پاسخ ارائه شده به سؤالِ یک پرسشگر با مشخصات خاص است. در صورتی که سؤال یا ابهامی برای شما ایجاد شده از طریق درگاه های پاسخگویی پیگیری فرمائید.
چون شياطين از مرحله مادّي بودن بيرون بوده و از ملكوت سفلي هستند...

خداي متعال فرمود:

"يا بَني‏ آدَمَ لا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطانُ كَما أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ يَنْزِعُ عَنْهُما لِباسَهُما لِيُرِيَهُما سَوْآتِهِما إِنَّهُ يَراكُمْ هُوَ وَ قَبيلُهُ مِنْ حَيْثُ لا تَرَوْنَهُمْ إِنَّا جَعَلْنَا الشَّياطينَ أَوْلِياءَ لِلَّذينَ لا يُؤْمِنُونَ"(1)

اي فرزندان آدم، شيطان شما را نفريبد، هم چنان كه پدر و مادرتان را از بهشت بيرون راند، لباس از تنشان كند تا شرمگاه شان را به ايشان بنماياند. او و قبيله‏ اش از جايي كه آن ها را نمي ‏بينيد شما را مي ‏بينند. ما شيطان ها را دوستان كساني قرار داديم كه ايمان نمي ‏آورند.

بعضي از مفسرين به اين موضوع كه چرا انسان ها نمي توانند شيطان را مشاهده كنند پرداخته و نوشته اند:

چون شياطين از مرحله مادّي بودن بيرون بوده و از ملكوت سفلي هستند، قهرا داراي جسم لطيفي بوده، و از محيط مادّي بيرون اند، از اين لحاظ آن ها اشراف به موجودات مادّي و انسان ها داشته، و انسان ها اشراف و إحاطه به آن ها ندارند.(2)اين خاصيت اجسام لطيف است كه بر موجودات غير از خود مي توانند احاطه صوري و تصويري داشته و حتي در بعضي از مواقع  به نوعي تصرف كنند.

شيطان از طايفه جنيان و از ماده آتش كه جسمي لطيف دارد خلق شده است و همين دليل مي شود كه اين نوع موجود از ديواره هاي مادي و اجسام ديگر كه از لطافت كمتري برخوردارند يا اصلا لطيف نيستند عبور كنند و بر آن ها سيطره يابند.

با اين حال اين موضوع كه انسان ها قادر به ديدن شيطان ها نيستند ممكن است در مورد پيامبران و اولياء الهي فرق كند و ايشان به دليل قدرت احاطه اي كه خداي متعال در وجود آن ها قرار داده بتوانند به راحتي شيطان يا شياطين را با چشم سر ببينند آن گونه كه در ماجراي مربوط به حضرت ابراهيم(ع) بيان شده است. 

البته اين نوع تعبير قرآن كه شيطان از مكاني  شما را مي بيند كه شما او را نمي بيند ممكن است با تعبيري لطيف همراه باشد كه در بعضي از تفاسير بدان اشاره شده است:

نوشته اند:

 در حقيقت آن جا كه تصور مي‏كنيد تنها خودتان هستيد و خودتان؛ ممكن است آن ها حضور داشته باشند، و براستي بايد در برابر چنين دشمن ناپيدايي كه لحظات حمله او را با دقت نمي‏توان پيش‏بيني كرد، هميشه آماده دفاع بود.(3) 

يعني شما از حضور شيطان غافل هستيد و غفلت و شهوت موجب مي شود كه او را با چشم باطن حس نكنيد، اما او شما را در رصد خويش قرار داده اتفاقا در چنين مواقعي به دام مي اندازد.

و اما در باره اين سوال كه مقصود از طايفه شيطان چه كساني اند مي توان گفت به طور كلي طايفه شيطان همان همكاران و ياران او حتي از ميان انسان ها هستند كه در وقت مكر و خدعه او را ياري مي كنند.

نوشته اند:

1. مراد در اينجا افرادي از أعوان و گروه شيطان هستند كه با همديگر همكاري و فعّاليّت مي‏كنند.(4)

2. شيطان داراي افراد و اعوان بسيار است چنانچه از آيه شريفه "إِنَّهُ يَراكُمْ هُوَ وَ قَبِيلُهُ" و آيات و اخبار بسيار استفاده مي شود، بلكه طبق بعضي آيات و اخبار افراد آن ها بيشتر از افراد انسان اند چنان چه از آيه شريفه" يا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَكْثَرْتُمْ مِنَ الْإِنْسِ"(5)  استفاده مي شود.(6)

پي نوشت ها:

1. سوره اعراف، آيه 27.

2. مصطفوي حسن، تفسير روشن، تهران، انتشارات مركز نشر كتاب، سال 1380 ه ش، چاپ  اول، تفسير روشن، ج‏8، ص 317.

3. مكارم شيرازي ناصر، تفسير نمونه، تهران، انتشارات اسلاميه، سال 1374 ه ش، چاپ اول، ج‏6، ص 138.

4. تفسير روشن پيشين، ج‏8، ص 317.

5. سوره  انعام، آيه 128.

6. طيب سيد عبد الحسين،أطيب البيان في تفسير القرآن، تهران، انتشارات اسلام،سال 1378 ه ش، چاپ دوم، ج‏2، ص 290.