پرسش 44 . بنابر تبدیل گناه به حسنه با توبه، آیا گناهکار آرزو نمىکند که گناه بیشترى مىکرد؟
توبه کننده در کجا این آرزو را ممکن است بکند؟ در دنیا یا آخرت؟ مسلّماً مراد آخرت است، زیرا در دنیا این آرزو و براى توبه کار پیدا نمىشود، چرا که با عنایت به معناى توبه و دو رکن اساسى آن (پشیمانى و تصمیم برعدم تکرار گناه) توبه کار، زشتى گناه را درک کرده و آن را ضد ارزش و ضد انسانیت دانسته و آن را مخالف قرب پروردگار شناخته است؛ قربى که همه تلاش اولیأالله است که به آن نایل آیند.
از سوى دیگر انسان تا در دنیا است بهطور حتم عاقبتِ کار خود را نمىداند و نمىداند در لحظات آخر زندگى چه اعمالى را با خود خواهد برد.عاقبت بعضى از مجاهدان صدر اسلام و شمشیر زنان در رکاب رسول خدا صلی الله عله و آله و سلم و مهاجران الى الله مانند طلحه و زبیر به کجا ختم شد؟ پس انسان تا در دنیا است، به طور یقین پایان کار خود را نمىداند. حتى پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: « من نمىدانم خدا چه کار با من خواهد کرد» .
در روایات اسلامى تصریح شده که افراد با ایمان همواره میان خوف و رجا قرار دارند و تنها مجرمان زیانکارند که خود را از مکر و عذاب الهى ایمن مىدانند. قرآن مىفرماید: « از مکر و مجازات خدا جز زیانکاران ایمن نخواهند بود».184 خداوند به اشرف مخلوقات یعنى رسولالله صلی الله علیه و آله و سلم مىفرماید: « بگو من مىترسم اگر نافرمانى پروردگارم کنم، گرفتار عذاب روز بزرگى شوم».185
بنابراین همان گونه که اصل باز بودن در توبه و امید به شفاعت شفیعان روز جزا، انسانها را تشویق به گناه نمىکند، ثمرات نشاط آفرین توبه هم سبب آرزوى گناهان بیشتر نمىگردد.
اما در آخرت که روز آشکار شدن نهانها و بروز حقایق است، اوّلاً زشتى گناه و مخالفت خدا و عواقب زیانبارش چنان ظاهر خواهد شد که نه تنها فکر و آرزوى گناه را از حاضران صحنه قیامت سلب مىکند، بلکه مجرم آرزو مىکند کهاى کاش بین او و جرمش فاصله زیادى وجود داشت.186 برفرض تحقق چنین آرزویى یعنى در قیامت توبهکارى که سیئاتش مبدل به حسنه شده، آرزو کند که کاش در دنیا گناهان بیشترى مىکرد، مشکلى ایجاد نمىکند، زیرا در آن جا هیچ اثرى بر این آرزو مترتب نیست، چون جاى عمل نیست؛ همانگونه که در آخرت کفار هم یکتاپرست و موحدند، ولى در قیامت موحد شدن فایده ندارد. با چنین آرزو نه از آرزو کننده و نه از کس دیگر که موقعیت توبه کار را مىبیند، انجام گناه امکان ندارد. پس این آرزو در قیامت هیچ اثر عملى مانند تشویق به گناه ندارد، تا اشکالى تولید شود. بنابراین چنین آرزویى در دنیا براى توبهکار به وجود نمىآید، چرا که آرزوى گناه بیانگر بد سرشتى و خبث باطن است، در حالى که فرض این است که توبه کار انقلاب روحى پیدا کرده و به زشتى عملش پىبرده و چنین آرزویى بیانگر واقعى نبودن توبه مىباشد. در آخرت همکار از کار گذشته و این آرزو برفرض تحققش هیچ اثر ندارد، از این رو هیچ اشکالى را تولید نمىکند.
