن‌ها در قلب شما نفاق ایجاد می‌کند(7) ؛ یعنى کم کم طورى می‌شوید که ظاهراً مسلمان‌هستید، ولى در عمل و کردار اسلام را قبول ندارید.
آثار بد موسیقى بر فرد و جامعه:
1 ـ اعتیاد به موسیقی: یکى از آثار سوء موسیقى این است که نوازنده یا شنونده را معتاد می‌کند و این اعتیاد‌عواقب بدى به دنبال دارد.
2 ـ سر و صداى زیاد براى دستگاه شنوایى زیان آور است.
3ـ تأثیر سر و صداى زیاد بر روح و روان انسان نیز یکى از آثار بد موسیقى قلمداد می‌شود.
سر و صداى زیاد حساسیت را نسبت به حمله ویروس‌ها زیاد می‌کند و ناراحتی‌های کلیوی، زخم معده و‌فساد دندان‌ها از آثار بد سر و صدا محسوب می‌شود(8)
4 ـ تأثیر موسیقى بر معده: براساس آزمایش‌هایى که پرفسور «لودویگ دوملینگ» درباره موسیقی‌هاى شب‌کوتاه، موزارت، سمفونی، سرنوشت بتهون، موزیک بیت، آوازهاى پاپ یعنى موزیک مدرن نسل جوان انجام‌داده و آزمایشهای مکررّ انجام گرفته، ترشح عصاره گوارشى معده و اسید کلریدریک در کسانى که به موزیک‌پاپ گوش کرده بودند، بیش از سائرین تقلیل و کاهش یافته بود(9)
5 ـ تأثیر منفى موسیقى در عمر: در بررسی‌هایى که محققّان کرده‌اند، از بین 46 نفر موسیقی‌دان و نوازندگان‌ایتالیایی، فرانسوی، انگلیسی، آلمانى و غیره، متوسط عمر آنان 47 سال بوده است.
بنابراین موسیقى مخصوصاً موسیقی‌هاى هیجان آور باعث بروز مفاسدى در افراد و جامعه می‌شود که قابل‌چشم‌پوشى نیست و زمینه‌ساز مفاسدی از قبیل فسادهاى اخلاقی، بزهکاری، لاابالی‌گری، شهوت رانی‌های‌مضرّ مانند استمناو همجنس بازى می‌شود. لذا اگر مختصر نفعى داشته باشد، باید به خاطر مضارّ عمده‌اش از آن‌چشم پوشى کرد.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
پی نوشت ها:
(1)میزان الحکمه، عنوان 3122.
(2)میزان الحکمه، عنوان 3122.
(3)همان . عنوان 3123
(4) همان.
(5) همان، عنوان 3121.
(6)همان، عنوان 3121.
(7)همان، عنوان 3121.
(8)اولین دانشگاه و آخرین پیامبر، ج 15، ص 161، با تلخیص.
(9)همان، ص 185 به بعد با تلخیص.
