پاسخ ارائه شده به سؤالِ یک پرسشگر با مشخصات خاص است. در صورتی که سؤال یا ابهامی برای شما ایجاد شده از طریق درگاه های پاسخگویی پیگیری فرمائید.
قرآن در ميان ما مهجور گشته است، چنان كه در قرآن كريم نيز از زبان رسول اكرم(ص) مي‏خوانيم: يا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا

قرآن، كلام حق، اعجاز حضرت محمد مصطفي (ص) و سرمايه معنوي مسلمانان است، قرآن، بهترين وسيله شناخت خداوند است. قرآن، سخن آرامش بخش الهي در گستره هستي است. قرآن، منبع تمام دانش‏هاي بشري است. كتابي است كه انسان را از خاك به افلاك مي‏رساند و روح آدمي را به عالم قدس و ملكوت مي‏برد؛ ولي ما از اين وديعه الهي، به شايستگي استفاده نمي‏كنيم.

قرآن در ميان ما مهجور گشته است، چنان كه در قرآن كريم نيز از زبان رسول اكرم(ص) مي‏خوانيم: يا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا(1) پروردگارا! قوم من قرآن را كنار گذاشتند و از آن دوري جستند.

روزها، ماه‏ها و سال‏ها مي‏گذرد و عده‏اي حتي آيه‏اي از قرآن را قرائت نمي‏كنند و كاربرد قرآن براي آنها منحصر است در زينت بخشي سفره عقد، بدرقه مسافر، ورود به خانه جديد، بوسيدن و استخاره كردن، سوگند خوردن و به سر گرفتن قرآن در شب‏هاي احياء.هركس خارج از وقت اذان، صداي تلاوت قرآن را بشنود، تصور مي ‌كند كسي از دنيا رفته و براي او مراسم ختم گرفته اند! در حقيقت خيلي از مواقع، خواندن قرآن در نزد عموم يادآور مرگ است، چرا كه وقتي مردم عزيزي از دست مي‌دهند، با تدارك حجله و گذاشتن نوار قرآن از طريق بلندگو، حزن و اندوه خود را ابراز مي‌ دارنداز سوي ديگر، بعضي افراد مقيد به قرائت قرآن هستند و از اين نظر، با قرآن در ارتباطند، ولي هيچ‏گاه در صدد درك مفاهيم آيات قرآن برنمي‏آيند. اينان كه هدف اصلي‏شان كسب ثواب است، پيوسته الفاظ قرآن را به زبان مي‏آورند، بدون آنكه معناي آنچه را مي‏خوانند بفهمند. عده‏اي نيز قر ان را مي‏خوانند و در فهم معاني آن مي‏كوشند، ولي در عمل به آيات قرآن، سست و بي‏توفيقند و در اين ميان، تنها اندكي از انسان‏ها هستند كه مفاهيم و معاني قرآن را درك و همواره آن را تلاوت مي‏كنند و با عمل به آيه‏هاي آن، سرنوشت سعادت باري را براي دنيا و آخرت خود رقم مي‏زنند.بعد از اين مقدمه كوتاه سؤال اينجاست كه چرا چنين كتاب محبوبي مهجور مانده و در زندگي ما كم رنگ شده ؟ و راه كار جلوگيري چيست؟ در ذيل به برخي عوامل آن اشاره مي كنيم :

1- نگرش تك بعدي به قرآن: برخي با نگرش تك بعدي به قرآن، گمان كرده‌اند كه قرآن مجموعه‌اي از احكام فردي و توصيه‌هاي اخلاقي است كه پيروانش را به يك سري توصيه‌هاي اخلاقي، عبادي و فردي دعوت نموده است. غافل از آن كه قرآن در زمينه‌هاي گوناگون از جمله مباحث اخلاقي، سياسي، اجتماعي، حكومتي، تربيتي، جامعه شناسي، فقهي، اقتصادي و ... دستور العمل هاي لازم را به پيروان خود ارائه نموده است و اين نگاه تك بعدي به قرآن، يكي از عوامل مهم مهجوريت آنست.

2- عدم آشنايي عمومي با معارف و آموزه هاي قرآني

3- آموزش نادرست يا ناكافي تعليمات قرآني

4- انحصار عملي در استفاده از قرآن در مراسمات ختم و مسابقات قرآني و ...

راههاي جلوگيري از مهجوريت قرآن:

1- آشنايي با معارف و آموزه هاي قرآني و ترويج صحيح آن:

  باور اين مطلب، اولين قدم در راه مهجوريت زدايي از اين تحفه آسماني است. براي رسيدن به چنين باوري هم لازم است كه معارف قرآني توسط قرآن پژوهان و حاملان و عاملان به آن، در سطح جامعه منتشر شود و عموم افراد را با فرهنگ و معارف قرآني آشناتر نمود، براي آشنايي اجمالي با مفاهيم آيات پيشنهاد مي شود تفسيري كه با متني ساده و روان، دست كم بخشي از معاني و مفاهيم قرآني را نگاشته است مطالعه شود.

2- اعتقاد و باور جامعه به الگو بودن قرآن در تمام ابعاد زندگي

3- تصحيح فرهنگ استفاده از قرآن:

    يك فرهنگ نامناسب كه در بين بيشتر افراد جامعه رايج است انحصار عملي استفاده از قرآن در مجالس ترحيم و فاتحه و مسابقات قرآني و سفره عقد و مانند آنست!بايد اين انحصار را بشكنيم و قرآن را از دل مقبره ها و مجالس ترحيم به بيرون سوق دهيم! به خانواده، به مدرسه، به دل فيلمها و كتابها و مجلات خواندني، به دنياي مجازي اينترنت و دنياي خيالي تصويرها ها و دنياي واقعي خودمان ...

 4- عمل كردن دست اندركاران قرآن به دستورات قرآن:

 5- تدبر و انديشه در قرآن:وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّكْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍ؛(2)

و قطعاً قرآن را براي پند آموزي آسان كرده ايم؛ پس آيا پند گيرنده اي هست.

6- نگاه ويژه آموزش و پرورش به درس قرآن:

    يكي از نهادهايي كه مي تواند در راستاي مهجوريت زدايي از قرآن بسيار تاثير گذار باشد، آموزش و پرورش است. آموزش و پرورش يك قشر عظيم نوجوان و جوان را در اختيار داردكه اين قشر از ويژگيهاي منحصر به فرد برخوردارند و مطابق كلام معروف امير مومنان حضرت علي(ع) كه فرمود: «العلم في الصغر كالنقش في الحجر»؛ (3) دانش آموختن در خردسالي همانند نقش بر روي سنگ، ماندگار و بادوام است.

چه بهتر كه در اين سنين روح و روان اين قشر با آيات كريمه قرآن پيوند بخورد و به تعبير امام جعفر صادق (ع) «من قرا القرآن و هو شاب مومن اختلط القرآن بلحمه و دمه؛(4) هر كس قرآن را بخواند در حالي كه جواني مومن است، قرآن با گوشت و خونش آميخته مي شود»؛

7- توجه خاص مراكز علمي فرهنگي به مباحث قرآني

8- محور قرار دادن قرآن در سخنراني ها

بنابر آنچه گفته شد، اگر جامعه بخواهد مشمول شكايت و گلايه پيامبر(ص) در رابطه با مهجوريت قرآن نشود و قرآن در زندگي پر رنگ تر شود ،بايد تعاليم انسان ساز آن را در تمام ابعاد زندگي فردي و اجتماعي پياده كند و تنها در اين صورت است كه بشريت به سعادت و كمال خواهد رسيد.

پي نوشت ها :

1. فرقان (25) آيه 30.

2. بقره(54) آيه 22.

3. علامه مجلسي، بحار الأنوار، مؤسسة الوفاء بيروت - لبنان، 1404 ه.ق، ج1، ص224.

4. ثقة الاسلام كليني، الكافي، دار الكتب الإسلامية تهران، 1365 ه.ش، ج2، ص603.