پرسش 22 . اگر کسى فقط به خاطر زیان‏هاى دنیوى، گناه را ترک کند، آیا توبه‏اش قبول است؟

هرچند معناى لغوى توبه، بازگشت است اما در اصطلاح بازگشت از گناه به سوى پروردگار مى‏باشد به جهت این که معصیت خداوند است. راغب مى‏گوید: « توبه در شرع عبارت است از ترک گناه به خاطر زشتى آن و پشیمانى بر آن چه در گذشته واقع شده و تصمیم بر ترک گناه و جبران اعمال» .89 علامه حلّى مى‏گوید: « برتائب واجب است بر کار زشت پشیمان باشد، از جهت قبح و زشتى آن و عزم بر ترک آن داشته‏باشد و اگر جز این باشد، توبه نیست، مانند کسى که از معصیتى توبه کند براى سلامتى بدنش و یا حفظ آبرویش. در این صورت چنین توبه‏اى توبه نیست، زیرا در آن حال ندامت (که رکن توبه است) حاصل نشده‏است» .90 بنابراین کسى که به خاطر زیان‏هاى دنیوى، تصمیم بر ترک گناه مى‏گیرد، انقلاب درونى در او ایجاد نشده و عمل قبیح را منافى با وظیفه بندگى ندانسته، از این جهت توبه به خدا پیدا نکرده‏است، پس برترک عمل زشت با انگیزه غیر خدایى، توبه صدق نمى‏کند.