پرسشگر گرامی با سلام و تشكر از ارتباط شما با این مركز .

 مطالبی را در قالب نكات زیر تقدیم می داریم:

1. به عنوان یك مشاور و روانشناس بالینی، كه سال های متمادی به كار مشاوره در زمینه ازدواج می پردازم، این شیوه رفتاری و رد كردن خواستگاران تان را به خاطر عشق و علاقه مبهم و یك طرفه به دیگری را نمی پسندم . آن را با مبانی دینی و روانشناختی مغایر و نادرست می دانم.

2.  تنها، زمانی می توانیم كسی را برای ازدواج خوب و مناسب تشخیص بدهیم كه فرد مورد نظر در اكثر معیارها و ملاك های اساسی ازدواج با شما تناسب و همخوانی داشته باشد. صرفاً علاقمندی و عاشق بودن، دلیل بر خوب بودن طرف مقابل و داشتن شرایط همسری و داشتن تناسب با شما نمی گردد.چه بسا ممكن است گاهی عشق و علاقه افراطی باعث شود در وادی عشق گرفتار آیید و با یك جانبه نگری، از دیدن واقعیت های دیگر زندگی محروم بمانید.

در روايت آمده است كه علاقه افراطي موجب كوري چشم و كري گوش مي‌گردد. تجربه نیز نشان داده است عشق و علاقه ناشي از احساسات و هيجانات باعث شده كه بسياري از عيوب، نقايص و ضعف ها طرف از ديد انسان، مخفي و پوشيده مانده ، در نتيجه در كسب موفقيت در اين امر مهم و حياتي ازدواج، نقش منفي بازي كرده، بلكه به جاي موفقيت، شكست را نصيب فرد كرده است.

طبيعي است پس از فروكش شدن شور و التهاب عشق، آرام آرام عقل خفته بيدار شده و به تدريج بيدادگري‌ها آغاز مي‌گردد. در ضرب المثل‌ها آمده است: تب تند زود مي‌رود. بنگرید و ببینید كه آیا علاقه شما این گونه است یا نه؟

3. از آن جا كه در سن ازدواج قرار دارید، توصیه ما به شما این است كه اولاً ملاك ها و معیارهای اساسی و صحیح ازدواج را در نظر بگیرید . در باره معيارهاي ازدواج و شرايط همسر ايده‏آل شناخت كافي پيدا كنيد. بدين منظور مي‏توانيد از راهنمايي‏هاي افراد با تجربه و خبره و مشاوران مورد اعتماد و يا از كتاب‏هاي زير  كمك بگيريد:

- جوانان و انتخاب همسر. پدیدآورنده: علي اكبر مظاهري

- همسر گزینی در بیست گام. پدیدآورنده: محمود یزدانی

- مشاوره قبل از ازدواج. پدیدآورنده: سیدمهدی حسینی. ناشر: آوای نور

- راهنمای ازدواج: آنچه یك پسر و دختر درباره انتخاب همسر باید بدانند. پدیدآورنده: امیر ملك محمودی الیگودرزی. ناشر: میراث ماندگار

دوم: ملاك ها و معیارها  اساسی ازدواج را در فرد مورد نظر تطبیق دهید. ببینید چقدر با شما در زمینه های مختلف تناسب دارد. سعي كنيد، بر اساس اطلاعات دقيق، به شناخت كافي و صحيحي از فردِ مورد نظر دست يابيد . دقّت را فراموش نكنيد. مبادا  عشق چشم انديشه‏تان را كور سازد و شما را از تحقيق كامل و همه جانبه در باره وي باز دارد. با این كار می توانید بفهمید كه آیا فرد مورد نظر به دردتان می خورد یا نه؟ اگر نخورد و یا به شما علاقه نداشت ، راحت با این مسئله كنار بیایید و او را فراموش كنید. بدانید كه عشق یك طرفه دردی را دوا نمی كند و مفید ازدواج نمی باشد.

سوم: اگر پس از بررسي‏ها و مشورت‏هاي لازم، فرد مورد علاقه را فردي صالح و مناسب تشخيص داديد و او با شما همخوانی و تناسب لازم و كافی داشت، بهترين  راه آن است كه قبل از ابراز علاقه به وي، از طريق واسطه‏اي مورد اعتماد، خود را به او معرفی كنید . نظر طرف مقابل را درباره خويش و ازدواج با شما، به نحوی كه او متوجه نشود  واسطه را فرستاده اید، جويا شويد؛ حال در صورتي كه او نيز واقعاً به ازدواج با شما تمايل و علاقه داشت،  باز از طریق واسطه به او پیشنهاد كنید كه به طور رسمي و از طريق خانواده از شما خواستگاري كند تا ان شاء اللّه هر چه زودتر با توافق شما و وي  و خانواده‏هاي دو طرف مقدمات ازدواج فراهم گردد.

4. نكته ای كه باید به آن توجه ویژه ای داشت، پیشگیری از به وجود آمدن علاقه افراطی و عشق یك طرفه و یا دو طرفه ای كه بر مبنای درستی پایه ریزی نشده است، می باشد چرا كه بر اساس نتایج تحقیقات روانشناختی، هر گونه علاقه افراطی و علاقه های یك طرفه، به هيچ وجه امر مطلوبي قلمداد نمي‌گردد. ممكن است از خلأهاي كوچك و بزرگ شخصيتي در درون فرد حكايت داشته باشد. هر فرد افسرده دلي مي‌تواند عاشق فرد ديگر گردد و سال‌ها در فكر وصال معشوق روزها به شب برساند. عزت نفس پايين، عدم استقلال رواني و انضباط فكري- رفتاري و همچنين عدم دورانديشي و همه جانبه‌نگري، نقاط تاريك در پرونده شخصيتي فرد محسوب مي‌گردد. در این صورت فرد باید قبل از اینكه به ازدواج بیندیشد، باید با مراجعه به متخصصان امر، در پی درمان برخی آشفتگی های روانی خود و نیز تعدیل عشق خود بر بیاید.

5. امیدواریم كه علاقه شما به آن پسر از این سنخ نباشد .در غیر این صورت، باید ابتدا در فكر درمان خود باشید.

6. بدانيد كه اگر وي اولين فردي است كه به وي علاقه مند هستید و داراي شخصیت ایده آل شما است، تنها و آخرين فرد روي زمين نيست كه مي تواند شما را خوشبخت كند، بلكه چه بسا بهتر از وي نيز يافت خواهد شد. تازه از كجا معلوم كه وي نيز به شما علاقه مند گردد و از كجا معلوم كه وي به فرد ديگري غير از شما دل بسته باشد؟ هر چند مي توانيد به عنوان يك گزينه روي او حساب باز كنيد ،نه تنها گزينه يا اولين و آخرين گزينه! بنابراین توصیه می شود كه در صورت داشتن خواستگار بهتر و دارای شرایط ایده آل تر او را بپذیرید و رد نكنید.

7. نكته دیگری كه باید به آن توجه داشته باشید، جلوگیری از هر گونه ارتباط و نیز ابراز علاقه و محبت به آن پسر می باشد، چون هر گونه ارتباط و اظهار علاقه و محبت از سوي دختر، علاوه بر این كه از لحاظ شرعی و روانشناختی خالی از اشكال نیست، باعث تجسّم بخشيدن به ذلّت و زبوني خود و بي شخصيّت جلوه دادن خويش است. چون زن مجذوب است، نه جاذب، محبوب و معشوق است، نه عاشق و طالب. يعني اصلاً ساختار وجود دختر به گونه‏اي است كه ديگران را به سوي خود جذب مي‏كند و آن ها به سوي او گرايش مي‏يابند.

خواهر گرامی؛ يكي از راههاي انتخاب همسر مناسب داشتن آگاهي هاي لازم از همسر مطلوب و ايده آل است. لازمه اين كار مطالعه كتابهايي در اين زمينه مانند كتاب "جوانان و انتخاب همسر" از علي اكبر مظاهري انتشارات پارسايان و كتاب"انتخاب همسر" از ابراهيم اميني از انتشارات سازمان تبليغات و كتابهاي ديگر در همين زمينه، و همچنين مشورت كردن با افراد كارشناس و مجرب اطلاعات بسيار ارزشمندي را مي تواند در اختيار انسان بگذارد. بعد از اينكه مجموعه‏اي از اطلاعات را از طريق خانواده، مشورت با افراد كارشناس و مجرب و مطالعه بدست آورديد آنگاه نوبت به جلسات حضوري و گفتگو مي رسد.  طبيعي است كه اگر اين فرآيند به صورت صحيح و دور از احساسات انجام بگيرد درصد بالايي از اطلاعات لازم را براي انسان فراهم مي كند.

 در جلسات حضوري بيشتر بايد توجه به مسائلي مانند تعادل روحي، سلامت جسماني، قيافه ظاهري و نگاه كلي فرد به زندگي مورد توجه قرار گيرد براي بدست آوردن تعادل روحي كه اهميت بسيار زيادي دارد بايد رفتار فرد را مانند نحوه سخن گفتن او، انسجام كلامي او، طريقه نشستن و حركات و سكنات او مورد توجه قرار گيرد اگر در اين گونه امور وضعيت عادي داشت تا حدودي ميتوان به تعادل روحي او نيز پي برد. با سئوالاتي از قبيل "نظر شما درباره زندگي مشترك چيست و  يا "به نظر شما همسر مطلوب و بدنبال آن زندگي مطلوب چگونه زندگي ميتواند باشد" ميتوان تا حدودي با ديدگاههاي او و انتظاراتش از زندگي آينده پي برد . البته همانطور كه معلوم است، از طريق اينگونه جلسات نميتوان شخصيت فرد را آن طور كه هست شناسايي كرد بنابراين علاوه بر جلسات از كانالهاي مختلف مثل همسایه ها، فامیل های مرتبط با او و حتی مغازه داران اطراف منزل خواستگار می توان اطلاعات لازم را بدست آورد و بعد از همه اين مسائل بايد با توكل به خداوند متعال و توسل به اهل بيت عليهم السلام از آنها كمك خواست تا آنها نيز در يافتن يك همسر مناسب و كفو كه از هر نظر در زمينه‏هاي گوناگون به صورت نسبي نزيك به شما باشد، شما را یاری كند.

اما در مورد سوال شما از ملاك ظاهری خواستگار به مطالب ذیل توجه كنید.

1. دختر و پسر لازم است به تناسب ظاهری خود به ویژه زیبایی توجه كنند؛ البته زیبایی همسر برای آقایان بیشتر از خانم ها اهمیت دارد. درخانم ها این معیار كمرنگ تراز آقایان است و بیشتر، اقتدار مرد، استقلال فكری او، نقش حمایتگری و قدرت مدیریتش مهم است. 

2. زيبايي همسر يك امتياز است و در شيريني و سعادت زندگي زناشويي تأثير به سزايي دارد. اگر انساني، قيافه ظاهري و اندام همسرش را نپسندد و او را دوست نداشته باشد، ممكن است به طور ناخواسته به او ستم و جفا كند و از او بهانه و ايراد بگيرد و زندگي را بر او تلخ نمايد.

3. گاهی بی توجهی به زیبایی كه به سبب عشق های كر و كور كننده، احساس ترحم، رودربایستی، شدت معنویت طرف و ... مورد غفلت قرار می گیرد، در آینده زندگی زناشویی مشكلاتی را پدید خواهد آورد.

4. مقایسه همسر با دیگران و تكه پرانی ها و نگاه های معنادار دوستان و نزدیكان ممكن است باعث شود كه شخص احساس ضرر كند و عقده ایجاد شود و بهانه جویی ها، شیرینی زندگی را به تلخی مبدل سازد و خدای نخواسته همین مساله باعث شود با توجه و گرایش دیگران ، در حق همسر خود ستم روا دارد.

5. البته، توجه به زیبایی بدین معنا نیست كه اصل قرار گیرد؛ بلكه مقصود این است كه فاصله دختر و پسر از این نظر زیاد نباشد و همتایی نسبی رعایت شود. فاصله كم در زیبایی مشكل ایجاد نمی كند؛ به ویژه اگر كسی كه زیبایی كمتری دارد، در ارزش های اخلاقی، دیانت و اصالت، نمود افزون تری داشته باشد.

6. مطلوب این است كه قد و قامت خانم، كمی از آقا كوتاه تر باشد تا چشم نوازی بیشتری داشته باشد؛ اما اگر این گونه نبود، یعنی دختر و پسر، هم قد یا خانم بلندتر بود، مانعی برای ازدواج شمرده نمی شود، چرا كه این مساله از اصول زندگی زناشویی نیست و به سلیقه افراد بستگی دارد. توصیه این است كه اختلاف قد و قامت دختر و پسر فاحش نباشد؛ زیرا ممكن است نگاه های معنا دار، پچ پچ كردن ها و تكه پرانی های دیگران، زوج جوان را برنجاند. در صورتی می توانید چنین ازدواجی را بپذیرید كه آستانه تحمل بالایی داشته باشید بدین معنا كه حساسیت زیاد نداشته باشید و برخورد دیگران در شما رنجشی ایجاد نكند.

7. درباره چاقی و لاغری هم چنین است و نباید فاصله آن قدر زیاد باشد كه توجه دیگران را به خود جلب كند، مگر این كه نظر دیگران برای شما اهمیتی نداشته باشد.

در پایان باید دانست، كسی كه همسرش را صرفا به دلیل زیبایی او بر می گزیند، با ید توجه داشته باشد كه زیبایی او پس از مدتی برایش عادی می شود و آنچه در زندگی مشترك، مهم جلوه خواهد كرد، همان ارزش های اعتقادی و اخلاقی است.

در ابتدا، اين را به شما بگويم كه درست نيست يك سال با دختري قرار ازدواج گذاشته باشيد و تازه به اين فكر بيفتيد كه قيافه اش را مي پسنديد يا نه. شما بايد همان يك سال پيش تصميم خود را مي گرفتيد و در صورتي كه او را مي پسنديديد، ‌با او قرار ازدواج مي گذاشتيد. البته من نمي دانم كه از ابتدا هم اين حس را داشته ايد، يا اين كه تازه اين حس در شما ايجاد شده است؛ اما اين يكي از آسيب هاي قرارهاي طولاني مدت براي ازدواج است كه وقتي كه زمان زيادي طول مي كشد، احتمال اين كه نظر دو طرف يا يكي از آن ها عوض شود، زياد است.

اگر علت این كه از زیبایی اين دختر خوش تان نمی آيد، این است كه اهل نگاه كردن به صورت های زیبا در خيابان و فيلم و ... هستید. بدانید كه اين موضوع، ربطي به اين دختر ندارد و شما با هر كس ديگر كه باشيد، اين مشكل را خواهيد داشت. چنانچه این دختر را هم رها كنید و سراغ یكی دیگر بروید، در مورد او هم ممكن است چنین اتفاقی بیفتد.

ملاك در زمینه قیافه همسر، این است كه قیافه همسرتان را بپسندید و او را با توجه به نقاط مثبتش، در مجموع قبول كنید؛ حتی اگر خیلی هم زیبا نباشد. اما اگر طوري است كه هيچ احساسي در مورد او نداريد و حالت اشتياق و هيجان جنسي اي را كه معمولاً پسرها نسبت به دخترها دارند، در مورد ايشان نداريد، اين حالت خوبي نيست و احتمال دارد كه در آينده ايجاد مشكل كند. البته احتمال هم دارد كه بعد ازدواج، حساسیت شما نسبت به قیافه ايشان كم تر شود؛ چون جذابیت های بعد از ازدواج، مثل رابطه عاطفی و جنسی با همسر، حساسیت به قیافه را كم تر می كند؛ اما نمي شود ريسك كرد. شايد اين اتفاق نيفتد و مشكل ايجاد شود.

در مورد خود شما هم بايد بررسي شود كه دچار وسواس فكري نباشيد؛ يعني طوري نباشد كه دائماً از تصميماتي كه مي گيريد، پشيمان شويد و يا اين كه اصلاً نتوانيد تصميم بگيريد. اگر اين حالت را داشته باشيد، در مورد انتخاب همسر و پسنديدن قيافه همسر، دچار مشكل مي شويد.

در پايان، به شما توصيه مي كنم قبل از اين كه هر تصميمي بگيريد، با يك مشاور به صورت حضوري و يا حداقل تلفني، ارتباط برقرار كنيد و مسئله خودتان را مطرح كنيد. ‌بعد از آن، تصميم نهايي را بگيريد. بايد با يك مشاور در اين زمينه گفتگو كنيد تا او مشكل را بررسي كند و نظر نهايي را بدهد. احتمال دارد مسائلي مطرح شود كه در تصميم نهايي شما تأثيرگذار باشد. بنابراین، شما به اين نامه اكتفا نكنيد؛ بلكه فهرست مشاوران و روان شناسان تحت نظارت سازمان نظام روان شناسي را از طريق جستجوي اينترنتي پيدا كنيد و به يكي از اين روان شناسان كه در دسترس شما است، مراجعه كنيد. همچنين مي توانيد با شماره 09640 با مشاوران اين مركز تماس بگيريد.

موفق باشيد.

بر اساس برخی تحقیق‌ها، زمینه‌یابی یكی از ملاك‌های مهم همسرگزینی، از سوی افراد جامعه «زیبایی ‌و جذّابیت» عنوان شده است. هر چند ممكن است ظاهراً به نظر برسد كه این خصیصه بیشتر دربارة دختران مورد جستجو قرار می‌گیرد، اما معمولاً دختران هم به دنبال همسران زیبا هستند. در بسیاری موارد دختران نیز اظهار می‌كنند كه چهره خواستگار، مورد رغبت آن ها قرار نگرفته است.

هنگامی كه یكی از طرفین به صورت افراطی در صدد ازدواج با افراد زیبا است، باید به امكان از دست رفتن این ویژگی در فرد مورد علاقه نیز بیاندیشد. این افراد باید در اندیشة افزایش علاقه و تعهد خود نسبت به فرد زیبا كه به عنوان همسر برگزیده‌اند نیز باشند؛ چرا كه در صورت از دست رفتن زیبایی همسر، فرد فاقد تعهد نمی‌تواند رفتاری مسؤولانه داشته باشد. به خوبی می‌دانیم كه امتیازی همچون زیبایی نیز ممكن است به صورت طبیعی یا در اثر بروز یك سانحه دستخوش تغییر و آسیب قرار گیرد؛ به همین دلیل همواره با این پرسش روبرو هستیم كه آیا می‌توانیم پس از بروز این گونه حوادث ناخوشایند نسبت به همسر خود متعهد باشیم و مسؤولانه رفتار كنیم.

چنانچه دختر یا به ویژه پسر دربارة زیبایی همسر آینده خود بیش از اندازه حساسیت نشان می‌دهد، باید با مراجعه به روانشناس موضوع را از جنبه های گوناگون مورد توجه و بررسی قرار دهد و به یك تصمیم مناسب دست یابد. همچنین هنگامی كه دختر یا پسر تحت تأثیر جذابیت بدنی فرد مقابل، سایر عوامل مهم‌تر و مؤثر بر یك ازدواج پایدار را نادیده می‌گیرند، مراجعه به روانشناس و گفتگو درباره پیامدهای این انتخاب ضرورت می‌یابد.

به هر حال نباید از نظر دور داشت كه هر چند جذابیت ظاهری می‌تواند زمینة مناسبی برای آشنایی باشد، اما الزاماً موجب پایداری ازدواج و احساس رضایت از زندگی مشترك نخواهد بود. به همین دلیل باید سایر عوامل كه در تشكیل یك زندگی مشترك پایدار نقش مهم‌تری دارند، نیز توجه نمود. به همین دلیل هرگز زیبایی به عنوان یك عامل غیراختیاری و رهاورد توارث بر یك ایمان به عنوان یك عامل اختیاری كه ترجیح داده نمی‌شود.

چهره اصلی‌ترین قسمت بدن است كه شخصیت افراد با آن تداعی می‌شود. به همن دلیل مهم ترین عامل در تعیین زیبایی ظاهری به شمار می‌آید؛ هر چند معیارهایی دیگر نیز بدان افزوده می‌شود. پژوهشگران همواره بر این نكته تأكید دارند كه جذابيت زنان برای مردان از اهمیت بیشتری برخوردار است. اما این مسأله درباره جذابیت مردان وجود ندارد. نتايج برخی پژوهش ها حاكی از آن است كه هنگامي كه زنان از لحاظ بدنی از شوهران خود جذاب‌تر هستند، همسران به نحوی مطلوب‌تر با يكديگر رفتار مي‌كنند.

یافته های پژوهشی حاكی از آن است كه «هر اندازه مردان از جذابيت بدنی بيشتري نسبت به همسر خود برخوردار باشند، امكان آنكه به سمت ازدواج با زنان دیگر كه از همسر كنونی آنها زیباتر باشد، تمایل پیدا كنند بیشتر خواهد بود. مسألة اصلی آن است كه در این صورت مرد با خود می‌اندیشد كه من می‌توانستم با زنی زیباتر از همسر كنونی‌ام ازدواج كنم. این نگرش باعث می‌شود كه این شوهران، رضایتمندی زناشویی كمتری را احساس كنند و در نتیجه ممكن است نسبت به آن تعهد كمتری از خود نشان دهند.»

در برخی موارد پسران ابراز می‌دارند كه ما اگر پیش از ازدواج از این ویژگی‌بدنی خاص(مانند: قد، وزن، چهره، وضع اندام و ...) آگاه می‌شدیم، هرگز راضی به ازدواج نمی‌شدیم، اما متأسفانه آنقدر مستور بود كه نمی‌توانستم او را به طور كامل ببینم. به همین دلیل، ضرورت دارد كه در این موارد فرد آنچه مورد نظرش می‌باشد را بیان نموده و خواسته قلبی خود را درباره اندام همسر دلخواه خود مطرح سازد یا آنكه از بستگان مؤنث مانند خواهر یا مادر خود درخواست كند تا ویژگی ‌اندام همسر احتمالی را به طور خاصّ مورد توجه و دقت قرار دهند. 

گاهی افراد با خود چنین می‌اندیشند كه: «می‌ترسم كه مورد لعن و نفرین دین قرار بگیرم كه از اندام فرد دیگر ایراد می‌گیرم و تاوان آن را روزی پس خواهم داد!»؛ همچنین گاهی ممكن است اطرافیان آن را به پسر یا دختر القا نمایند. در تمام موارد باید از افكاری كه مبتنی بر احساس گناه و تقصیر به دور ماند و مطمئن بود كه این افكار هیچ مبنا یا جایگاه دینی نداشته و انسان در انتخاب همسر خود باید مسؤولانه رفتار نماید.

توجه داشته باشید كه در تمام موارد، ما هرگز در صدد انجام یك پیش‌بینی حتمی‌الوقوع نبوده و تنها در صدد بیان زمینه‌های بروز نارضایتی‌ها، تنش‌ها و بروز طلاق هستیم. روشن است كه آنچه بیان شده است، بر اساس موارد مشاهده شده، و برخی دیگر بر اساس پژوهش‌های صورت گرفته است.

در واقع بیشترین خطر پذیری در این زمینه‌مربوط به افرادی است كه به حدّ پختگی و بلوغ روانی نرسیده‌اند‌و كمالات انسانی را صرفاً به صورت دستوری پذیرفته‌اند؛ این افراد اغلب خود را موظف می‌دانند كه بدون وجود یك علاقه و گاهی برای دست یابی به ثواب یا تقرب الهی به یك مورد كه ناملایم با طبع آنان است، پاسخی مثبت ارایه دهند. اما از آنجا كه ارزش‌های والای انسانی و كمالات هنوز در درون این افراد استقرار نایافته‌اند، گمان می‌كنند كه بر اساس معیارهای انسانی نباید برای این ملاك‌ها اعتباری قایل شوند و باید با تكیه بر معیارهای انسانی و ارزش‌های دینی به این معیارهای مادی پشت پا زنند و نسبت به كسی احساس خوبی نسبت به وی ندارند، پاسخ مثبت ارایه دهند. از آنجا كه این افراد در گزینش همسر با خودشان صادق نبوده‌اند، اغلب رضایتمندی اندكی از زندگی مشترك خود دارند. این افراد در طول زندگی مشترك، همواره خود را مورد ستم و ظلم می‌بینند و به همین دلیل به خود حق می‌دهند كه به رفتارهای خیانت‌آمیز روی آورند و با این همه افتخار كنند كه زندگی مشترك خود را نیز همچنان حفظ كرده‌اند!

نفوذ اجتماعی را هرگز نباید نادیده گرفت. در حالی كه بسیاری از افراد بر این باور هستند كه از نظر استواری درونی هرگز دستخوش تغییرات قرار نمی‌گیرند و وعده می‌دهند كه در برابر فشارهای اجتماعی مقاومت خواهند نمود، اما تجارب متعدد مشاوران حاكی از ان است كه غالباً این وعده‌ها مجالی برای تحقق نمی‌یابند و تا اندازة زیادی وابسته به موقعیت هستند. آنچه مورد اشاره قرار گرفت در مورد ویژگی‌های ظاهری افراد نیز صادق است. تجارب و شواهد آسیب‌شناسی نیز نشان دهندة این امر است كه این افراد با احتمال بیشتری نسبت به همسر خود ظلم می كنند و به او طعنه زده و یا او را مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند.

پرسش تان از دو قسمت تشكيل شده، الف- بايدهاي اسلام در مورد انتخاب همسر شايسته. ب- جمله « مسايل مربوط به ازدواج مثل مراسم هاي مربوطه»، اين قسمت خيلي كلي است، سؤال را ريز و جزئي بپرسيد، تا پاسخ مشخص دريافت كنيد. بنا بر اين، در اينجا فقط  ديدگاه اسلام در مورد ويژگي هاي همسر شايسته  و موضوع مهريه پاسخ داده مي شود.

اول - در ديدگاه اسلام در مورد ويژگي هاي همسر شايسته به سه نكته مهم توجه كنيد:

نكته اول: 

معيارها و ملاك هايي كه در انتخاب همسر بايد در نظر گرفته شود دو نوع است:

 الف. آنهايي كه ركن و اساس اند و براي يك زندگي سعادتمندانه حتما" لازم اند.

 ب . آنهايي كه شرط كمال هستند و براي بهتر و كاملتر شدن زندگي اند و بيشتر به سليقه و موقعيت افراد بستگي دارد.

 ملاك هاي دسته اول عبارتند از:

1- تدين و دين دار بودن فرد: زيرا انساني كه دين ندارد هيچ ندارد. انسان بي دين در حقيقت مرده ي متحرك است و كسي كه پاي بند به دين (كه اصلي ترين مسأله زندگي است) نباشد هيچ تضميني وجود ندارد كه پاي بند به رعايت حقوق همسر و زندگي مشترك باشد. انسان ديندار هرگز نمي تواند با همسر بي دين كنار بيايد و با هم زندگي سعادتمندانه اي داشته باشند.

توضيح: البته توجه داريد كه «ايمان» يك صفت قلبي است ، تنها راه شناخت و پي بردن به آن ، دقت در اعمال و رفتار طرف مقابل است. مثل" شجاعت يك صفت نفساني و دروني است. كسي نيست كه ادعاي شجاعت نكند. ولي راه تشخيص فرد شجاع از ترسو، دقت در رفتارهاي وي  است. كسي كه شب از بيرون رفتن و يا واقع شدن در تاريكي امتناع مي ورزد، و با مشاهده يك صحنه پراضطراب، رنگ رخساره اش را مي بازد، نمي تواند شجاع باشد. حال براي پي بردن به ايمان ادعايي يا واقعي افراد نيز بايد او را در عرصه عمل و اخلاق شناخت." شخص با ايمان به سهولت غيبت نمي كند، تهمت نمي زند، از انجام واجبات غفلت نمي ورزد،  و نمازهاي واجب را در اول وقت و با حضور قلب و كيفيت برتر به جا مي آورد. خيانت نمي كند، اهل فريب و كلاه گذاشتن سر مردم نيست، وقتي به مال حرام و شبه ناك مي رسد، توقف مي كند. در رعايت حساب مالي (خمس و زكات ) دقت دارد. عفيف و پاكدامن، و مراقب چشم و گوش و زبان خويش است، تا او را به گناه آلوده نسازد، اگر زن است، اهل حجاب و پوشش اسلامي است و... بنابراين به صرف ادعا نمي توان كسي را با ايمان دانست. چون مدعيان ايمان كم نيستند. آيا نشنيده ايد سخن عمر سعد را در روز عاشورا؟ او فرمان جنگ و كشتن امام حسين(ع) و يارانش را اين گونه بيان كرد: اي لشكر خدا ! به ياري خدا بشتابيد كه بهشت در پيش روي شماست!! 

 2- خوش اخلاقي: اخلاق نيك داشتن كه منظور داشتن صفات و خلق و خوهاي پسنديده در نظر عقل و شرع است. در واقع اخلاق و دين دو ملاك و معيار اصلي و زير بنايي در ازدواج و انتخاب همسر است.

اگر بخواهيم نمونه هايي از اخلاق خوب و بد را اشاره كنيم مي توان موارد زير را ذكر كرد.

 الف -  خوش زباني و بدزباني: زبان ترجمان و بيانگر احوال درون است. زبان دريچه اي است از محتويات درون فرد.  زبان انسان آيينه ي دل اوست.

ب - بزرگواري، و حسادت

ج -  خوش خُلقي،  و كج خُلقي

د- حق پذيري، و لجاجت و يكدنگي

3-  شرافت و اصالت خانوادگي: كه منظور نجابت و پاكي خانواده است. ازدواج دختر و پسر تنها پيوند و تركيب دو فرد نيست، بلكه پيوند دو خانواده است. نمي توان گفت من مي خواهم با خود اين فرد ازدواج كنم و كاري به خانواده و فاميلش ندارم. زيرا اين فرد شاخه اي است از درخت خانواده، و از ريشه هاي همان درخت خانواده تغذيه كرده است، و صفات اخلاقي , روحي، عقلاني و جسمي آن خانواده را  از راه وراثت و محيط و عادات به اين فرد منتقل كرده است.

 4- عقل و درايت: يعني همان نور افكني كه جاده زندگي را روشن مي كند. پس لازم است زن و شوهر براي اداره ي زندگي و تربيت فرزندان از نيروي عقل و فهم مجهز برخوردار باشند، و رشد عقلي كافي پيدا كرده باشند. به همين جهت ائمه اطهارعليهم السلام  ما را از ازدواج با افراد احمق و كم عقل نهي فرموده اند.

ملاك هاي دسته دوم: بيشتر ملاك هاي دسته دوم را مي توان تحت عنوان « تناسب و همتايي » مطرح كرد.

 تناسب, همتايي و كفو همديگر بودن اگر چه در دسته بندي معيارها در مرحله دوم قرار مي گيرد، ليكن گاهي بي توجهي به آن ها « زندگي » را به « مُردگي » يا مرگ تدريجي تبديل مي كند.  از حساس ترين نكاتي كه  در اين دسته از معيارها بايد مورد توجه قرار گيرد، عبارت است از تناسب و همتايي در:

الف. تدين و ميزان پاي بندي به دستورات شرع

ب. همتايي و هماهنگي فرهنگي و فكري

ج. همتايي اخلاقي و پاي بندي به آداب اخلاقي

د. تناسب و همتايي  از نظر سطح  تحصيلات

ه. تناسب در زيبايي

و. تناسب سني

ز. تناسب مالي و سطح اقتصادي و...

در ملاك هاي دسته دوم، حد نرمال و آيده آل در نظر گرفته شده ، بنا بر اين نبايد انتظار داشته باشيد شخص مورد نظر شما از بالاترين حد معيارهاي ذكر شده، برخوردار باشد. زيرا مگر من و شما در حد عالي از اين معيارها  برخورداريم، تا انتظارش را در همسر آينده مان داشته باشيم؟ پس بايد به اين معيارها با توجه به موقعيت  خودمان، و در مقايسه با افراد و گزينه هاي ديگر جهت همسري نگاه كنيم. و معيارها را به صورت نسبي در نظر بگيريم.

-راه شناخت و تحقيق

 براي شناسايي ملاك هاي فوق و اطلاع يافتن از وجود آنها در يك فرد از راه هاي زير مي توان اقدام كرد:

1- تحقيق و بررسي از خانواده و چگونگي روابط خانوادگي و فاميلي. چون هر فردي تحت تأثير محيط خانواده به دنيا آمده و رشد كرده است،  و از آن فضاي فرهنگي و اجتماعي تأثير پذير بوده و هست.

2- تحقيق و شناسايي از طريق  دوستان و نزديكان و رفقاي صميمي خود يا آن فرد مورد نظر در محل زندگي و سكونت، يا محل درس و محل كار.

3- گفتگوي مستقيم (ولي با اطلاع خانواده هاي دو طرف و تحت نظارت آن ها) با يكديگر و اطلاع يافتن از نقطه نظرات همديگر درباره مسائل مختلف و آنچه در آينده مي تواند در زندگي مشترك تان تأثيرگذار باشد، و كسب اطلاع از ميزان اهتمام وي نسبت به ملاك ها و معيارهاي معرفي شده.

در پايان توصيه مي شود جهت اطلاعات بيشتر و دقيق تر و تصميم گيري واقع بينانه تر براي مهمترين تصميم دوران زندگي و نقطه عطف عمر خود بهتر است در اين زمينه هم بيشتربينديشيد، و هم با خانواده محترمتان به گفتگو و مشورت بپردازيد، و هم از نظرات مشورتي افراد با تجربه استفاده نماييد، و هم  كتاب هاي معرفي شده را نيز مطالعه فرماييد.

1- جوانان و انتخاب همسر، علي اكبر مظاهري، انتشارات پارسايان

2- انتخاب همسر، آيت الله ابراهيم اميني، سازمان تبليغات اسلامي

3- تشكيل خانواده از سري آموزش خانواده، جمعي از مؤلفان، انجمن اولياء مربيان

4- همسران برتر از دكتر غلامعلي افروز

دوم -  مهر السنه، يا مهريه حضرت زهرا سلام الله عليها، كه از آن تعبير به مهر السنة مي شود. اندك بوده است. از روايات استفاده مي شود كه پانصد درهم نقره بوده است .درهم شرعى برابر  با 6/12 نخود نقره سكّه دار است، بنابراين پانصد درهم نقره ، معادل دويست و شصت و دو مثقال و نيم به مثقال صيرفى (24 نخود)  نقره سكه دار مى شود.

از آنجا كه ازدواج بايد باعث آرامش انسان باشد و او را از تلاطم و فساد فكري باز دارد براي شما به صورت كلي ويژگي هاي همسر شايسته از نظر قرآن را بيان مي كنيم تا بر مبناي آن تصميم بگيريد:

در آيات مختلفي از قرآن كريم ويژگي هاي همسران برتر و شايسته شمرده شده است. از جمله در آيه 5 سوره تحريم  شش وصف به شرح زير براى همسران خوب و شايسته بر شمرده و فرموده است:

عَسى‏ رَبُّهُ إِنْ طَلَّقَكُنَّ أَنْ يُبْدِلَهُ أَزْواجاً خَيْراً مِنْكُنَّ مُسْلِماتٍ مُؤْمِناتٍ قانِتاتٍ تائِباتٍ عابِداتٍ سائِحاتٍ ثَيِّباتٍ وَ أَبْكاراً؛ هر گاه او (پيامبر ص) شما ( عايشه و حفصه) را طلاق گويد، اميد مى‏رود كه پروردگار به جاى شما همسرانى بهتر براى او قرار دهد.

سپس ويژگي هاي همسران برتر را اين گونه بيان مي كند: همسرانى: 1- مسلمان، 2- مؤمن،3- متواضع، 4- توبه‏كار، 5- عبادت كننده، 6- مطيع فرمان خدا زنانى غير باكره و باكره".

نخست" اسلام" و سپس" ايمان" يعنى اعتقادى كه در اعماق قلب انسان نفوذ كند،  سپس حالت" قنوت" يعنى تواضع و اطاعت از همسر و بعد از آن" توبه" يعنى اگر كار خلافى از او سر زند، در اشتباه خود اصرار نورزد، و از در عذرخواهى درآيد.  بعد از آن" عبادت" خداوند، عبادتى كه روح و جان او را بسازد، و پاك و پاكيزه كند، سپس" اطاعت فرمان خدا" و پرهيز از هر گونه گناه. (1)

7- حافظ اسرار بودن:

در سوره نساء، آيه 34 ويژگي هاي همسر خوب را اين گونه بيان مي فرمايد:

«زنان صالح، زناني هستند كه متواضعند. در غياب (همسر خود) اسرار و حقوق او را در مقابل حقوقي كه خدا براي آنان قرار داده است حفظ مي كنند».

8- مايه آرامش:

از ديدگاه قرآن زن مايه آرامش است. زن و همسر شايسته آن است كه براي شوهر آرامش بيافريند. بين آن ها محبت و مودّت و رحمت وجود داشته باشد. در سوره روم، آيه 21 مي فرمايد: «و از نشانه‌هاي او اين كه همسراني از جنس خودتان براي شما آفريد تا در كنار آنان آرامش يابيد. ميان تان مودّت و رحمت قرار داد. در اين نشانه‌هايي است براي گروهي كه تفكّر مي كنند».

افزون بر ويژگي هاي ذكر شده مي توان از بر رسي روايات  ويژگي هاي ديگري را براي همسران برتر بر شمرد كه مهم ترين آن ها عبارتند از:  

1- صالح (شايسته)باشد: خانمى كه كارهاى شايسته و مورد پسند خدا را انجام دهد.

2- ودود: با محبت باشد.

3- ولود: نازا و عقيم نباشد.

4- شكور: در مقابل نعمت‏هاى الهى شكرگذار باشد.

5- قنوع: اهل قناعت باشد تا در زندگى تو را به زحمت نيندازد.

6- غيور: نسبت به دين خدا و عفت غيرتمند باشد.

7- در برابر احسانى كه به او مى‏شود، قدردانى كند.

8- چنانچه از  تو كار ناروايى سرزد، عفو و  چشم پوشي كند.

9- اگر در زندگى يادآور خدا شدى، تو را همراهى كند. اگر خدا را فراموش كردى، يادآور تو شود .

10- آن گاه كه از منزل خارج شدى، خود را حفظ كند.

11- هرگاه به منزل وارد شوى، با ورودت خوشحال و مسرور گردد.

12- چنانچه به او دستور و فرمان دادى، اطاعت كند. اگر براى او قسم خوردى، باورت كند و تكليف خود را انجام دهد.

13-  اگر ناراحت شدى و او را مورد غضب قرار دادى، اسباب خشنوديت را فراهم آورد.

برادر گرامي

 اين ها يك سري ملاك هايي هستند كه زن بايد تعدادي از آن ها را بعد از  ازدواج دارا باشد. در مورد حجاب نيز بايد اين مساله از ابتدا حل شود تا در آينده دچار مشكل نشويد. چرا كه چنين همسري معمولا نمي تواند مايه آرامش روحي شما شود. براي توضيح  در اين زمينه با شماره(09640) تماس بگيريد تا شما را راهنمايي كنند.

پي‌نوشت‌:

1. آيت الله ناصر مكارم شيرازي، تفسير نمونه، دار الكتب الاسلاميه، طهران،  1362 ه.ش، ج24، ص 279.

ازدواج، راه خوبی برای نزدیكی به خدای متعال و حفظ ایمان است، چون موجب حفظ نصف دین است؛ همانطوری كه پیامبر می فرماید: "مَنْ تَزَوَّجَ فَقَدْ أَحْرَزَ نِصْفَ دينِهِ،فَلْيَتَّقِ اللّهَ فِي النِّصْفِ الْباقي."(1) هر كس ازدواج كند، نيمي از دينش را بازيافته، نسبت به نيم ديگر تقواي الهي را رعايت كند.

مطالبی را در قالب نكات، خدمتتان عرض می نماییم:

1) مسئله ازدواج، یكی از مهم ترین مسائلی است كه در زندگی انسان رخ می‏دهد و شاید بتوان گفت ازدواج پایه و اساس خوشبختی انسان در زندگی است. بنابراین، شایسته است برای انجام چنین امر مهمی با چشمی باز و مطالعه و دقت كافی اقدام كنید و از هر گونه تصمیم‏گیری عجولانه و برخاسته از احساسات بدون پشتوانه فكری صحیح باید اجتناب كرد. بنابراین، شرط لازم برای انجام یك ازدواج موفق شناخت لازم توأم با تحقیق می‏باشد. با توجه به این معیار، توصیه می كنیم كه با استمداد از پروردگار و انجام وظایف دینی، خود را از هر گونه بلایی ایمن سازید.

2) همان طور كه مي دانيد موفقيت هر ازدواجي در گرو ملاك مندي و معيارمندي آن است و يكي از ملاك هاي انتخاب همسر، همتايي در برخي امور از جمله مسائل فكري، فرهنگي، اخلاقی، اقتصادی و مالی است. البته تناسب مالی و اقتصادی در اولویت های بعدی قرار دارد و در درجۀ اول، ایمان و معرفت دینی خواستگار باید مد نظر قرار بگیرد.

البته اگر در مورد اخلاق خواستگاران، نگاهی بر روایات داشته باشیم، متوجه چند نكته می شویم:

1- اخلاق: اخلاق حسنه و نیك نمودار پایداری وقوام زندگی می‏باشد.

2- ایمان: شخص با ایمان و خدا ترس، فرد مناسبی برای انتخاب همسر است وباعث پایداری زوجیت است. رسول خدا(ص) می‏فرماید: "كسی كه اخلاق و دینش مورد پسند و رضایت باشد و برای خواستگاری سوی شما آمد، تزویجش كنید!(2) اگر چنین نكنید موجب بروز فتنه و فساد بزرگ در زمین خواهید شد".(3)

با تمام این حساسیت، برای توضیح بیشتر باید بگوییم:

افرادی بوده اند كه به تناسب مالی توجهی نداشته اند و مبتلا به مشكلاتی شده اند؛ به عنوان مثال، ممكن است وقتی خانوادۀ دختر، وضع مالی خوبی داشته باشند ولی خانوادۀ پسر، دارای وضع معمولی داشته باشد؛ هنگام مواجهه با مشكلات، خانوادۀ دختر، مسئلۀ مالی و شرایط سختی كه پسر در مسایل مالی ایجاد كرده را به رخ بكشند و اختلافات بزرگتری ناشی از این جریان باشد. البته این مسئله كلیت ندارد و نمی توان به عنوان قاعدۀ عمومی گفت، زیرا خانواده اگر درك و معرفت بالا داشته باشد، این مسایل اصلا توجیه مناسبی برای رد كردن خواستگار نیست!

3) با خودتان از جهت فكری، خلوتی داشته باشید و ببینید كه اگر با جوانی كه از نظر مالی از شما پایین تر بوده و توانایی ایجاد زندگی مرفّه و بدون مشكلات مالی را نداشته باشد و در اجتماع هم موقعیت مناسبی نداشته باشد؛ به خواستگاری شما بیاید، می توانید قید صحبت ها و طعنه های دیگران و با قناعت زندگی خود را ادامه دهید یا خیر؟!

اگر جوابتان خیر است و نمی توانید عهده دار این زندگی باشید، همان بهتر كه به این خواستگار جواب منفی دهید تا از مشكلات بعدی كه گاها قابل مدیریت نیست، در امان باشید. انسان دور اندیش باید با حس و حال خود و ظرفیت خود در مسایل قد علم كند.

4) حال كه در سن ازدواج قرار دارید، توصیه ما این است كه اولاً ملاك ها و معیار های اساسی و صحیح ازدواج را در نظر بگیرید. گذشته را تمام شده بدانید و از نو به مسایل ازدواج بپردازید و خود را توبیخ نكنید.

درباره معيارهاي ازدواج و شرايط همسر ايده‏آل شناخت كافي پيدا كنيد. بدين منظور مي‏توانيد از راهنمايي‏هاي افراد با تجربه و خبره و مشاوران مورد اعتماد و يا از كتاب‏هايی كه در آخر جواب می آوریم، كمك بگيريد.

ملاك ها و معیارهای اساسی ازدواج را در فرد مورد نظر تطبیق دهید. ببینید چقدر با شما در زمینه های مختلف تناسب دارد. سعي كنيد بر اساس اطلاعات دقيق، به شناخت كافي و صحيحي از فردِ مورد نظر دست يابيد. دقّت را فراموش نكنيد. مبادا عشق، چشم انديشه‏تان را كور سازد و شما را از تحقيق كامل و همه جانبه در باره وي باز دارد.

نكتۀ پایانی:

اگر خواستگاری داشتید كه شرایط ایده آل كاری را نداشت، اما موقعیت اجتماعی خوبی داشت، مثل تحصیل و زمینه فراهم كردن شغل مناسب، به او جواب منفی ندهید؛ با كمك همدیگر مشكلات را حل كنید و اجازه دهید كه ایشان خود را با شما تطبیق دهد. البته به شرطی كه ویژگی های معنوی و دینی داشته باشد تا شما انگیزه تان مضاعف شود.

منابعی برای مطالعه بیشتر:

1. جوانان و انتخاب همسر، علي اكبر مظاهري؛ ناشر: دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم.

2. آئين همسرداري، آيت الله ابراهیم اميني، قم:  انتشارات اسلامي.

3. انتخاب همسر، آیت الله ابراهيم اميني، تهران؛ ناشر: انجمن اوليا و مربيان.

پی نوشت ها:

1. طبرسی، حسن بن فضل، مكارم الاخلاق، ص196، شریف رضی، چاپ چهارم، قم 1370ش.

2. شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج 14، كتاب نكاح، ص 3، بیروت، دار احیاء التراث العربی ، 1104 ق.

3. انفال(8)، آیه 73.

پرسشگر محترم كفو بودن در روايات معناي وسيعي دارد و در راستاي رد تفكر جاهلي است. در تفكر جاهلي عرب، اشراف، كفو هم طبقه هاي خود بودند و كسي كه از طبقه پايين بود، كفو فرد اشرافي به حساب نمي آمد و اسلام و پيامبر با اين ملاك و معيارها مخالفت كردند و كفو بودن را به ايمان دانستند.

جويبر غلامي سياه آزاد شده اي بود كه ايمان آورده و در رديف ياران پيامبر در سايبان مسجد پيامبر زندگي مي كرد. اين غلام سياه آزاد شده به طور طبيعي زيبايي زيادي هم نداشت ولي از ايمان بالايي برخوردار بود و روزي پيامبر به او پيشنهاد ازدواج داد. او نااميدانه گفت: ممكن است زني به وصلت با من رغبت كند؟

رسول خدا(ص) تاكيد كرد كه اسلام زيردستان را به جهت ايمان بالا آورده و بالادستان را به جهت كفر پست شمرده است. بعد رسول خدا او را به سوي زياد بن لبيد بزرگ قبيله بني بياضه فرستاد تا دختر او را خواستگاري كند. زياد گفت ما فقط دخترانمان را به همرديفانمان از انصار مي دهيم. رسول خدا به زياد فرمود: مؤمن كفو و همرديف مؤمنه است. (1) يعني جويبر مؤمن است و دختر تو هم مؤمنه است، پس اينها هم كفو هستند.

لازم است بدانيد ملاك هايى كه در انتخاب همسر بايد در نظر گرفته شود، دو نوع است:

الف: آن هايى كه ركن و اساس اند و براى يك زندگى سعادتمندانه حتما لازم اند. مثل تدين و دين دار بودن فرد، اخلاق نيك داشتن، شرافت و اصالت خانوادگى، عقل و...

ب: آن هايى كه شرط كمال هستند و براى بهتر و كامل تر شدن زندگى اند و بيش تر به سليقه و موقعيت افراد بستگى دارد. مثل  زيبايي و ...

هرچند سخت گيري غير صحيح و غلط، لطمات فراواني را به نسل جوان، به خصوص در امر ازدواج وارد مي كند، اما از حساس ترين نكاتى كه بايد در انتخاب همسر مورد توجه قرار گيرد، همتايى و تناسب از نظر و جنبه هاى مختلف است، مثل همتايي در تدين و ميزان پايبندى به دستورات شرع ؛ همتايى و هماهنگى فرهنگى، فكرى و سياسي؛ همتايى اخلاقي و پايبندى به آداب اخلاقي؛ كفو همديگر بودن از نظر تحصيلات علمى؛ تناسب مالى و سطح اقتصادى و ...

بنابراين اصل تناسب و همتايي همسران امري غير قابل انكار است كه مهم ترين عامل آرامش و سازگاري بعد از ازدواج نيز محسوب مي شود. اما سخن در اين است كه ما اين تناسب را چگونه در ذهن خود مي پرورانيم و آن را چگونه مي بينيم. بر اين اساس در انتخاب همسر بايد ملاك هاي دسته اول را به نحو تمام و كمال لحاظ كرد. اما ملاك هاي دسته دوم نسبي است.

اما در باره جلوگيري از ازدواج توسط والدين نيز بايد بگوييم كه تجربه آنها در بسياري از زمينه ها بيشتر است و شايد دليل قابل قبولي براي اين منع داشته باشند. اگر دلايل آنها و همچنين دلايل خود را براي اين ازدواج مطرح مي كرديد، بهتر مي توانستيم پاسخ بدهيم. اما با اين حال اگر كسي مطمئن است كه پدر و مادرش اشتباه مي كنند، باز هم نبايد در مقابل آنها بايستد ، بلكه بايد به واسطه كسي كه پدر ومادر از او حرف شنوي دارند آنها را متقاعد به قبول حرف خود كند. در صورت نياز به توضيحات بيشتر با (09640) تماس بگيريد.

پي نوشت ها:

1. كليني، كافي، تهران، اسلاميه، 1363ش، ج5، ص324.

تحقيق و تفحص در مورد همسر جهت كسب اطمينان و احراز شايستگي ها و معيارهاي صحيح، از حقوق مسلم و قطعي هر دختر و پسري است كه قصد ازدواج دارند. اما چند  نكته را بايد توجه داشت:

1- همه ملاك هاي يك همسر شايسته و لايق را نمي توان در هيچ پسر و دختري به طور مطلق و كامل يافت. پس وقتي هيچ پسر و دختري خودش همه معيارهاي يك همسر شايسته را به طور كامل و يكجا ندارد، نمي تواند توقع داشته باشد، سوژه مورد نظر يا همسري كه دنبالش مي گردد، همه معيارها را به طور كامل داشته باشد. بنا بر اين بايد:

 اولا-  به صورت نسبي به موضوع معيارها توجه كرد.

 ثانيا – هر كسي نخست جايگاه ديني، علمي، فكري، اجتماعي، اخلاقي و اقتصادي خود را ببيند، آن گاه  همسري را كه مي خواهد گزينش كند، آن را با موقعيت و جايگاه خودش بسنجد.

2-  كساني كه باكره بودن دختر يا نداشتن دوست دختر يا دوست پسر براي شان مهم است، و آن را به عنوان يكي از معيارهاي خود مي دانند، مي توانند و حق دارند تا جايي كه ممكن است، و موجب اذيت و آزار طرف مقابل يا ضربه ديدن حيثيت و آبروي وي  نمي شود، در مورد آن تحقيق كنند. اما كسي كه باكره بودن يا صرف  دوست دختر يا پسر داشتن براي وي مهم نيست، الزامي براي تحقيق كردن نيست.

3-  قرآن كريم مي فرمايد: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْياءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ»؛(1) اي كساني كه ايمان آورده ايد از مسايلي سؤال نكنيد، (و در مورد موضوعاتي تحقيق نكنيد) كه اگر واقعيت براي شما آشكار گردد شما را ناراحت مي كند.

 بر اساس اين آيه شريفه  پيشنهاد ما اين است كه از تحقيق در مورد  دوست دختر و پسر صرفنظر شود. نه دختر دنبال اين باشد كه آيا اين پسر، دوست دختر داشته يا نه، و نه پسر به فكر تحقيق در مورد دوست پسر داشتن دختر مورد نظر خود باشد. زيرا ورود به اين گونه موضوعات علاوه بر اين كه انسان را به نتيجه قطعي نمي رساند، آثار و نتايج خوشايندي از جهت ديني و اجتماعي هم دارد.

اگر ساير معيارهاي يك همسر شايسته مانند  ايمان و اخلاق و نجابت و اصالت خانوادگي و ساير معيارها احراز شد، كافي است.

پي نوشت ها:

1. مائده (5)، آيه 101.

نبودن حریم بین زن و مرد و آزادی معاشرت‏های تعریف نشده و بی‏بند و باری، هیجان‏ها و التهاب‏های جنسی را فزونی می‏بخشد و تقاضای برهنگی را به صورت یك عطش روحی و یك خواست سیری‏ناپذیر درمی‏آورد.

لذاست كه حجاب در عرصه اجتماع و خانواده نقش بنیادی دارد. بدین معنا كه حجاب عامل مهم استحكام خانواده بوده  و سبب ایجاد جامعه سالم می گردد. در مقابل بی حجابی موجب تزلزل خانواده و سقوط جامعه می گردد.

 نهاد خانواده، یكی از مقدس‏ترین نهادهای اجتماعی است كه بشر تا به حال  دیده است. از سوی دیگر نقش خانواده در روند ایجاد جامعه سالم، یك نقش بی‏بدیل است.

نقش حجاب و پوشش اسلامی در سلامت و استمرار پیوند خانوادگی، غیر قابل انكار است. آمارهای مستند نشان می‏دهد كه با افزایش برهنگی در جهان، طلاق و از هم گسیختگی زندگی زناشویی در دنیا همواره بالا رفته است؛ زیرا «هر چه دیده بیند، دل كند یاد» و هر چه دل در مقوله هوس‏های سركش بخواهد، به هر قیمتی باشد، به دنبال آن می‏رود و به این ترتیب، هر روز دل به دلبری جدید می‏بندد و با قبلی وداع می‏كند؛ 

 در بازار آزاد برهنگی، قداست پیمان زناشویی مفهومی ندارد. خانواده‏ها به سادگی متلاشی می‏شوند و كودكان بی‏سرپرست می‏مانند.آمارهاي قطعي و مستند نشان مي‏دهد كه با افزایش برهنگي در جهان طلاق و از هم گسیختگي زندگي زناشویي در دنیا به طور مداوم بالا رفته است. در" عرصه آزاد برهنگي" دیگر قداست پیمان زناشویي مفهومي نمي‏تواند داشته باشد و خانواده‏ها همچون تار عنكبوت به سرعت متلاشي مي‏شوند.

اسلام به قدرت شگرف غریزه جنسی بشر توجه كامل داشته و تدابیر بسیاری برای تعدیل و رام كردن این غریزه، اندیشیده است. در این زمینه، هم برای زنان و هم برای مردان، تكالیف خاصی معین كرده است. وظیفه مشترك زن و مرد این است كه چشم خویش را از نگاه به نامحرم بپوشانند و از نگاه شهوت‏آمیز بپرهیزند؛ اما زنان به جهت جاذبه‏های بیش‏تر، وظیفه خاصی دارند و آن این كه بدن خود را از مردان بیگانه بپوشانند و در اجتماع با آرایش‏های تحریك‏آمیز، ظاهر نشوند و به جلوه‏گری و دلربایی نپردازند تا زمینه انحراف مردان و به ویژه جوانان فراهم نشود.

لباس افراد جامعه و مخصوصاً لباس زنان، نمی‏تواند به هر شكل و اندازه‏ای باشد. باید در این خصوص حد و ضابطه‏ای وجود داشته باشد. بی‏بند و باری در پوشش و لباس، موجب بی‏بند و باری در تحریك غریزه جنسی است. جهت آگاهی بیش تر، به كتاب "مسئله شناخت" شهید مطهری مراجعه نمایید.

بنابراين، بي ترديد اگر قانون حجاب، به درستي در جامعه مراعات شود، قطعاً مؤثر خواهد بود و آثار فردی، خانوادگی، اجتماعی و فرهنگی آن نيز به قدري واضح خواهد بود كه بدون ارائه آمار، به پیامدهای آن پي خواهيم برد.

و اما اینكه نوشته اید:"چرا اعتماد جوانان نسبت به هم در مورد ازدواج كم شده" كلیت ندارد. هر چند در مواردی چنین است كه باید منشا بدبینی به نوبه خود بررسی شود. در مكاتبات بعدی در این باره توضیح بیشتری بنویسید و منظورتان را شفاف تر بیان كنید تا پاسخ دهیم.