امام جواد عليه السلام:

پرسش 1:
مرجع تقليد شرح به نظر من همه آيات عظام که در دروس ديني تحصيل کرده اند و صاحب رساله هستند ،مي توان رساله ايشان را مطالعه کرد و نظرات ايشان را در انجام اعمال بکار گرفت .........
پاسخ:
با سلام و تشکر به خاطر ارتباطتان با اين مرکز
بنا برفتواي علما بايستي مجتهدي را که به عنوان مرجع تقليد انتخاب مي کنيم ، از مجتهدين ديگر اعلم باشد ، يعنى در فهميدن حكم خدا از تمام مجتهدين زمان خود استادتر باشد ، مخصوصا در مسائلى كه فتواى اعلم با غير اعلم اختلاف دارد (1) اين مطلب تقريبا مورد اتفاق علماست و از نظر عقلي هم همين طور است. مردم هم تا وقتي يک پزشک متخصص و ماهرتر پيدا کنند ، به غير ماهر مراجعه نمي کنند . اينکه گفته ايد ( وقتي بيمار هستيد ، هر بار به سراغ يک دکتر مي رويد و لزومي ندارد حتما هميشه به يک دکتر مراجعه کنيد) در صورتي صحيح است که يکي را اعلم و داناتر از ديگران ندانيم ،بلکه همه را مساوي با هم بدانيم .
در انتخاب مرجع تقليد (مانند انتخاب پزشک يا مهندس) ابتدا بايد بررسي کنيم. اگر بين مراجع يکي باسوادتر است، او را انتخاب کنيم اما در صورتي که همه را در تشخيص حکم الهي مساوي بدانيم ،مي توانيم از هر کدام که دوست داريم ،تقليد بکنيم .
اينکه فرموده ايد : معمولا رساله هاي مراجع مختلف همه در مورد مسائل مشابه گفته شده و تفاوتي نمي کند که کدام يک را بخوانيم و لزومي ندارد که خود را مقيد کنيم که فقط مقلد فلاني هستيم و فقط نظريات او را جويا شويم،
در صورتي که در مسايل همه مراجع اتفاق نظر داشته باشند ، فرمايش شما صحيح است . اگر اختلاف نظر داشته باشند ، بايستي اعلم را پيدا کنيم و از او تقليد بکنيم.
در مورد پزشكان مي توانيد نتايج عمل پزشكي و نظريات ‌آنها را تجربه كنيد و بر همين اساس آنها را انتخاب كنيد‌ ، اما در مورد مسايل و احكام ديني كه مربوط به سعادت اخروي مي شود و نتايج محسوس آن قابل تجربه نيست‌، نمي توان به تغييراتي دست زد ، يا به راحتي تصميم گرفت . عقل نيز در چنين موردي حكم مي كند حال كه چنين است ، پس لازم است بهترين و اعلم ترين انتخاب شود.
در ارتباط بعدي اگر باز اشکالي در اين مورد داشتيد يا قانع نشديد ، مي توانيم بيشتر توضيح دهيم .
پي نوشت:
1 . توضيح المسائل مراجع، ج‏1، م2 و ذيل آن.