چرا ما عید قربان را دیرتر از عربستان برگزار میکنیم؟

پاسخ:
پرسشگر گرامی با سلام و تشکر از ارتباط شما با مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی؛
ماه یکی است و اول ماه هم یکی بیشتر نمی باشد. ولی هر ماهی باید از راه های شرعی ثابت شود. ممکن است در کشوری ثابت شود و در کشوری ثابت نشود.
بطور کلی وجود داشتن چیزی با ثابت شدن آن فرق دارد. یعنی ممکن است چیزی باشد اما ثابت نشود مثلا ممکن است کسی واقعا از خانه شما چیزی را دزدیده باشد اما نتوانید اثبات کنید که او دزدیده است.
از نظر آیت الله صانعی اگر در یکی از دو کشور ایران و عربستان اول ماه باشد در آن یکی هم اول ماه است. ولی باید ثابت شود که اول ماه است.
و هر وقت با اعلام اول ماه در عربستان برای ما در ایران اول ماه ثابت نشود نمی توانیم آن روز را اول ماه بدانیم.
در رحلت کسی روز عوض نمی شود مثلا کسی که در روز شنبه رحلت کند همیشه گفته می شود روزه شنبه رحلت نموده است. اما همین روز شنبه با تقویم ایران ممکن است مصادف با اول ماه باشد و به تاریخ عربستان مصادف با دوم ماه باشد.
نظر آیت الله صانعی در باره ثابت شدن اول ماه:
اول ماه به یکی از چهار جیز ثابت می شود:
1- خود انسان ماه را ببيند.
2- عدّه‌اى كه از گفتۀ آنان يقين پيدا مى‌شود، بگويند: ماه را ديده‌ايم و همچنين است هر چيزى كه به واسطۀ آن يقين پيدا شود.
3- دو مرد عادل بگويند كه: در شب، ماه را ديده‌ايم، ولى اگر صفت ماه را بر خلاف‌ يكديگر بگويند يا شهادتشان خلاف واقع باشد؛ مثل اين كه بگويند: داخل دائرۀ ماه به طرف افق بود، اول ماه ثابت نمى‌شود. اما اگر در تشخيص بعضى خصوصيات، اختلاف داشته باشند، مثل آن كه يكى بگويد: ماه بلند بود، و ديگرى بگويد؛ نبود، بگفته آنان اول ماه ثابت مى‌شود.
4- سى روز از اول ماه شعبان بگذرد كه به واسطۀ آن اول ماه رمضان ثابت مى‌شود، يا سى روز از اول رمضان بگذرد كه به واسطۀ آن اول ماه شوّال ثابت مى‌شود. (1)
پی نوشت:
1.آیت الله صانعی، توضیح المسائل، مسئله 1712.