در قرآن آمده: « با هر سختی آسانی است» از طرفی بعضی گرفتار مشکلاتی می‌شوند و تا آخر عمر گرفتار می‌مانند، در این مورد توضیح دهید.
قرآن می‌فرماید: «فان مع العسر یسراً؛ مسلماً با سختی آسانی است» این آیه به همة انسان‌های تلاشگر نوید می‌دهد همیشه در کنار سختی‌ها آسانی‌ها است و از درون سختی‌ها آسانی به دست می‌آید. این نوید و وعدة الهی، دل را نور و صفا می‌بخشد و به پیروزی‌ها امیدوار می‌کند، و گرد و غبار یأس و نومیدی را از صفحة روح انسان می‌زداید.
پیامبر (ص) فرمود: «بدان که با سختی‌ها آسانی است و با پیروزی و با غم و اندوه خوش‌حالی و گشایش است»(1): پس از نظر قرآن و حدیث و مسلم است که با هر سختی آسانی است. به دیگر سخن: آسانی‌ها از دل سختی‌ها بیرون می‌آیند . واقعیت زندگی این مطلب را تأیید می‌کند. سختی‌های دوران تحصیل تبدیل به دانش می شود. سختی‌های کار و کوشش اقتصادی تبدیل به ثروت می‌گردد. سختی‌های مبارزات ملت‌ها تبدیل به آزادی و استقلال می شود. تحمل زحمات دوران بارداری ثمرة شیرین فرزند را تحویل مادر می‌دهد.
بستری شدن در بیمارستان و تحمل درد و رنج ناشی از عمل جراحی، بهبودی و خوب شدن را به دنبال دارد. بنابراین جای تردید نیست که سختی‌ها زایندة آسانی‌ها هست ،همان گونه که در ادبیات فارسی آمده:
نابرده رنج گنج میسر نمی‌شود مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد
باید توجه داشت این امر در مو اردی است که سختی قابل تبدیل شدن به آسانی باشد، مثلاً آدمی که استعداد خواندن دارد، اگر زحمت بکشد و درس بخواند، با سواد می شود، ولی فردی که دیوانه است یا اصلاً قدرت یادگیری ندارد، قابلیت درس خواندن ندارد و هر چه به کلاس برود، فایده ندارد. شخصی که فلج مادرزاد است و از نظر پزشکی قابل معالجه نیست، این سختی قابلیت تبدیل شدن به آسانی را ندارد (البته شفای الهی ممکن است).
نیز باید توجه داشت که هر سختی، متناسب با خودش آسانی را به ارمغان می‌آورد، نه هر آسانی را ، مثلاً کسی که از استعداد معمولی برخوردار است و پول کمی دارد و وارد بازار تجارت می شود و شب و روز می‌دود، به اندازه تلاش و کوشش و آشنایی با رمز و رموز تجارت و بازار و به مقدار پولش سود می‌برد، نه این که یکشبه بتواند یک آدم پولدار شود .
هم چنین گاهی آسایش و آرامش در عمق و باطن سختی‌ها وجود دارد و انسان در این عالم ، آن عمق و باطن را مشاهده نکرده و به آن دست نخواهد یافت، بلکه پس از سپری شدن عمل و رفتن از این جهان، در جهان دیگر نتیجة سختی‌ها و صبر در مقابل آنها را مشاهده کرده و به آنها دست خواهد یافت. بلکه اگر زندگی منحصر در این عالم بود، برخی از موارد شاید بدون پاسخ می‌ماند ،مانند همین فرض که انسان، تمام عمر خود را در سختی‌ها گذرانده باشد و با صبر در مقابل سختی‌ها و مشکلات به پاداش الهی و آرامش و راحتی در جهان دیگر دست یابد. خداوند فرموده: و بشر الصابرین. اما باید متوجه باشیم فرض این که انسانی در تمام عمر فقط سختی داشته و هیچ گونه راحتی و آسایش نداشته باشد یا بالعکس ، فرض صحیحی نیست.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
پی نوشت ها :
1 – اشراح (94) آیه 5.
2 – تفسیر نمونه، ج27، ص 128.
