حكم بازي پاسور

پرسش: حكم بازي پاسورشرح :
آيا بازي كردن با ورقه هاي پاسور بدون شرط بندي و به صورت عادي حرام است يا خير؟
پاسخ:
پرسشگر گرامي با سلام و سپاس از ارتباطتان با اين مركز
بازی با آلات قمار هر چند بدون برد و باخت باشد، حرام است.(1)
آلات قمار به ابزاری می گویند که معمولا از آن ها در راه حرام و قمار استفاده می شود. تشخیص اینکه وسیله ای جزء آلات قمار هست یا نه ،به عهده خود مکلف می باشد.
پی نوشت:
1 . آیت الله خامنه ای، رساله اجوبه استفاتائات، س 1121.

پرسش: علت حرام بودن پاسور چيست؟
پاسخ:
مبنا و دلیل حرام بودن انواع بازی ها دو چیز است:
1- برد و باخت(قمار کردن) .
2- ابزار قمار بودن،
از نظر دین اسلام هر نوع بازی به همراه برد و باخت که در اصطلاح فقهی قمار کردن خوانده می شود حرام است ؛ در واقع ممکن است ابزار یک بازی وسیله متعارف قمار نباشد یا آن بازی به شکل طبیعی به عنوان قمار محسوب نشود ، اما اگر شرط برد و باخت و سود و زیان مالی در آن شود، حرام است؛ مثلا بازی فوتبال یا بازی های کامپیوتری، با شرط برد و باخت و تبادل پول و مال ، قمار و حرام محسوب می شوند ، اما بدون آن حرام نیست. (1)
اما علاوه بر اصل حرمت قمار بازي عادي و بدون برد و باخت با ابزار شناخته شده قمار هم حرام است ؛ در نتيجه اگر ثابت شود که وسیله بازی، جزء وسایل قمار است، یعنی از اوّل که این وسیله ایجاد شد، برای قمار بوده و الان نیز به عنوان وسیله قمار شناخته می شود، بازی با آن حرام است، چه برد و باخت باشد و چه نباشد.(2)
علت این حکم روایاتی است که در این موارد ذکر شده است ، هر چند از نظر عقلی نیز اين حكم می تواند دلایل متعدد داشته باشد ؛ از جمله اینکه : چیزی که وسیله قمار باشد و اکثرآ با آن قمار می کنند ، حتی اگر قمار بازی با آن نشود ، باعث اشاعه این بازی است . اشاعه بازی با وسیله قمار كه نهايتا منجر به رواج قمار در جامعه مي شود ،جایز نیست.
بنابراین دليل حرمت، بازي با پاسور يا قمار كردن با آن است و اگر اين نباشد، آن است كه پاسور عرفا يكي از مشهورترين وسیله هاي قمار شمرده مي شود . به همين جهت بازی با آن در هر صورت حرام است . البته اگر در آينده وضعيت در مورد اين بازي تغيير كند و عملا پاسور وسيله قمار شناخته نشود ،بازي با آن هم بر اساس اين مبنا حرام نخواهد بود .
اين همان دليلي است كه باعث شده شطرنج كه در گذشته به نظر همه مراجع بازي با آن حرام بوده ، دچار تغيير حكم شود و حكم جواز مشروط صادر گردد ، چنان كه برخی از مراجع گفته اند: اگر شطرنج وسیله قمار نباشد یا از قمار بودن خارج شود و به عنوان بازی فکری باشد و شرط برد و باخت در آن نیز نشود، اشکالی ندارد.(3)

پی نوشت ها:
1. امام خمینى، المکاسب المحرمة، ج 2، ص 7 ، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى، قم 1415 ه ق‏.
2. آیت الله خامنه‌ای، استفتاآت، س 1121.
3. امام خمینی، ‌استفتائات، ‌ج 2، ‌ص 10، ‌سؤال 20 و21؛
آیت الله مکارم شیرازی، استفتائات جدید، ص 151 ،سؤال 543.