آیا امام زمان(عج) با اسب و شمشیر ظهور خواهد کرد یا با پیشرفتهترین سلاح؟
مىگویند پس از انفجار اولین بمت اتمى در هیروشیما و ناکازاکى، انیشتین پیش بینى کرد که جنگ جهانى سوم، جنگ اتمى خواهد بود و فاجعه انسانى و غیر انسانى آن به قدرى دهشتناک و هراسانگیز است که نمىتوان آن را تصور نمود. فقط مىدانیم که انسانها از لحاظ امکانات زندگى به عصر «حجر» بر مىگردند. با این پیش فرض و ذهنیت، جنگ با شمشیر توجیهپذیر مىگردد، لیکن نظام آفرینش و سیر زندگى انسان بر اصل «تکامل» تداوم دارد. تکامل و پیشرفت همه جانبه، قانونى فراگیر و جهان گستر است. علم و اندیشه بشر پیوسته در مسیر تکامل قرار گرفته و آثار آن نو به نو مىگردد و در ساخت ابزارهاى مختلف رفاهى و دفاعى، صنعتى و علوم آزمایشگاهى و ابزارى که کاربرد آن در زمین یا کیهان است، تجلى پیدا مىکند.
سیر علوم به سوى کمال، همانند آب رودخانه است که هر چه به جلو مىرود، شیب آن بیشتر و سرعت آب افزونتر مىگردد، ولى انسان از آغاز آفرینش تا عصر ظهور با همه تلاش و به کارگیرى هوش و نبوغ؛ علم و اندیشه خویش فقط قادر مىگردد هفت و چهاردهم درصد علوم و واقعیات هستى را کشف کند؛ یعنى دو قسمت از 27 (1) قسمت آن را و بقیه آن در عصر ظهور و شناخته خواهد شد. پس با فرا رسیدن زمان تجلى خورشید حقیقت و سپرى شدن آن تیزتر مىشود و با توزیع عادلانه امکانات و برقرارى عدالت اجتماعى علاوه بر پیشرفتهاى پیشین، مجهولات باقى مانده بشر نیز معلوم مىگردد.
به بیان دیگر: حرکت فناوری مدرن نه تنها متوقف نمىگردد، بلکه با سرعت تکامل مىیابد، تکاملى که توأم با پیشگیرى از جنبه منفى زندگى ماشینى و خطرات ناشى از آن خواهد بود و به تعبیر دیگر ماشینزه هم تکامل مىیابد و هم تصفیه مىشود.(2)
پس چگونه مىتوان واپس گرایى و ارتجاع علمى و ابزارى را باور نمود و معتقد شدکه انسان عصر ظهور آن چنان گذشته گرا مىگردد که همانند آبا و اجداد خویش با شمشیر مىجنگد و دفاع مىکند؟
سلاح امام زمان(عج) مادى است؟
آیا سلاح حضرت از قبیل احساس یک نوع ترس و وحشت فوق العاده در قلوب دشمنان است که مانع هر گونه تصمیمگیرى کفار در این زمینه مىشود، یا یک نوع تأثیر مرموز روانى و از کار انداختن دستگاههاى فکرى آنها از راه دور که قدرت استفاده از سلاحهاى مخرب را مختل مىسازد؟
یا با اعجاز و کمک فرشتگان موانع را از سر راه برمى دارد و زمین را از لوث وجود مفسدان و مستکبران پاک مىسازد؟ یا این سلاح همانند یک اشعه مجهول و مرموز است که کاربردش ماوراى همه سلاحهاى کنونى است و مىتواند همه را خنثى کند؟(3)
هر یک از سلاحهاى ذکر شده ابزارى است که در زمان حضرت براى برداشتن موانع و شکستن استحکامات اهریمنى دشمن ممکن است به کار گرفته شود، لیکن اصل بر این است که زندگى مردم از مسیر طبیعى و عادى خارج نگردد و از اعجاز و سلاحهاى غیر عادى تنها در مواقع ضرورت و جهت دلگرمى و آرامش روحى مؤمنان استفاده گردد.
لازم است دو نکته را بیان کنیم:
1 - استفاده از سلاح غیر مادى: امداد غیبى و حمایت الهى در پیروزى امام زمان (عج) نقش زیادى دارد.
امام صادق(ع) در توضیح آیه «أتى امر اللَّه فلا تستعجلوه». (4) مىفرماید: «منظور از حادثهاى که حتماً تحقق پیدا مىکند و براى تحقق آن عجله نکنید، امر ما اهل بیت(ع) و ظهور امام زمان(عج) و تشکیل حکومت جهانى و رجعت امامان(ع) است. وقتى حضرت ظهور کرد، خداوند او را به سه چیز تأیید خواهد نمود. 1 - فرشتگان، 2 - ایجاد رعب در دل دشمنان، 3 - به وسیله مؤمنان».
در برخى روایات عدد فرشتگان به تناسب موقعیتهاى مورد نیاز مختلف سه هزار، پنج هزار و چهل و شش هزار نفر ذکر شده است. (5)
این دسته روایات مىرساند که فرشتگان همانند جن تحت فرمان حضرت هستند و در موقعیتهاى مختلف از وجود آنها بهره مىبرد.
2 - استفاده از سلاح مادى: اگر چه امدادهاى غیبى در پیروزى امام(عج) نقش به سزایى دارد، اما پیروزى به آسانى دست نمىدهد، بلکه با رنج طاقت فرسا همراه است، چه این که مؤمنان و بلکه انسانها عموماً پیوسته مورد آزمایش قرار مىگیرند. فرورفتن در شداید و سختىها یکى از ابزار آزمایش است. امام صادق(ع) مىفرماید: «پیروزى به دست نمىآید مگر در غرقاب خون و عرق. (6) براى دوست شما مهدى آن وسیله سرکش ذخیره شده است».
راوى حدیث مىگوید: پرسیدم منظور از وسیله سرکشى چیست؟ امام(ع) فرمود: «ابرى است که در آن غرش رعد و شدت صاعقه یا برق است. او بر این وسیله سوار مىشود. آگاه باشید او به زودى بر ابرها سوار مىگردد و به آسمانهاى هفتگانه صعود مىکند و همه جاى زمین یا زمینهاى هفت گانه را در هم مىنوردد».(7)
مسلماً منظور از ابر، ابر معمولى نیست، زیرا ابرهاى معمولی وسیلهاى نیستند که بتوان با آنها سفر فضایى کرد، چون در جو نزدیک زمین در حرکتند و با زمین فاصله ناچیزى دارند و نمىتوانند از آن بالاتر بروند، بلکه اشاره به وسیله فوق العاده سریعى السیرى است که در آسمان به صورت تودهاى فشرده از ابر به نظر مىرسد. غرشى همانند رعد و قدرت و شدتى هم چون صاعقه و برق دارد.
از حدیث ذکر شده مىتوان دریافت موضوع عقب گرد صنعتى در کار نیست، بلکه به عکس سخن از پیشرفت خارقالعادهاى است که به موازات آن باید تکامل در همه زمینهها صورت گیرد.(8)
پس منظور از به کارگیرى شمشیر کنایه از جنگ است؛ یعنى جنگ و خون ریزى جزء برنامه رسمى مهدى موعود است. ایشان مأمور است دین اسلام را عالمگیر کند، و جلوى بیدادگرى را بگیرد، اگر چه با جنگ و توسل به شمشیر باشد، بر خلاف سیره و رویه پدران بزرگوارش که چنین مأموریت حادى نداشتند و به پند و اندرز اکتفا مىکردند.(9)
بنابر این منظور از قیام مهدى(عج) به سیف اتکا به قدرت نظامى است، همان گونه که «قلم» کنایه از علم و فرهنگ است. ضرب المثلهاى زیادى در فرهنگهاى مختلف در مورد شمشیر که سمبل قدرت است، وارد شده است.(10)
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
پى نوشتها:
1 - حسن بن محمد ولى ارومیهاى، مهدى موعود، ج 2، ص 221.
2 - ناصر مکارم شیرازى، حکومت جهانى مهدى (عج)، ص 274.
3 - همان، با تلخیص.
4 - نمل (16)آیه 1.
5 - محمد بن ابراهیم نعمانى، کتاب الغیبه، ص 234 و 243.
6 - همان، باب 15، ص 283 - 285؛ بحار الانوار، ج 52، ص 9 - 357.
7 - حسن بن محمد ولى ارومیهاى، مهدى موعود (ترجمه ج 13 بحار)، ص 323.
8 - ناصر مکارم شیرازى، حکومت جهانى مهدى، ص 281، با تلخیص.
9 - ابراهیم امینى، دادگستر جهان، ص 316، با تلخیص.
10 - حسن بن محمد ولى، ارومیهاى، مهدى موعود، ج 2، ص 359.