پاسخ ارائه شده به سؤالِ یک پرسشگر با مشخصات خاص است. در صورتی که سؤال یا ابهامی برای شما ایجاد شده از طریق درگاه های پاسخگویی پیگیری فرمائید.
اولین بار كی و توسط چه كسی عبارت"و عجل فرجهم" به آخر صلوات اضافه شد؟
عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع)... صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ

اولین بار كی و توسط چه كسی عبارت"و عجل فرجهم" به آخر صلوات اضافه شد؟ و گفتن عبارت و عجل فرجهم چه فوائدی دارد

در پاسخ به سوال شما كه آیا روایتی هست و چه كسی اولین بار مطرح كرده است:

امام علی (ع) در روایتی صلوات را به صورت كامل مطرح كرده است كه توسط امام علی(ع) برای اولین بار بیان شده است:   

عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع)... اللَّهُمَّ فَاكْفِنِي مَا أَهَمَّنِي وَ مَا لَا يُهِمُّنِي وَ مَا أَنْتَ أَعْلَمُ بِهِ مِنِّي عَزَّ جَارُكَ وَ جَلَّ ثَنَاؤُكَ وَ لَا إِلَهَ غَيْرُكَ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ فَرَجَهُمْ(1)‏‏          

و در مورد ثوابش هم  باید عرض كنیم كه: در روایات معصومین به صراحت از آن نام برده شده، و آن دعا در ظهور و تعجیل فرج امام زمان است. چون از یك طرف دعا، نشانه خواستن انسان‏ها است. خواستن انسان‏ها یكی از علت‏های تحقق ظهور امام زمان است. از طرف دیگر دعا یكی از اسباب و عللی است كه در جهان هستی، تأثیر در تحقق یك چیز و یا رفع یك حادثه دارد، یعنی در مجموعه جهان هستی و قوانین و سنت‏های مقدر و معین آن، نیز در قضای الهی، دعا در تعیین حوادث و یا رفع آن ها نقش دارد. دعا ثواب دارد ضمن این عمل به سفارش ائمه هم جزء دستورات دینی ما است و در واقع با این دعا ما به وظیفه الهی خویش در غیبت امام زمان عمل می كنیم و ثوای بسیاری بر آن است.

دعا برای امام زمان(ع) یعنی اظهار عشق و ارادت دوستدار به محبوب؛ دل دادن صمیمانه دلداده به دلدار؛ سر سپردن سرباز جان بركف در پیش پای سردار. دعا برای امام یعنی اعلام وفاداری صادقانه مرید به مراد؛ ابراز علاقه مطیع به مطاع؛ و اعلام خود فراموشی نسبت به جان جانان. دعا یعنی ایستادن در برابر آیینه كمال و جمال و جلال حق تعالی و غم دوران دوری و رنج و محبت‏های ایام سیه روزی و هجران را بازگو كردن.

دعای عاشق تجدید پیمان و تأكید میثاق و تقویت تعهد است بر وفاداری، خویشتن سازی، اصلاح نقش خویش و جامعه برای تداوم مبارك معشوق.

دعا برای سلامتی و تعجیل در ظهور امام زمان(ع) دعا برای خود و جامعه انسانی به خصوص مستضعفان جهان است. دعا برای رفع ظلم و ستم، فقر و فلاكت و كوه مصائبی است كه برگُرده بیچارگان و درماندگان است. امام زمان(ع) در توقیع شریفی كه به نایب خاصش (جناب محمد بن عثمان) نوشته فرموده: "برای تعجیل فرج من بسیار دعا كنید، زیرا كه گشایش كارها و امور شما در فرج من است".(3)صلوات عرض ارادت به ساحت مقدس رسول خداست، بارزترین نمود دین ،محبت نسبت به خدا و پیامبر خدا(ص) و بندگان خدا و اعمال مورد پسند خداست. رسول خدا(ص) برگزیده ترین مخلوق خدا و برترین محبوب اوست. با فرستادن صلوات به برترین محبوب خدا درود می فرستیم و به او عرض ارادت می كنیم.

متاسفانه بعد از رسول خدا(ص) اهل بیت او كه محبوب ترین بندگان، نزد خدا و رسول خدا(ص) بودند و شایستگی امامت و رهبری جامعه را داشتند ، به حاشیه رانده شدند. از آن به بعد بود كه مؤمنان منتظر فرج و گشایش و پدید آمدن حاكمیت اهل بیت شدند و برای تعجیل در این حاكمیت، دعا را پیشه خود ساختند. ما با دعا برای فرج اهل بیت و امام زمان، عشق و  آمادگی خود برای ایجاد و پذیرش این حاكمیت را اعلام می كنیم و این خود از بزرگ ترین اعمال صالح است.

پس با فرستادن صلوات ارادت قلبی خود به پیامبر را اعلام می كنیم. با اضافه كردن "عجل فرجهم" تقاضای خود مبنی بر برپایی هر چه سریع تر حاكمیت اهل بیت را به محضر خدای بزرگ اعلام كرده، با بیان این آرزوی قلبی، خود را در زمره منتظران واقعی ثبت می نماییم. خدا كه اجابت كننده دعاها است، هر گاه موج این تقاضا را در بندگان مشاهده كند، بدون تردید اجابت خواهد كرد. 

پی‏نوشت‏:                

1. شیخ طوسی، تهذيب ‏الأحكام، چاپ دارالكتب الاسلامیه، تهران، سال1365ش، نوبت4، ج 3، ص 84 .

2. محدث نوری، نجم الثاقب، ناشر، ص 505.