چگونه میتوانیم با امام زمان ارتباط داشته باشیم؟
براى برقرارى ارتباط و انس با امام زمان(ع) رعایت برخى از شرایط و ایجاد برخى از عوامل نیاز است كه با رعایت و ایجاد آن ها مىتوان با آن امام همام ارتباط برقرار نمود كه به برخى اشاره مىشود:
1) عشق: عشق و اظهارمحبت به ساحت مقدس امام زمان(ع) مهمترین شرط مأنوس شدن با امام زمان(ع) است. عشق بدان معنا است كه عاشق از همه قید و بندهاى خود محورى و دنیاگرایى رهایى یافته، حجاب زدایى كند. آنانى كه نتوانستهاند در حریم محبوب راه یابند، خود حجاب بودهاند:
گفتم كه روى خوبت، از من چرا نهان است؟ گفتا تو خود حجابى، ورنه رُخم عیان است
گفتم فراق تا كى؟ گفتا كه تا تو هستى گفتم نفس همین است؟ گفتا سخن همان است
2) پارسایى: براى ارتباط با امام پارسا، پارسایى لازم است؛ تا نوعى همگونى بین مراد و مرید به وجود آید. بر همین اساس یكى از اوصاف 313 نفر یاران امام، معنویت و تقواگرایى بیان شده است. امام صادق(ع) فرمود: «هر كس خوش دارد در شمار اصحاب قائم باشد، باید چشم به راه باشد و پارسایى پیش گیرد و كردار با ورع داشته باشد».(1)
در برخى روایات دیگر نیز تصریح شده كه امام زمان(ع) دیگران را دعوت به تقوا نموده است.
3) دین مدارى و تكلیف گرایى.
یكى از عوامل مهم انس با امام زمان(ع) دین دارى است. انسان در عصر غیبت باید بیشتر به دستورهاى الهى توجه نموده، از محرمات پرهیز كند و مقید به انجام تكلیف خدایى باشد، زیرا انسانها در عصر غیبت بیشتر در معرض آفات و آسیبها قرار گرفته، نیاز به پشتوانه قوى دارند، و انجام وظایف دینى كارآمدترین عامل آسیب زدایى است. شاید بر همین اساس پیشوایان دین، مردم را به دین مدارى، صحت اعمال، دعا و توسل به اهل بیت(ع) فراخوانده است. امام صادق(ع) فرمود: «براى صاحب الامر غیبتى طولانى است. در این دوران هر كسى باید تقوا پیشه سازد، و چنگ در دین زند».(2)
بى تردید یكى از مصادیق مهم دین دارى، رعایت حقوق انسانهاى دیگر و رعایت عدالت در تمام ابعاد آن مىباشد؛ از این رو یكى از شاخصههاى حكومت امام زمان(ع) گسترش عدالت بیان شده است.
4) انتظار فرج: انسان منتظر همیشه آماده پذیرایى از مهمانى است كه انتظار او را مىكشد. طبیعى است چنین حالتى آمادگى بیشترى را جهت ارتباط معنوى با امام زمان(ع) فراهم مىكند؛ از این رو در بعضى روایات یكى ازوظایف شیعیان انتظار فرج بیان شده است. پیامبر اسلام(ص) فرمود: «أفضل أعمال أمتى أنتظار الفرج من الله عزوجل».(3)
5) دعا و توسل به اهل بیت(ع): یكى از راههاى ارتباط معنوى با امام زمان(ع) دعا و توسل به اهل بیت(ع) به ویژه ساحت مقدس امام زمان(ع) است. از این رو یكى از وظایف شیعیان در زمان غیبت دعا كردن براى امام زمان(ع) و توسلات بیان شده است.(4) البته برخى دعاها، مانند عهد و دعاى فرج از اهمیت ویژهاى برخوردار است.
بى تردید شخصیت هایى مانند مقدس اردبیلى(5) علامه حلى(6) و علامه بحرالعلوم(7) با بهرهگیرى از عوامل مذكر توانستند با امام زمان(ع) ارتباط برقرار نموده و با ایشان مأنوس شوند.
در پایان یاد آور می شویم که ما باید بدنبال ارتباط درونی و معنوی با امام خویش باشیم .بى تردید مى توان با امام زمان(ع) ارتباط معنوى بر قرار كرد. البته این ارتباط با بهره گیرى از تقوا، دعا و توسل به ائمه(ع)، به ویژه به ساحت مقدس امام زمان(ع) امكان پذیر است. شاید بر همین اساس باشد كه یكى از وظایف شیعیان در زمان غیبت، دعا براى امام زمان(ع) و توسلات بیان شده است.(8) ارتباط معنوى بدان معنا نیست كه انسان امام زمان(ع) را ملاقات حضورى كند، بلكه باید با آن امام ارتباط برقرار كند و همیشه به یاد او باشد و او را در تمام اعمال ناظر بداند. هرگاه چنین لیاقت و شایستگى اى حاصل شد حضرت به انسان عنایت نموده و به رفع مشكلات انسان مى پردازد؛ از این رو امام زمان(ع) در توقیعى كه براى شیخ مفید صادر نمود فرمود:« ما بر اخبار و احوال شما آگاهیم و هیچ چیز از اوضاع شما بر ما پوشیده نمى ماند».(9)
باز حضرت درهمان توقیع فرمود: «ما در رسیدگى و سرپرستى شما كوتاهى نكرده و یاد شما را از خاطر نبرده ایم. اگر جز این بود، دشوارى ها و مصیبت ها بر شما فرود مى آمد و دشمنان، شما را ریشته كن مى كردند».(10)
ارتباط معنوى انسان با امام زمان(ع) سبب مى شود كه حضرت میان مردم حضور پیدا كند، اگر چه مردم او را نشناسند. امام علی(ع) فرمود: «سوگند به خدا ، حجت خدا میان آنان هست و در كوچه و بازار گام بر مى دارد و بر خانه هاى آنان وارد مى شود و در شرق و غرب جهان به سیاحت مى پردازد و گفتار مردمان را مى شنود و بر اجتماعات آنان وارد شده سلام مى دهد. او مردمان را مى بیند».(11)
در دعاى ندبه مى خوانیم: «جانم فدایت! تو آن غایبى هستى كه از میان ما بیرون نیستی. جانم فدایت! تو آن دور شده از وطن هستى كه از ما دور نیستی».(12)
پىنوشتها:
1 - بحارالأنوار، ج52، ص 140
2 - بحارالأنوار، ج 52، ص 135
3 - صافى گلپایگانى، منتخب الاثر، ص 629
4 - شیخ عباس قمى، منتهىالامال، ص 559 و 562
5 - همان، ج2، ص 470؛ مهدى موعود، ص 934
6 - تنكابنى، قصص العلماء، ص 259
7 - بحارالأنوار، ج 52، ص 174.
8- منتهى الآمال، ص 559و 562.
9- احتجاج طبرسی، ج 2، ص 596.
10- همان.
11- جباری، عاشورى و حكیم، تاریخ عصر غیبت، ص 426، به نقل از الغیبه نعمانی، ص 72.
12- مفاتیح الجنان، دعاى ندبه
