در مجله ای که آموزش و پرورش برای دانش اموز سال جهارم دبستان منتشر کرده است بعنوان قهرمان صبر در تاریخ حضرت فاطمه ع را معرفی کرده است و مورد آنرا چنین بیان کرده ریسمان به گردن حضرت علی ع انداخته اند وایشان را دور شهر گردانده اند. سوال :آیا چنین واقعی رخ داده است؟ و با شناختی که ما از ایشان داریم بعید است که چنین تحقیری را به پذیرد.
در صورت عدم صحت این مطلب مولفین این نشریه جگونه به خود اجازه میدهند که این توهین را به حضرت علی ع بکنند؟
پرسشگر گرامی با سلام و سپاس از ارتباط با این مرکز.
علامه سید جعفر در کتاب «رنجهای حضرت زهرا (س)» نقل میکند که بعضی گفتهاند : علی (ع) را ریسمان به گردن آوردند، به او گفتند: بیعت کن و إلاّ گردنت را میزنیم. (1) باز نقل میکند که روایت شده که علی (ع) از خانهاش بیرون نیامد تا این که در را آتش زدند و به زور او را برای بیعت کشیدند. (2)
بلاذری، از مورخان بزرگ اهل سنت مینویسد:
علی، عباس، زبیر، در خانه فاطمه (س) نشسته بودند که ابوبکر عمر را فرستاد تا آنان را از خانه فاطمه بیرون کشد و به او گفت: اگر سرپیچی کردند ، با آنان بجنگ! عمر با شعلهای آتش آمد تا خانه را به رویشان آتش زند، فاطمه (س) با او روبرو شد و گفت: آمدی که خانه ما را آتش بزنی؟ یا گفت: دَرِ خانهام، یا خانهام را به رویم آتش بزنی؟ گفت: بلی، یا در آنچه امت در آن داخل شدهاند ، داخل میشوید یا گفت: بلی، و این بهترین کار برای تقویت دین پدرت میباشد، پس علی (ع) آمد و بیعت کرد. (3)
ابن ابی الحدید معتزلی از علمای اهل سنت مینویسد:
علی (ع) از بیعت با ابوبکر تخلف کرد. پس او را ریسمان بر گردن، دوان دوان آوردند، او میگفت: «ای مسلمانان! به چه جرمی گردن مردی از مسلمانان زده میشود که نه به واسطه مخالفت، بلکه به خاطر حاجتی از بیعت تخلف کرده است؟» . (4)
برخی در مورد صحت این نقل تاریخی و استناد روایات آن خدشه می کنند، اگر چه اصل موضوع بعید نیست، به خصوص با توجه به آگاهی حاکمان از سکوت امیر مومنان برای حفظ وحدت جامعه اسلامی.
البته به صورتی که شما نقل کرده اید ، صحت ندارد . و نشر این مطالب آن طور که در آن مجله ذکر شده صحیح نیست .
پی نوشت ها:
1. رنج های حضرت زهرا، سید جعفرمرتضی، ص 505 ـ 506 ،قم ،انتشارات تهذیب ،1382 ه ش ، چاپ سوم ، ترجمه محمد سپهری ، به نقل از قواعد عقائد آل محمد(ص)، محمد بن احمد بن حسن دیلمی، ص 269 ـ 270.
2. همان.
3. انساب الأشراف، أحمد بن يحيى بن جابر البلاذرى (م 279)، ج 1، ص 586 ، تحقيق سهيل زكار و رياض زركلى، بيروت، دار الفكر، ط الأولى، 1417/1996 .
4. رنجها، ص 520، به نقل از شرح نهج البلاغه، ج 6، ص 45.