نظر امام خمینی، رهبری و آیت الله مکارم: روزى را كه انسان شك دارد آخر شعبان است يا اول رمضان، واجب نيست روزه بگيرد و اگر بخواهد روزه بگيرد، نمى‌تواند نيت روزۀ رمضان كند و اگر به نیت اول رمضان روزه بگیرد، حرام می باشد؛ بلکه اگر روزه قضا دارد، به نیت قضا روزه بگیرد و اگر کسی روزه قضا نداشته باشد، به نیت مستحبی روز آخر شعبان روزه بگیرد. اگر نيت روزۀ قضا و یا مستحبی روزه بگیرد و در بين روز بفهمد كه ماه رمضان است، بايد فوراً نيت روزۀ رمضان كند که در این صورت، روزه اش صحیح است. اگر بعداً معلوم شود که اول رمضان بوده، به جای روزه اول ماه رمضان حساب مى‌شود. (1)
نظر آیت الله سيستانى: روزى را كه انسان شك دارد آخر شعبان است يا اول رمضان، واجب نيست روزه بگيرد و اگر بخواهد روزه بگيرد، نمى‌تواند نيت روزۀ رمضان كند و اگر به نیت اول رمضان روزه بگیرد، حرام می باشد. ولى اگر نيّت كند كه اگر رمضان است، روزۀ رمضان و اگر رمضان نيست، روزۀ قضا يا مانند آن باشد، صحّت روزه‌اش بعيد نيست؛ ولى بهتر آن است كه نيّت روزۀ قضا و مانند آن بنمايد؛ یعنی اگر روزه قضا دارد، به نیت قضا روزه بگیرد و اگر کسی روزه قضا نداشته باشد، به نیت مستحبی روز آخر شعبان روزه بگیرد. اگر نيت روزۀ قضا و یا مستحبی روزه بگیرد و در بين روز بفهمد كه ماه رمضان است، بايد فوراً نيت روزۀ رمضان كند که در این صورت، روزه اش صحیح است و چنانچه بعد معلوم شود رمضان بوده، از رمضان حساب مى‌شود و اگر قصد مطلق روزه را كند و بعد معلوم شود رمضان بوده نيز كافى است. (2)
نظر آیت الله زنجانى و آیت الله وحید خراسانی: روزى را كه انسان شك دارد آخر شعبان است يا اول رمضان، واجب نيست، روزه بگيرد و اگر بخواهد روزه بگيرد، نمى‌تواند نيت روزۀ رمضان كند و اگر به نیت اول رمضان روزه بگیرد، حرام می باشد. همچنین نمی تواند به نیت ما فی الذمه روزه بگیرد؛ یعنی نمی تواند قصد کند که آنچه را فعلاً خداوند متعال از او خواسته انجام می دهد و نیز نمی تواند به این نیت روزه بگیرد که که اگر ماه رمضان است، روزه ماه رمضان و اگر ماه رمضان نیست، روزه قضا یا روزه مستحبی و مانند آن باشد؛ بلکه اگر روزه قضا دارد، به نیت قضا روزه بگیرد و اگر کسی روزه قضا نداشته باشد، به نیت مستحبی روز آخر شعبان روزه بگیرد. اگر نيت روزۀ قضا و یا مستحبی روزه بگیرد و در بين روز بفهمد كه ماه رمضان است، بايد فوراً نيت روزۀ رمضان كند که در این صورت، روزه اش صحیح است و اگر بعداً معلوم شود که اول رمضان بوده، به جای روزه اول ماه رمضان حساب مى‌شود. (3)
نظر آیت الله صافی: روزى را كه انسان شك دارد آخر شعبان است يا اول رمضان، واجب نيست روزه بگيرد و اگر بخواهد روزه بگيرد، نمى‌تواند نيت روزۀ رمضان كند و اگر به نیت اول رمضان روزه بگیرد، حرام می باشد؛ بلکه بنا بر احتياط، نيت قضا و مانند آن بنمايد؛ یعنی اگر روزه قضا دارد، به نیت قضا روزه بگیرد و اگر کسی روزه قضا نداشته باشد، به نیت مستحبی روز آخر شعبان روزه بگیرد. اگر نيت روزۀ قضا و یا مستحبی روزه بگیرد و در بين روز بفهمد كه ماه رمضان است، بايد فوراً نيت روزۀ رمضان كند که در این صورت، روزه اش صحیح است. اگر بعداً معلوم شود که اول رمضان بوده، به جای روزه اول ماه رمضان حساب مى‌شود.(4)
پی نوشت ها:
1. امام خمینی، توضیح المسائل، مسئله 1568، 1739 و 1569 (نظر رهبری مطابق با فتوای امام خمینی می باشد)؛ آیت الله مکارم، توضیح المسائل، مسئله 1332 و 1467.
2. آیت الله سیستانی، توضیح المسائل، مسئله 1549، 1550و 1709.
3. آیت الله شبیری زنجانی، توضیح المسائل، مسئله 1577، 1578 و 1748؛ آیت الله وحید خراسانی، توضیح المسائل، مسئله 1576، 1577 و 1747.
4. آیت الله صافی، توضیح المسائل، مسئله 1577، 1578 و 1748.