رضایت و خشنودى خدا در چه کارها و امورى نهفته است و با انجام چه کارهاى مىتوان احساس کرد خداوند از انسان راضى است؟
رضایت و خشنودى خدا امرى نسبى است، به این معنا که خداوند مجموعه قوانینى را براى تکامل و پیشرفت بشریت و سعادت و خوشبختى آنان فرستاده است، آن قوانین تشریعى که به صورت وحى و کتاب آسمانى و تفسیر و تفصیل آن توسط اولیاى الهى و معصوم در اختیار انسان قرار گرفته، مجموعهاى از بایدها و نبایدها را تشکیل مىدهد، انسان کامل کسى است که با اطاعت کلیه قوانین الهى، رضایت و خشنودى خدا را کسب کرده باشد، از سویى مىدانیم همه انسانها از لحاظ معرفت و شناخت، ایمان و معنویت، اطاعت و تسلیم پذیرى عملى فرمان الهى یکسان نیستند، خداوند از چهارده معصوم(ع) راضى و خشنود است، چنان که از سلمان و ابوذر و مقداد نیز راضی و خشنود است،اما میزان و نسبت رضایتمندى خداوند به میزان عمل آنان از لحاظ کمیت و کیفیت و اخلاص و معرفت آنان بستگى دارد. از سویى مىدانیم برخى اعمال از ویژگىهاى برتر و ممتازى برخوردارند، به گونهاى که مىتوان آنها را به عنوان اصول و زیر کارهاى جلب رضایت و خشنودى خداوند دانست. باید به قرآن که زبان خداوند است، مراجعه نمود و از زبان او کشف کرد که انجام چه کارهایى موجب جلب رضایت حضرتش مىگرد. رضایت وخشنودى خدا در بیش از سى آیه بیان شده است.
به برخى از آیات که تقریبا در بردارنده محتواى بقیه آیات و بیان کننده همه ویژگى هایى است که رضایت خداوند را جلب مىکند اشاره مىشود.
رضوان و رضایت خدا شامل کسانى مىگردد که:
1- ایمان به خدا و قیامت داشته باشند.
2- در صورت لزوم خانه و وطن خویش را براى حفظ دین شان رها کنند و هجرت نمایند.
3- با مال جان خویش در راه خدا جهاد نمایند.
4- پیوسته پیرو ولایت وامامت باشند.(1)
5- رضایت خدا را در صدق و راستى (گفتار و عمل) باید جست و جو کرد.(2)
رابطه تقوا و جلب رضایت خدا:
رعایت تقوا در همه کارها مخصوصا حق الناس موجب رضایت و خشنودى خداوند است، اما چون تقوا داراى مراتب و درجات است، قران رضایت خداوند را براى تقوا پیشگانى بیان مىکند که داراى شش صفت ممناز باشند:(3)
1- آنان که در برابر گفتار و کردار خویش به شدت احساس مسئولیت مىکنند و از کیفر گناهان خویش بیمناکند و پیوسته مىگویند: پروردگارا! ما ایمان آوردهایم ، پس ما را بیامرز و از عذاب آتش رهایى بخش!
2- تقوا سیرتانى که صبر و استقامت و پشتکار در طاعت خدا و ترک حرام و لذتهاى نامشروع و تمامى مصایب و مشکلات را پیشه خویش ساختهاند.
3- آنان که از نفاق، دورغ، تقلب و خیانت بدورند و راستگو و درست کردارند.
4- آنان که در راه بندگى و عبودیت خدا، خاضع و فروتن هستند.
5- آنان که از نفاق مال و جان خویش دریغ نمىورزند و با اشتیاق از آنچه که دارند، انفاق مىکنند.
6- آمرزش طلبان سحر خیزى که به یاد خدا در سحر گاهان به پا مىخیزند و در پیشگاه با عظمتش استغفار و طلب آمرزش مىکنند.(4)
شکر نعمت و خشنودى خدا :
در برخى آیات آمده که خداوند از کفران نعمت ناخشنود است و شکر نعمتهاى مادى و معنوى موجب جلب رضایت خدا مىگردد.(5)
عملى که موجب رضایت خداوند از حضرت اسماعیل(ع) شد:
قرآن در مورد حضرت اسماعیل(ع) مىفرماید: اسماعیل همواره مورد رضایت و خشنودى پروردگارش بود، چه این که او خوش قول و صادق الوعد بوده و پیوسته خانودهاش را به نماز و زکات توصیه مىنمود.(6)
در سوره توبه مىفرماید: رضایت و خشنودى خدا شامل حال مردان و زنان مؤمنى مىگردد که:
1- در برابر مسلمانان احساس مسئولیت مىکنند و یار و یاور یکدیگرند و همدیگر را تأیید و تقویت مىکنند.
2- پیوسته امر به معروف و نهى از منکر مىکنند.
3- در اقامه نماز و بر افراشته شدن فرهنگ و محتواى آن تلاش مىکنند.
4- زکات مال خویش را مىپردازند و از دستگیرى فقرا و مستمندان غفلت ندارند.
5- پیرو خدا و پیامبر هستند.(7)
دوستی دوستان خدا و دشمنی با دشمنان او نیز جلب رضایت الهی است . امام صادق(ع) مىفرماید: «کسى که براى خدا دوست دارد و براى خدا دشمنى مىکند و براى خدا مىبخشد، ایمانش کامل است».(8)
در سوره ممتحنه مىفرماید: «اگر شما مسلمانان براى رضاى خدا و خشنودى او هجرت کردید و جهاد نمودید، پس با دشمنان خدا و دشمنان خودتان هرگز طرح دوستى نریزید».(9)
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
پى نوشتها:
1 - توبه (9) آیه 19 - 21.
2- مائده(5) آیه 119.
3- آل عمران (3) 16 و 17.
4- برداشت از تفسیر نمونه، ج 2، ص 344.
5 -زمر (39) آیه 7.
6 -مریم(19) آیه 55.
7- وبه (9) آیه 71 و 72.
8- جمعى از نویسندگان، تفسیر نمونه، ج 24، ص 26.
9- ممتحنه (60) آیه 1.
