پرسش 55 . آیا تنها گناهکاران باید توبه کنند؟

قرآن مجید همه افراد با ایمان را به توبه فرمان داده‏است: « وَتُوبُوا اِلىَ الله جَمِیعاً أَیُّهَا الْمُؤْمِنُون»227. از آیه برمى‏آید که توبه همگانى است و تمام افراد مکلف (اعم از پیامبران و اولیاى الهى و افراد عادى) لازم است راه توبه را پیش گیرند. خداوند به پیامبرش خطاب مى‏کند: « واستغفرالله » از آن جا که استغفار یک نوع اظهار ندامت است، پس ملازم با توبه است و امر به استغفار، امر به توبه نیز به شمار مى‏رود. وقتى خداوند از پیامبرش مى‏خواهد استغفار کند، دیگر کسى خود را نباید از حوزه فرمان الهى نسبت به توبه و طلب آمرزش بیرون بداند. از روایات معصومان استفاده مى‏شود که اولیاى خدا به درگاه الهى توبه مى‏کردند. امام صادق علیه السلام مى‏فرماید: « حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم هر روز هفتاد مرتبه استغفار مى‏کرد و هفتاد بار به سوى خداوند عزّوجل توبه مى‏نمود».228 البته پیامبر و امام‏داراى مقام عصمت‏اند، ولى توبه و استغفار فقط در جایى نیست که واجبى ترک یا حرامى انجام شده‏باشد، بلکه هر مرتبه و منزلتى، توبه و استغفارى دارد. مشروح این بحث در مراتب توبه و توبه معصومان ذکر شده‏است.